[ ယခုတေလာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ႏွစ္ဖက္ တိုက္ခိုက္ေနၾကသည့္ ကိစၥ မၾကာခဏ ေခါင္းထဲ ေရာက္ ေရာက္ လာတတ္ပါသည္။ ယေန႕လည္း ဤ plot ေလး ေခါင္းထဲ လက္ကနဲ ဝင္လာ၍ မေရးတာ ၾကာေနျပီ ျဖစ္သည့္ “ျမင္ခ်င္သည္ ေရႊျပည္ၾကီးကိုလ” ( ၅ ) အျဖစ္ ဤ စိတ္ကူးယဥ္ ဝတၳဳကို ေရးလိုက္ပါသည္။ စစ္ဗိုလ္ အေၾကာင္း အေကာင္း ေရးထားသည္ဟု အျပစ္တင္ မေစာေစလိုပါ။ “ျမင္ခ်င္သည္” ဟု ဆိုသျဖင့္ “မျမင္ဖူးေသး” သည္ မွာထင္ရွားျပီး ျဖစ္ပါသည္ း)) ]
(၁)
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားလို႕ ဂုဏ္ျပဳျပီးေတာ့ ေခၚေခၚ၊ ေသာင္းက်န္းသူလို႕ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲျပီးေတာ့ ေခၚေခၚ၊ သူပုန္လို႕ႏွိမ့္ခ်ျပီး ေတာ့ပဲ ေခၚေခၚ ( အဓိက အျခင္းအရာ အားျဖင့္ ) ျပည္ေထာင္စုဗဟိုအစိုးရကို လက္နက္ျဖင့္ ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေသာ မည္သည့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ိဳးမွ ျမန္မာျပည္တဝန္းလံုးမွာ မရွိေတာ့သည္မွာ တႏွစ္ခန္႕မွ် ၾကာခဲ့ေလျပီ။ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ႏွင့္ ေကအိုင္ေအ တပ္ဖြဲ႕တို႕ ႏွစ္ဖက္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြား စဥ္ မိုင္းထိမွန္၍ မစြမ္းမသန္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ ေက်ာ္ေမာင္ ႏွင့္ KIA တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ေဒါက္တာ (မ) ဂ်ႏူး ( ဗိုလ္ၾကီး အဆင့္ ) တို႕၏ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲကို ယေန႕ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ ေပၚဟိုတယ္တခုတြင္ က်င္းပသည္။ လက္ထပ္ မဂၤလာပြဲသို႕ ကခ်င္ ျပည္နယ္ ဝန္ၾကီး ခ်ဳပ္၊ ယခုအခါ နာမည္သစ္တခုျဖင့္ အင္အားၾကီးမားသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတရပ္အျဖစ္ ရပ္တည္ေနေသာ ေကအိုင္အိုတျဖစ္လဲ ကခ်င္ပါတီမွ ဥကၠဌ ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္တိုင္းမွဴးတို႕တက္ေရာက္ ခ်ီးျမွင့္ၾက ေလသည္။ ျမစ္ၾကီးနား ျမိဳ႕ေပၚမွ ျမိဳ႕မိျမိဳ႕ဖ၊ လူခ်မ္းသာ ေၾကးရည္တတ္မ်ားလည္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ရႊင္ရႊင္ႏွင့္ လာေရာက္ခ်ီးျမွင့္္ၾကသည္။ ေက်ာက္ကုန္သည္ တဦးကဆိုလွ်င္ သည္ ဇနီးေမာင္ႏွံစီးဖို႕ အဖိုးတန္ကား အသစ္ၾကီးတစီး လက္ေဆာင္ဖြဲ႕ လိုက္ေသးသည္။ သည္ကေန႕ ညေနပိုင္းထုတ္ “ျမစ္ၾကီးနား ေန႕စဥ္” သတင္းစာတြင္ ပါလာသည့္ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ ( ဗိုလ္ေက်ာ္ေမာင္က ဗမာလူမ်ိဳး ေတာ့မဟုတ္ပါ ) ႏွင့္ ေကအိုင္ေအ ဗိုလ္ၾကီးမမ တို႕၏ မဂၤလာသတင္းက ျမစ္ၾကီးနားတြင္ ၾကည္ႏူး၊ မုဒိတာပြားစရာ မဂၤလာ သတင္းေလး တခုအျဖစ္ ေရပန္းစားေနလွ်က္ ရွိသည္။
ျမစ္ၾကီးနားတကၠသိုလ္ဝင္း အတြင္းရွိ လဘက္ရည္ဆိုင္တခုအတြင္း ေက်ာင္းသားတစု လဘက္ရည္ ေသာက္ ေနၾကသည္။ ခြန္ဆိုင္းက စားပြဲေပၚမွာေတြ႕သည့္ “ျမစ္ၾကီးနားေန႕စဥ္” သတင္းစာကို ေကာက္ ဖတ္ေနရာမွ ဝမ္းသာအားရႏွင့္..
“ဟား..ဟား.. ေကာင္းလိုက္တာကြာ..။ ေဟ့ေကာင္ေတြ.. ငါတို႕ ျမစ္ၾကီးနားတကၠသိုလ္ကို Berkeley တကၠသိုလ္က စီးပြားေရး ႏိုဘယ္လ္ဆုရ ပါေမာကၡၾကီး တေယာက္ လာေဟာေျပာဖို႕ တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး ေကာင္စီက ဖိတ္ထားတယ္တဲ့ကြ။ ေရွ႕လ (၅) ရက္ေန႕ ဂ်င္းေဖာေဟာလ္ မွာတဲ့ေနာ္။ ဟိုက္.. ရွာလပတ္ ရည္.. ဒီမွာလည္း သတင္းအဆန္းတခု.. “လက္ထပ္မဂၤလာ ေက်းဇူးတင္လႊာ..“ဗိုလ္ေက်ာ္ေမာင္ ( ခလရ ... ) ႏွင့္ ဗိုလ္ၾကီးဂ်ႏူး ( M.B.B.S (Mdy.), KIA )” တဲ့ကြ။ ေကာင္းေရာ့.. အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာ စစ္သားနဲ႕ ကခ်င္သူပုန္မ ယူကုန္ၾကျပီကြ.. ဟဲ..ဟဲ.. ”
“ဟင္.. ဟုတ္လား..။ ငါတို႕ကိုလည္း ေပးပါဦးကြာ.. ဖတ္ၾကည့္ရေအာင္”
ဟု ဆိုကာ သူငယ္ခ်င္းေတြက ခြန္ဆိုင္းလက္ထဲက သတင္းစာကို အတင္းယူသြားျပီး အလုအယက္ ဖတ္ေန ၾကသည္။
“အဲဒီ စစ္ဗိုလ္က တိုက္ပဲြမွာ မိုင္းထိလို႕ KIA က သံု႕ပန္းအျဖစ္နဲ႕ ဖမ္းမိသြားျပီး သူ႕အသက္ကို ကယ္လိုက္ တာကေန အခု သူ႕မိန္းမျဖစ္လာမဲ့ KIA ဆရာဝန္မနဲ႕ ေတြ႕ျပီး ခ်စ္သြားၾကတာလို႕ ၾကားတယ္။ သူတို႕ အရမ္း ကို ခ်စ္ၾကတယ္လို႕ ေျပာၾကတယ္”
“ဟုတ္လား..။ ရန္သူကေန ခ်စ္သူ ျဖစ္သြားၾကတာဆိုေတာ့ သူတို႕ ခ်စ္ဇာတ္လမ္းေလးက ေတာ္ေတာ္ romantic ျဖစ္မွာပါ ကြာ...”
သူ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြက တေယာက္တေပါက္ ေျပာေနၾကသည္။
သူတို႕တကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားသတင္းစာက တပါတ္တၾကိမ္သာ ထုတ္ရာ ဤ ႏိုဘယ္ဆုရပါေမာကၡၾကီး လာေရာက္မည့္သတင္းက လာမည့္အပတ္ သတင္းစာ မွာမွ ပါလာေတာ့မည္ ထင္သည္။ အင္း.. သတင္းစာ ဆိုမွ သတိရမိသည္။ ခြန္ဆိုင္း၏ခ်စ္သူ အဲယ္လ္နန္းရီက လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ အထူး တိုက္တြန္းခ်က္ အရ တႏိုင္ငံလံုးရွိ တကၠသိုလ္တိုင္းမွာ သည္စာသင္ႏွစ္မွစတင္ကာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာပညာ ( journalism ) ဘာသာရပ္ကို တက္ေရာက္ သင္ယူေနေလသည္။ သူမ၏ newspaper production အတန္း အတြက္ assignment က တပတ္လွ်င္ သတင္း (သို႕ ) ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ေရးေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။ journalism ေက်ာင္း သား ေက်ာင္းသူတို႕၏ ထိုသတင္း/ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေက်ာင္းသတင္းစာတြင္ ပံုႏွိပ္ ေဖာ္ျပေပးသည္။ မေန႕က သူႏွင့္ေတြ႕ခဲ့စဥ္ သူမက “ဒီတပါတ္ assignment အတြက္ ဘာအေၾကာင္း ေရးရ မလဲမသိဘူး၊ ေရခဲေတာင္ေပၚသြားျပီး ရွားပါးသစ္ခြေတြ အေၾကာင္း photo story တင္ရမလို ျဖစ္ေနျပီ” ဟု ညည္းညဴေနတာ ၾကားခဲ့ ရသည္။ “ကိုယ့္ကို အင္တာဗ်ဴးလိုက္ ပါလား” ဟုသူက ေနာက္ေတာ့ “ကိုက high-profile မွ မဟုတ္တာ။ ကိုနဲ႕ဗ်ဴးလို႕ သတင္း ဘယ္ျဖစ္လာမလဲ။ သတင္းျဖစ္ ခ်င္ရင္ေတာ့ ကိုက ခါကာဘိုရာဇီေတာင္ကို တက္မယ္လို႕ ေျပာလိုက္ေလ” ဟု သူမက သူမခံခ်င္ေအာင္ ရယ္ဟဟ ေျပာခဲ့သည္။ အခုေတာ့ သူစဥ္းစားမိျပီ။ ထူးထူး ဆန္းဆန္း ဖူးစာဆံုၾကေသာ ဗိုလ္ေက်ာ္ေမာင္တို႕ ဇနီးေမာင္ႏွံကို သြားျပီး အင္တာဗ်ဴးလုပ္ဖို႕ သူမကို ေျပာရမည္။ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း သတင္းၾကီးမ်ိဳး မဟုတ္ သည့္တိုင္ေအာင္ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ေနခဲ့ၾကသည့္ အုပ္စုႏွစ္ခုမွ အုပ္စုဝင္ႏွစ္ေယာက္၏ ခ်စ္စဖြယ္ေကာင္းသည့္ romance တခုေတာ့ ျဖစ္ဖြယ္ ရွိေလသည္။ အထူးသျဖင့္ကား ပါးစပ္ကသာ ေအာ္ေလ့ရွိခဲ့ျပီး တခါမွ လက္ေတြ႕ မလုပ္ သြားဖူးသည့္ အရင္အစိုးရ အဆက္ဆက္တို႕၏ “ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ ေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး” ဆိုေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို ကိုယ့္ခ်စ္သူက သူမ၏လက္ကေလး ႏွင့္ တႏိုင္ဝန္ ဝင္ထမ္း (ေရး) ေနတာ ကို ျမင္ခ်င္တာ ျဖစ္ေလသည္။
ျမစ္ၾကီးနားတကၠသိုလ္ဝင္း အတြင္းရွိ လဘက္ရည္ဆိုင္တခုအတြင္း ေက်ာင္းသားတစု လဘက္ရည္ ေသာက္ ေနၾကသည္။ ခြန္ဆိုင္းက စားပြဲေပၚမွာေတြ႕သည့္ “ျမစ္ၾကီးနားေန႕စဥ္” သတင္းစာကို ေကာက္ ဖတ္ေနရာမွ ဝမ္းသာအားရႏွင့္..
“ဟား..ဟား.. ေကာင္းလိုက္တာကြာ..။ ေဟ့ေကာင္ေတြ.. ငါတို႕ ျမစ္ၾကီးနားတကၠသိုလ္ကို Berkeley တကၠသိုလ္က စီးပြားေရး ႏိုဘယ္လ္ဆုရ ပါေမာကၡၾကီး တေယာက္ လာေဟာေျပာဖို႕ တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး ေကာင္စီက ဖိတ္ထားတယ္တဲ့ကြ။ ေရွ႕လ (၅) ရက္ေန႕ ဂ်င္းေဖာေဟာလ္ မွာတဲ့ေနာ္။ ဟိုက္.. ရွာလပတ္ ရည္.. ဒီမွာလည္း သတင္းအဆန္းတခု.. “လက္ထပ္မဂၤလာ ေက်းဇူးတင္လႊာ..“ဗိုလ္ေက်ာ္ေမာင္ ( ခလရ ... ) ႏွင့္ ဗိုလ္ၾကီးဂ်ႏူး ( M.B.B.S (Mdy.), KIA )” တဲ့ကြ။ ေကာင္းေရာ့.. အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာ စစ္သားနဲ႕ ကခ်င္သူပုန္မ ယူကုန္ၾကျပီကြ.. ဟဲ..ဟဲ.. ”
“ဟင္.. ဟုတ္လား..။ ငါတို႕ကိုလည္း ေပးပါဦးကြာ.. ဖတ္ၾကည့္ရေအာင္”
ဟု ဆိုကာ သူငယ္ခ်င္းေတြက ခြန္ဆိုင္းလက္ထဲက သတင္းစာကို အတင္းယူသြားျပီး အလုအယက္ ဖတ္ေန ၾကသည္။
“အဲဒီ စစ္ဗိုလ္က တိုက္ပဲြမွာ မိုင္းထိလို႕ KIA က သံု႕ပန္းအျဖစ္နဲ႕ ဖမ္းမိသြားျပီး သူ႕အသက္ကို ကယ္လိုက္ တာကေန အခု သူ႕မိန္းမျဖစ္လာမဲ့ KIA ဆရာဝန္မနဲ႕ ေတြ႕ျပီး ခ်စ္သြားၾကတာလို႕ ၾကားတယ္။ သူတို႕ အရမ္း ကို ခ်စ္ၾကတယ္လို႕ ေျပာၾကတယ္”
“ဟုတ္လား..။ ရန္သူကေန ခ်စ္သူ ျဖစ္သြားၾကတာဆိုေတာ့ သူတို႕ ခ်စ္ဇာတ္လမ္းေလးက ေတာ္ေတာ္ romantic ျဖစ္မွာပါ ကြာ...”
သူ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြက တေယာက္တေပါက္ ေျပာေနၾကသည္။
သူတို႕တကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားသတင္းစာက တပါတ္တၾကိမ္သာ ထုတ္ရာ ဤ ႏိုဘယ္ဆုရပါေမာကၡၾကီး လာေရာက္မည့္သတင္းက လာမည့္အပတ္ သတင္းစာ မွာမွ ပါလာေတာ့မည္ ထင္သည္။ အင္း.. သတင္းစာ ဆိုမွ သတိရမိသည္။ ခြန္ဆိုင္း၏ခ်စ္သူ အဲယ္လ္နန္းရီက လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ အထူး တိုက္တြန္းခ်က္ အရ တႏိုင္ငံလံုးရွိ တကၠသိုလ္တိုင္းမွာ သည္စာသင္ႏွစ္မွစတင္ကာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာပညာ ( journalism ) ဘာသာရပ္ကို တက္ေရာက္ သင္ယူေနေလသည္။ သူမ၏ newspaper production အတန္း အတြက္ assignment က တပတ္လွ်င္ သတင္း (သို႕ ) ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ေရးေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။ journalism ေက်ာင္း သား ေက်ာင္းသူတို႕၏ ထိုသတင္း/ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေက်ာင္းသတင္းစာတြင္ ပံုႏွိပ္ ေဖာ္ျပေပးသည္။ မေန႕က သူႏွင့္ေတြ႕ခဲ့စဥ္ သူမက “ဒီတပါတ္ assignment အတြက္ ဘာအေၾကာင္း ေရးရ မလဲမသိဘူး၊ ေရခဲေတာင္ေပၚသြားျပီး ရွားပါးသစ္ခြေတြ အေၾကာင္း photo story တင္ရမလို ျဖစ္ေနျပီ” ဟု ညည္းညဴေနတာ ၾကားခဲ့ ရသည္။ “ကိုယ့္ကို အင္တာဗ်ဴးလိုက္ ပါလား” ဟုသူက ေနာက္ေတာ့ “ကိုက high-profile မွ မဟုတ္တာ။ ကိုနဲ႕ဗ်ဴးလို႕ သတင္း ဘယ္ျဖစ္လာမလဲ။ သတင္းျဖစ္ ခ်င္ရင္ေတာ့ ကိုက ခါကာဘိုရာဇီေတာင္ကို တက္မယ္လို႕ ေျပာလိုက္ေလ” ဟု သူမက သူမခံခ်င္ေအာင္ ရယ္ဟဟ ေျပာခဲ့သည္။ အခုေတာ့ သူစဥ္းစားမိျပီ။ ထူးထူး ဆန္းဆန္း ဖူးစာဆံုၾကေသာ ဗိုလ္ေက်ာ္ေမာင္တို႕ ဇနီးေမာင္ႏွံကို သြားျပီး အင္တာဗ်ဴးလုပ္ဖို႕ သူမကို ေျပာရမည္။ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း သတင္းၾကီးမ်ိဳး မဟုတ္ သည့္တိုင္ေအာင္ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ေနခဲ့ၾကသည့္ အုပ္စုႏွစ္ခုမွ အုပ္စုဝင္ႏွစ္ေယာက္၏ ခ်စ္စဖြယ္ေကာင္းသည့္ romance တခုေတာ့ ျဖစ္ဖြယ္ ရွိေလသည္။ အထူးသျဖင့္ကား ပါးစပ္ကသာ ေအာ္ေလ့ရွိခဲ့ျပီး တခါမွ လက္ေတြ႕ မလုပ္ သြားဖူးသည့္ အရင္အစိုးရ အဆက္ဆက္တို႕၏ “ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ ေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး” ဆိုေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို ကိုယ့္ခ်စ္သူက သူမ၏လက္ကေလး ႏွင့္ တႏိုင္ဝန္ ဝင္ထမ္း (ေရး) ေနတာ ကို ျမင္ခ်င္တာ ျဖစ္ေလသည္။
( ၂ )
ေမး။ ။ က်မက ဒီ ျမစ္ၾကီးနား တကၠသိုလ္မွာ သတင္းစာပညာ ( journalism ) သင္ယူေနတဲ့ ေက်ာင္းသူ တေယာက္ပါ ရွင့္။ က်မနာမည္က အယ္နန္းရီျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဒီ အင္တာဗ်ဴးကို က်မတို႕ေက်ာင္းက အပါတ္ စဥ္ထုတ္ သတင္းစာအတြက္ လုပ္တာပါ။ ကဲ..အဲဒီေတာ့ က်မတို႕ စလိုက္ၾကရေအာင္ေနာ္။ ပထမဦးဆံုး အေနနဲ႕ ဗိုလ္ၾကီးရဲ႕ ကိုယ္ေရး အက်ဥ္းေလး အရင္ေျပာျပေပးပါလား ရွင္..။
ေျဖ။ ။ ....................................................................................................
ေမး။ ။ ကဲ..မမ ကလည္း မမရဲ႕ ကိုယ္ေရး အက်ဥ္းေလး နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပေပးပါဦး ေနာ္..။
ေျဖ။ ။ .....................................................................................................
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့.. အခု ဗိုလ္ၾကီးနဲ႕ မမတို႕ ဘယ္လိုစေတြ႕၊ ခ်စ္ၾကိဳက္ျပီးေတာ့ ယူျဖစ္သြားၾကတာလဲ ဆိုတာကို ဗိုလ္ၾကီးက အရင္ ရွင္းျပ ေပးပါဦးရွင့္..။
ေျဖ။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႕မွာ က်ေနာ္တို႕တပ္ရင္းနဲ႕ KIA တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႕ လိုင္ဇာ မေရာက္ ခင္ စစ္ေျမျပင္တေနရာမွာ ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒီတိုက္ပြဲမွာ က်ေနာ္ မိုင္းထိျပီးလဲေနတုန္း က်ေနာ္တို႕ စစ္ေၾကာင္းက သတ္ကြင္းထဲ ေရာက္ေနလို႕ ေနာက္ျပန္ ဆုတ္သြားပါတယ္။ က်ေနာ္ရယ္ ေသနတ္ ဒါဏ္ရာ ရေနတဲ့ ရဲေဘာ္တေယာက္ရယ္ကို KIA ဖက္က ဖမ္းမိသြားခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္ေသးတာက သူတို႕က အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စစ္ေျမျပင္ က်င့္ထံုးကို အတိအက် လိုက္နာၾကတယ္ဗ်။ သူတို႕ က်ေနာ္တို႕ ႏွစ္ေယာက္ကို သတ္ပစ္လိုက္လို႕ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ မသတ္ၾကဘူး။ ေသြးတိတ္ေအာင္ အရင္ လုပ္ေပးျပီး က်ေနာ္တို႕ကို သူတို႕ ဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ဇာကို ထမ္းေခၚသြားၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ေဆးကု ေပးၾကတယ္။ က်ေနာ္ တို႕ စစ္တပ္က ဒါမ်ိဳးဆို အရွင္မထားဘူး။ ထမ္းလည္း ေခၚမေနဘူး။ သူပုန္ဆိုရင္ ေတြ႕တဲ့ေနရာမွာ သတ္ပစ္ လိုက္တာပဲ။ သူတို႕ကေတာ့ အဲဒါတခု က်ေနာ္တို႕ စစ္တပ္ထက္ အမ်ားၾကီး ပိုယဥ္ေက်းၾကပါတယ္။ ေနာက္ ေဆးေတြ ဘာေတြလည္း ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္၊ ေစတနာပါပါနဲ႕ ကုေပးၾကပါတယ္။ ဥပမာ ဆိုပါေတာ့။ က်ေနာ္က အိုေသြးဗ်။ က်ေနာ့္ အတြက္ေသြးလိုရင္ သူတို႕ရဲေဘာ္ ေတြပဲ လာလွဴ ၾကတာပဲ။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့.. အခု အစ္မက တလွည့္ေျပာပါဦး။ ဗိုလ္ၾကီးနဲ႕ စေတြ႕ျပီး ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္မွာ သူ႕ကို အစ္မက စခ်စ္သြားမိတယ္လို႕ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ သူ႕ကို စေတြ႕တာ ခြဲစိတ္ခန္းထဲမွာ ရန္သူ စစ္ဗိုလ္ တေယာက္အေနနဲ႕ပါ။ မမ ဆရာဝန္တေယာက္ အေနနဲ႕ သူ႕လို အသည္းအသန္ ဒါဏ္ရာရလူနာမ်ိဳးကို မၾကာခဏ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႕က ကိုယ့္ ပိုင္နက္ နယ္ေျမထဲမွာေလ။ သူကေတာ့ ဒါသူ႕နယ္ေျမ မဟုတ္ ဘူး။ တစိမ္းတရံစာ နယ္ေျမ၊ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ရန္သူ႕နယ္ေျမမွာ ေရာက္ေနတာ ဆိုတဲ့အသိနဲ႕ သူ႕ကို သနားတဲ့စိတ္ကေလး စျဖစ္မိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူ႕ရဲေဘာ္က မမတို႕ေဆးရံုမွာ ဆံုးသြားေတာ့ KIA ရဲ႕ ရန္သူဆိုလို႕ သူတေယာက္တည္းပဲ က်န္တယ္ ေလ။ ဒီေတာ့သူ အားငယ္ ေနရွာပါမယ္ေလလို႕ သူ႕ကို အ*ည့္သည္ တေယာက္လို ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ ရင္းနဲ႕ သံေယာဇဥ္ ပိုသြားမိတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေပါင္းစပ္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ဘဝေတြလို႕ ကိုယ္စီသိ ေနၾကေတာ့ ဘာမွ ဖြင့္မေျပာျဖစ္ၾကပါဘူး။ ဒီၾကားထဲမွာ အားလံုးသိၾကတဲ့ အတိုင္း ျမန္မာျပည္မွာ မေမွ်ာ္မွန္း ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ We were no longer enemies. ဒါေပမဲ့ သူက မသန္ စြမ္းေတာ့လို႕ မမကို ခ်စ္ရဲ႕သားနဲ႕ ခ်စ္တယ္လို႕ ေျပာမထြက္ဘူး။ ဒါကို သူ႕မ်က္လံုးေတြ၊ အမူအရာေတြ ၾကည့္ျပီးေတာ့ မမသိပါတယ္။ ဒါနဲ႕ မမကပဲ သူ႕ကို ခ်စ္ေၾကာင္း ပါးစပ္က တိုက္ရိုက္ဖြင့္ မေျပာရံုတမယ္ ျပခဲ့ရပါတယ္ေတာ္..။ ေအာင္မယ္.. သူက ပဲကေလးနဲ႕ လုပ္ေနေသးတာ..း))
ေမး။ ။ ဒါဆို က်မတခု တည့္တည့္ပဲ ေမးမယ္ေနာ္ မမ..။ ဗိုလ္ၾကီးေကာ မမေကာ စိတ္ေတာ့ မဆိုးၾကပါနဲ႕..။ က်မေမးခ်င္တာက ဒီလိုပါ။ ဗိုလ္ၾကီးက ေျခေထာက္ တဖက္လည္း မရွိေတာ့ဘူး။ လက္တဖက္ကလည္း လက္ေကာက္ဝတ္ေလာက္က ျဖတ္ထားရတယ္။ ဒီလူတေယာက္က မထံုတက္ေတးလည္း လုပ္ေနလိုက္ ေသး တယ္၊ ဒါကို မမက “ဒါဆို လည္း ရွင့္ထိုက္နဲ႕ ရွင့္ကံပဲ ေတာ္ေရ႕” ဆိုျပီး ဘာျဖစ္လို႕ ပစ္မထားႏိုင္ခဲ့ တာလဲ မမ..။
ေျဖ။ ။ အဲဒါက ခ်စ္လို႕ေပါ့ ညီမေလးရယ္။ မမက သူ႕ကို ကိုယ့္အကိုအၾကီးဆံုး တေယာက္လို အားကိုးတၾကီး၊ ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႕လည္း ခ်စ္တယ္။ သူက အရမ္းကို တည္ၾကည္တဲ့၊ သူတကယ္ ရည္ရြယ္တာကိုမွ ေျပာ တတ္တဲ့ ေယာက္်ား တေယာက္မို႕ပါပဲ။ ျပီးေတာ့ တခါ ကိုယ့္ေမာင္အငယ္ဆံုးေလး တေယာက္လို စိုးရိမ္ တၾကီး၊ ၾကင္ၾကင္နာနာနဲ႕လည္း ခ်စ္ တယ္။ ဒီေနရာမွာ တခ်က္ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္၊ ညီမမွာ အဲဒီလို သိပ္ ေလးစားရတဲ့ အကိုၾကီးတေယာက္ ျဖစ္ျဖစ္၊ သိပ္ၾကင္နာရတဲ့ ေမာင္ငယ္ေလးတေယာက္ ျဖစ္ျဖစ္ ရွိတယ္ ဆိုပါေတာ့။ သူဟာ တေန႕မွာ ဖြဟဲ..လြဲပါေစ၊ ဖယ္ပါေစ၊ အက္ဆီးဒင့္ တခုခုျဖစ္လို႕ အခု သူ႕လို မစြမ္းမသန္ ျဖစ္သြား တယ္ဆိုပါေတာ့။ ညီမ သူ႕ကို နဂို ခ်စ္တာ ေလ်ာ့သြားမလား။ မေလ်ာ့သြားေလာက္ဘူး ေနာ္။ မမလည္း အဲလိုပဲ။ ကဗ်ာ ဆန္ဆန္ ေျပာရရင္ သူက မမ သူ႕ေဘးနား က ဘယ္မွ ထြက္ေျပးသြားဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မမကို ဖြဲ႕ေႏွာင္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ( ရယ္လွ်က္ )
အယ္လ္နန္းရီ။ ။ ( ခြန္ဆိုင္းဖက္သို႕ လွည့္လွ်က္ ) ကို သူတို႕ကို ဘာေမးခ်င္ေသးလဲ။
ခြန္ဆိုင္း။ ။ ဗိုလ္ၾကီး.. က်ေနာ္ ဗိုလ္ၾကီးရဲ႕ႏိုင္ငံေရးအျမင္ကို နည္းနည္း ေမးၾကည့္လို႕ ရမလား။ ဒီလို ေမးရ တာက ဗိုလ္ၾကီးက စာေတာ္ေတာ္ဖတ္တယ္ ထင္တယ္။ ဗိုလ္ၾကီးတို႕ အခန္းက လူေနအိမ္ခန္း တခုထက္ စာၾကည့္တိုက္ အေသးစားကေလး တခုနဲ႕ ပိုတူေနပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ေတာ့ ဗိုလ္ၾကီးဟာ က်ေနာ္ ျမင္ဖူးတဲ့ စစ္သားေတြနဲ႕ မတူပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ ဗိုလ္ၾကီးရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ဘယ္လို ရွိေလ မလဲလို႕ စူးစမ္းခ်င္လာမိတာပါ။ က်ေနာ္က ေက်ာင္းမွာ ႏိုင္ငံေရး သိပၸံ ( Political Science ) ေမဂ်ာ ယူထား တာပါ ဗိုလ္ၾကီး။
ဗိုလ္ေက်ာ္ေမာင္။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ရပါတယ္။ ေမးၾကည့္ပါ။
ေမး။ ။ ဗိုလ္ၾကီးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စာၾကည့္တိုက္မွာ စစ္ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေလရူးသုန္သုန္၊ အေရွ႕က ေနဝန္းထြက္ သည့္ပမာလို စာအုပ္ ေကာင္းေတြခ်ည္းပဲ ေတြ႕ရပါ တယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္ ပထမဆံုး ေမးခ်င္တာက စစ္သားဘဝနဲ႕ ဒီေလာက္မ်ားျပားတဲ့ ရွားပါးစာအုပ္ေတြကို ဘယ္လို စုေဆာင္းခဲ့တာပါလဲ ခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ( ရယ္လွ်က္ ) ဒီစာအုပ္ေတြက က်ေနာ့္ လစာနဲ႕ ဝယ္တာမဟုတ္ဘူးဗ်။ က်ေနာ့္ အကိုက ဝယ္ေပး တာပါ။ သူက အေမရိကမွာေနပါတယ္။ က်ေနာ္ မိုင္းထိ တယ္လို႕ သူၾကားေတာ့ ေဒၚလာတေထာင္နဲ႕ ဝယ္ရ မဲ့ စာအုပ္စာရင္းတခု ပို႕ေပးလိုက္ပါတယ္။ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံသား တေယာက္ဟာ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ၁၇၅၂- မွာ အေလာင္း မင္းတရားက စတင္ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကေန ဒီကေန႕ေခတ္ထိေလာက္ေတာ့ သိသင့္တယ္၊ သမိုင္းအမွန္ကို နားမလည္ရင္ ၾကည္လင္၊ မွ်တတဲ့ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ မရွိႏိုင္ဘူးလို႕ ဆိုျပီး အဲဒီ ေႏွာင္းေခတ္ ျမန္မာ့သမိုင္းအေၾကာင္း ရွင္းျပထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၅၀ ေလာက္ပါတဲ့ စာတေစာင္လည္း ေရး ေပး လိုက္ပါေသးတယ္။ အဲဒီစာက ေဟာဒါဗ်။ ဖတ္ၾကည့္ခ်င္ရင္ ယူသြားႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ photo ဆြဲထား တာပါ။ ဒီစာထဲမွာ က်ေနာ္တို႕ မိသားစု ေရးရာကိစၥေတြ မပါပါဘူး။ စာဖတ္တာကေတာ့ က်ေနာ္တို႕ ညီအကို ေတြက ငယ္ငယ္ကတည္းက ဝါသနာပါၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာ critically စာဖတ္တတ္လာတာ သိပ္ မၾကာေသးပါဘူး။ ဒါလည္း က်ေနာ့္ အကို ေက်းဇူးေၾကာင့္ပါပဲ။ သူက စစ္ဗိုလ္ဆိုရင္ လူမမယ္ကေလး ေလာက္ သေဘာထားတာဗ်။ အကုန္သင္ေပး ေတာ့တာပဲ။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့.. အဲဒါဆို က်ေနာ္ ဗိုလ္ၾကီးအကိုရဲ႕စာ မိတၱဴကို ယူသြားလိုက္ပါ့မယ္။ အခု က်ေနာ္ ဗိုလ္ၾကီး ကို ေမးခဲ့ခ်င္တာက ျမန္မာျပည္မွာ ( စစ္တပ္ကလို႕ က်ေနာ္မေျပာဘူးေနာ္ ) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းက ၁၉၆၂ ခု မတ္လ ၂ ရက္ေန႕ အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ ကိစၥမွာ ေကာင္းမြန္၊ လံုေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းတရား ရွိခဲ့တယ္ လို႕ ထင္ပါသလား။ ဆိုလိုတာက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သူအာဏာသိမ္းဖို႕ တကယ္လိုအပ္ခဲ့တယ္လို႕ ထင္ပါ သလား။
ေျဖ။ ။ လံုးဝ မထင္ပါဘူး။ ၁၉၆၂ ခု ေဖေဖၚဝါရီလ (၂၄) ရက္ေန႕ကေန ဗိုလ္ေနဝင္း အာဏာမသိမ္းခင္ တရက္အလို မတ္လ (၁) ရက္ေန႕အထိ ျမန္မာ့အသံခန္းမ မွာ ( ၁ ) ဖက္ဒရယ္မူကို တင္ျပၾကတဲ့ တိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးစု ကိုယ္စားလွယ္ေတြရယ္၊ ( ၂ ) ပထစအစိုးရကိုယ္စားျပဳ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုရယ္၊ ( ၃ ) ဖဆပလ၊ ပမညတ စတဲ့ပါတီေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးဗေဆြ၊ ဝိဓူရ သခင္ခ်စ္ေမာင္တို႕ရယ္ဟာ အခ်င္း ခ်င္း အျမင္မတူၾကတာေတြ ရွိၾကေပမဲ့ “ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ ( ဖက္ဒရယ္မူ )” ကို ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္း၊ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္နဲ႕ လူၾကီးလူေကာင္းဆန္ဆန္၊ ညီရင္းအကိုေတြလို ေဆြးေႏြးေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ ျပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း တိုင္းရင္းသား၊ အစိုးရ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားၾကားမွာ အေရးအၾကီးဆံုး သံုးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲၾကီး တခုလို႕ က်ေနာ္ျမင္မိပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေန win-win resolution တခုက်လာဖို႕ ဆိုတာ အင္မတန္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထား၊ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္တခုဆီကို သြားဖို႕ လက္တကမ္း သာလို ေတာ့တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ “တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ထဲက်ဖို႕ လက္တလံုးအလို” မဟုတ္ပါဘူး။ “တိုင္းျပည္ ေတာင္ထိပ္ကိုေရာက္ဖို႕ လက္တလံုးအလို” မွာ ဗိုလ္ေနဝင္းက တိုင္းျပည္ကို ေခ်ာက္ထဲ ဆြဲခ်ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း အရင္တုန္းက ဒါေတြကို မသိပါဘူး။ က်ေနာ့္အကို ညႊန္လို႕ ၂၄/ ၂/ ၁၉၆၂ - ၁/ ၃/ ၁၉၆၂ အတြင္း မူရင္းေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို ဖတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့မွ ဇာတ္ရည္လည္ သြားေတာ့တာပါ။ ( ဒီေနရာ မွာ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ )
ဒီ ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း တိုင္းရင္းသားေတြဖက္က တင္ျပခဲ့ၾကတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူ ဆိုတာကလည္း ဗိုလ္ေနဝင္း လိမ္ေရးသြားတဲ့ သမိုင္းေလာက္သာ သင္ခဲ့ဖူးတဲ့သူ ေတြက ထင္ေနၾကသလို ရွမ္းေတြက ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ဆယ္ႏွစ္ျပည့္လို႕ ခြဲထြက္ခြင့္ေတာင္းလာျခင္း ဆိုတာ လံုးဝမမွန္ပါဘူး။ ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ ဗိုလ္ေနဝင္းက သူအာဏာ မသိမ္းခ်င္ဘဲနဲ႕ သိမ္းရတဲ့အေၾကာင္း ဆင္ေျခတခုလည္း ျဖစ္ေစ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကမ ကထ လုပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နဲ႕ သက္ရွိထင္ရွား မရွိေတာ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ျပႆနာမီး ေမြးခဲ့တယ္လို႕ အျပစ္ဖို႕ျပီးသားလည္း ျဖစ္ေစ၊ ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ရုပ္သိမ္းဖို႕ အေၾကာင္းျပခ်က္ လည္း ျဖစ္ေစ၊ တခ်က္ခုတ္ သံုး-ေလးခ်က္ျပတ္ အေနနဲ႕ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြကို သက္သက္ လက္ညိွဳးထိုး အျပစ္ ဖို႕ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလူမ်ိဳးရဲ႕ ပါးစပ္က တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးလို႕ တြင္တြင္ ေျပာထြက္ခဲ့ တာကို အံ့ဩလို႕ မဆံုးပါဘူး။ ရွမ္းလူမ်ိဳးထဲက ေစာ္ဘြားတဦးတေလမွာ ခြဲထြက္ဖို႕အၾကံ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာ ျပည္နယ္တခုက အဲသလို ျဗဳန္းကနဲ ခြဲထြက္လို႕ မရေအာင္ အဆင့္ဆင့္ restrict လုပ္ထားျပီးသားပါ။ “ငါတို႕ ထြက္တယ္ကြာ” ဆိုျပီး ခ်က္ခ်င္း ထြက္လို႕ရတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ တပ္က ( ဗိုလ္ေနဝင္းက ) တိုင္းျပည္ကို တကယ္ ခ်စ္ခဲ့ရိုးမွန္ရင္ သူအလြန္ဆံုး ေျပာသင့္တာက အဲလို unconstitutionally အတင္းထြက္သြားရင္ တပ္က ျပည္ေထာင္စုအျပိဳကြဲ မခံႏိုင္လို႕ အင္အားသံုး ေျဖရွင္းမယ္၊ အဲဒီ စာအုပ္ေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ ခြဲထြက္ခြင့္ ဆိုတာကို လည္း ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ျဖဳတ္ဖို႕ လုပ္ သင့္ျပီ ဆိုတာေလာက္ ပါပဲ။
အဲဒီေတာ့ ခုနက ေျပာတဲ့ ၂၄/ ၂ / ၁၉၆၂ ကေန ၁/ ၃/ ၁၉၆၂ ရက္ေန႕ထိ က်င္းပတဲ့ “ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ ( ဖက္ဒရယ္မူ )” ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ဖက္က တရားဝင္ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ၾကတာကို ေလ့လာ ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုလို႕ရွိရင္ သူတို႕က အခု အိႏၵိယ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ကေနဒါတို႕မွာ ရေနၾက သေလာက္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မ်ိဳးတခု ဖြဲ႕စည္းေရးကို အဆိုျပဳခဲ့ၾကတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ မေတာင္းေကာင္းတဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ ေတာင္းတာမရရင္ ျပည္ေထာင္စုထဲက ခြဲထြက္မယ္လို႕လည္း သူတို႕ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ လံုးဝ မျခိမ္းေျခာက္ ခဲ့ၾကရံုသာမက ကခ်င္ကိုယ္စားလွယ္ကဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕ဟာ သီးျခား ႏိုင္ငံငယ္ ဆန္တဲ့ confederation တခုကို ေတာင္းဆိုေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူးလို႕ အတိအလင္း ေျပာသြားခဲ့တာေတာင္ ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္နီ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း က်ေနာ္တို႕က အကိုၾကီးတေယာက္ ( ဗမာလူမ်ိဳး ) ဆီ ညီေလးေတြက ကိုယ္လိုခ်င္တာ စဥ္းစားေပးဖို႕ တင္ျပတဲ့ သေဘာ ပါလို႕ ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်နဲ႕ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ “ဖက္ဒရယ္မူ” ရဲ႕ တရားဝင္ ျမန္မာနာမည္ကိုက “ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ” ပါ။ “ခြဲထြက္ေရး” ဆိုရင္ “ျပည္ေထာင္စု” ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ေနဝင္း လက္ထက္တုန္းက “ဖက္ဒရယ္မူ” ဟာ ႏိုင္ငံ့အတြက္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုရွိတာလဲ လို႕ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ေတြမွာ “ဖက္ဒရယ္မူ” မူရင္း၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ မူရင္းတို႕ကို ထုတ္ မျပဝံ့တာပါပဲ။
ေမး။ ။ ၁၉၈၈ လူထု အံုၾကြမွဳကို အကိုဘယ္လို သေဘာထားပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒီတုန္းက လူမမယ္ေလးပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု စာေတြ ဖတ္လို႕ သိလာ ရ သေလာက္ ဒီလူထုအံုၾကြမွဳၾကီးဟာ အေၾကာင္းေတြ ေပါင္းစုျပီး အခ်ိန္သင့္ အခါသင့္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ လူထု အေရးေတာ္ပံုၾကီးတခု ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံက စလိုက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့အသံ၊ inspiration ဟာ အေရွ႕ ဥေရာပတလႊား၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ နဲ႕ တရုတ္ႏိုင္ငံေတြဆီကိုပါ တနည္းတဖံုအားျဖင့္ ရိုက္ခတ္ခဲ့ တယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကတည္းကသာ တပ္နဲ႕ ျပည္သူ ( တကယ္ ) ခ်စ္ၾကည္ျဖဴၾကခဲ့ရင္ က်ေနာ္ တို႕ ခုေနခါမွာ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြထဲက ထိုင္း၊ မေလးရွားတို႕နဲ႕ မတိမ္းမယိမ္း ျဖစ္ေနေလမလားပဲ။ ဒါေပမဲ့ “တပ္”က “မေတာ္” ခဲ့ပါဘူး။ တပ္က ျပည္သူ႕တပ္မေတာ္ မျဖစ္ဘဲ ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕ ခါးပိုက္ေဆာင္တပ္ပဲ ျဖစ္ ခ့ဲပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူေတြကေတာ့ အဲဒီတုန္းက တပ္ကို တကယ္မ်ိဳးခ်စ္ စိတ္ဓါတ္ရွိတဲ့၊ ၾကားမွာ သမာ သမတ္ေနေပးမဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ( patriotic mediator ) တခုလို႕ အားကိုးခဲ့ပံုပါ။ ဘာျဖစ္လို႕လဲ ဆိုရင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုက သူ႕အရင္အစိုးရကို ျပန္အသက္သြင္းတယ္လို႕ ေၾကညာခဲ့တာကို ျပည္သူ ေတြက လွိဳက္လွိဳက္လွဲလွဲ မေထာက္ခံခဲ့ၾကပါဘူး။ က်ေနာ့္ အကိုကေတာ့ ေျပာဖူး ပါတယ္။ သူ အဲဒီတုန္း ကတည္းက “ဒါဆိုရင္ေတာ့ စစ္တပ္ ႏိုင္ငံ့အေရးထဲ ပါလာေတာ့မယ္” ( မၾကာခင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္း ဖို႕ပဲ ရွိေတာ့တယ္ ) လို႕ ေတြးမိျပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အနာဂါတ္အတြက္ ရင္ေလးမိခဲ့တယ္တဲ့ ။ သူ႕လိုပဲ အဲဒီ တုန္းက လူထုေခါင္းေဆာင္ ေတြကလည္း ေတြးမိၾကမွာပါပဲတဲ့။ ဒါေပမဲ့ သူတို႕က စစ္တပ္ကို patriotic mediator ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ တြက္ဆခဲ့ၾကဟန္တူတယ္လို႕ သူေျပာပါတယ္။ က်န္တာေတြ ကေတာ့ လူတိုင္း သိျပီးသားမို႕ က်ေနာ္ သိပ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။
ေမး။ ။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း တက္လာတဲ့ နဝတ/ နအဖ စစ္အစိုးရေတြကို အကို ဘယ္လို သေဘာထား ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒီအစိုးရေတြက က်ေနာ္လည္း ဝင္ပါခဲ့တဲ့ တပ္က လုပ္ခဲ့တာေတြ ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အျပတ္ အသတ္ အႏိုင္ရခဲ့တာကို အာဏာလႊဲ မေပးခဲ့တာ၊ အနည္းဆံုး သူတို႕ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ ( Executive Power ) လႊဲေပးဖို႕ Election လုပ္ခဲ့တာ မဟုတ္ ပါဘူး၊ Constitution ဆြဲဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးခဲ့တာပါ ဆိုရင္လည္း သူတို႕ကို လႊတ္ေတာ္ ေခၚျပီး ဟန္ျပပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲ ေစတာမ်ိဳး ဘာတခုမွ မလုပ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ တပ္မေတာ္ကို အိုးမည္းသုတ္ခဲ့တဲ့၊ တိုင္းျပည္ကို တရုတ္လက္ထဲ လက္ညွိဳးထိုး ေရာင္းစားခဲ့တဲ့ အစိုးရေတြလို႕ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခု လက္ရွိအစိုးရကိုေကာ လယ္လို ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ကိုယ္ မေမြးခင္ကတည္းက ခရီးထြက္သြားတဲ့ ကိုယ့္အေဖ အခု အေမ့အတြက္နဲ႕ ညီအကို ေမာင္ႏွမ ေတြအားလံုးအတြက္ လက္ေဆာင္ေတြ တေပြ႕တပိုက္ နဲ႕ အိမ္ျပန္ေရာက္ေနသလို ခံစားမိပါတယ္။ စိတ္ထဲ မွာ လံုျခံဳျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ပါတယ္ဗ်ာ။
“... ဒါေၾကာင့္ ညီေလးမွတ္ထားဖို႕က ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၇၅၂ မတိုင္ခင္အထိ ယခု ရန္ကုန္၊ ပဲခူး၊ ပုသိမ္၊ သထံု၊ ေမာ္လျမိဳင္ စတဲ့ ေအာက္ ျမန္မာျပည္တျခမ္းလံုးဟာ မြန္တို႕ဌာေန မြန္တိုင္းျပည္ ျဖစ္တယ္။ အေလာင္း မင္းတရားက ဒဂံုျမိဳ႕ကို ၁၇၅၅ ခုမွာမွ သိမ္းပိုက္မိျပီး “ရန္-ကုန္” လို႕ အမည္သစ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ဗမာစစ္သားေတြက မြန္ေတြကို အခုေခတ္စကားနဲ႕ ေျပာရရင္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မွဳ ( genocide ) လုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႕ မြန္ေတြက ယံုၾကည္ၾကတယ္။ အဲဒီတုန္းက စစ္ႏိုင္သူက လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္စတမ္း ေခတ္ၾကီး ျဖစ္လို႕ အဲဒါ အမ်ားၾကီး ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ အဲဒီလို ဗမာမင္းရဲ႕ ရန္ေၾကာင့္ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသက မြန္လူမ်ိဳးေတြဟာ သထံု၊ ေမာ္လျမိဳင္နဲ႕ ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္ကို ထြက္ေျပး ခိုလွံဳ ခဲ့ၾကရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေနာက္ဖက္မွာလည္း ရခိုင္ျပည္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္း ႏိုင္ငံတခုပဲ ျဖစ္ျပီး ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ တည္တန္႕လာခဲ့တဲ့ ရခိုင္ထီးနန္းဟာ အေလာင္းမင္းတရားရဲ႕ သားေတာ္ ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာမွ က်ဆံုးခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြ ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္၊ ၂၅၀ ေလာက္ပဲ ၾကာျမင့္ေသးတဲ့ သမိုင္းေတြ ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာ “ငါတို႕ ထီးက်ိဳးစည္ေပါက္ ျဖစ္ခဲ့ရေလျခင္း၊ လြတ္လပ္ေရး ဆံုးရွံဳးရ ေလျခင္း” လို႕ ရင္ထုမနာ ျဖစ္ေနၾကတာကိုေတြ႕ရင္ သမိုင္း ကို သိတဲ့၊ နားလည္တဲ့လူက သူတို႕ကို ကိုယ္ခ်င္း စာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာသည့္ အားေလ်ာ္စြာ သူတို႕ကို ဘယ္လို ေျဖသိမ့္ရာ ( remedy ) ေပးႏိုင္မလဲ လို႕လည္း ေတြးတယ္။ သမိုင္းကို နားမလည္တဲ့သူေတြကေတာ့ ဒီတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြဟာ အေၾကာင္းမရွိ အေၾကာင္းရွာျပီး မျဖစ္ႏိုင္တာေတြကို ေတာင္းဖို႕၊ ဆူဆူပူပူ လုပ္ၾကဖို႕ပဲသိတယ္ လို႕ျမင္ တယ္။ ဒါဟာ ဇစ္ျမစ္ ကို ေသခ်ာ မသိဘဲနဲ႕ အထက္စီးက ျမင္လိုက္ပံုမ်ိဳးျဖစ္တဲ့၊ unfair ျဖစ္တဲ့ အျမင္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ မင္းေမးထားတဲ ့ျမန္မာျပည္ ကို ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတခုအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းဖို႕ ဘာျဖစ္လို႕ လိုအပ္တာလဲ ဆိုတာ ဒီလို တိုင္းရင္းသား ညီအကိုေတြရဲ႕ suffering, pain, insecurity and dignity ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပး တဲ့အေနနဲ႕ ဆိုတာကို နားလည္ေစခ်င္တယ္။ ဒီလိုေျပာလို႕ အခုေန ဓညဝတီႏိုင္ငံေတာ္၊ ဟံသာဝတီ ႏိုင္ငံေတာ္တို႕ကို ျပန္လည္ထူေထာင္ အသက္သြင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ တရားတယ္လို႕ အကို မေျပာဘူး။ အကို႕ရဲ႕ လက္ရွိသေဘာထားကေတာ့ အရင္တုန္းက အဲဒီလို သမိုင္းရွိခဲ့တာကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ သို႕ေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ ဘယ္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုကမွ ဒီျပည္ေထာင္စု ထဲက မခြဲထြက္သင့္ေတာ့ဘူးလို႕ ယူဆတယ္။ ညီေလးကိုလည္း တစံုတရာကို ဇစ္ျမစ္ကေန ဂဂနနသိျပီးမွ တစံုတရာ reasonably သေဘာထားတဲ့သူ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။”
“... အကိုက ဒီကေက်ာင္းေတြမွာ “အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသမိုင္း” ကို သင္ခဲ့ရတာ ရွိပါတယ္။ အေမ ရိကန္ ေတြက သူတို႕ဘိုးေဘးေတြ ဌာေနအင္ဒီယန္းေတြကို လက္နက္အားကိုးနဲ႕ မ်ိဳးျပဳန္းလုနီး သတ္ျဖတ္ ခဲ့ၾကတာ၊ အေစာပိုင္းတုန္းက မိန္းမေတြ မဲေပးခြင့္မရခဲ့တာ၊ မာတင္လူသာကင္း မတိုင္ခင္က လူျဖဴ လူမည္း ခြဲျခားမွဳ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ရွိခဲ့တာေတြကို ဖံုးကြယ္ဖို႕ မၾကိဳးစားၾကပါဘူး။ သမိုင္းဆိုတာ ရာစုနဲ႕ခ်ီ လိမ္ထားလို႕ မရပါဘူး။ မရမဲ့ အတူတူ မလိမ္ေကာင္းဘူးလို႕ အကို ထင္မိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း တက္လာတဲ့ နဝတ/ နအဖ စစ္အစိုးရေတြကို အကို ဘယ္လို သေဘာထား ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒီအစိုးရေတြက က်ေနာ္လည္း ဝင္ပါခဲ့တဲ့ တပ္က လုပ္ခဲ့တာေတြ ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အျပတ္ အသတ္ အႏိုင္ရခဲ့တာကို အာဏာလႊဲ မေပးခဲ့တာ၊ အနည္းဆံုး သူတို႕ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ ( Executive Power ) လႊဲေပးဖို႕ Election လုပ္ခဲ့တာ မဟုတ္ ပါဘူး၊ Constitution ဆြဲဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးခဲ့တာပါ ဆိုရင္လည္း သူတို႕ကို လႊတ္ေတာ္ ေခၚျပီး ဟန္ျပပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲ ေစတာမ်ိဳး ဘာတခုမွ မလုပ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ တပ္မေတာ္ကို အိုးမည္းသုတ္ခဲ့တဲ့၊ တိုင္းျပည္ကို တရုတ္လက္ထဲ လက္ညွိဳးထိုး ေရာင္းစားခဲ့တဲ့ အစိုးရေတြလို႕ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခု လက္ရွိအစိုးရကိုေကာ လယ္လို ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ကိုယ္ မေမြးခင္ကတည္းက ခရီးထြက္သြားတဲ့ ကိုယ့္အေဖ အခု အေမ့အတြက္နဲ႕ ညီအကို ေမာင္ႏွမ ေတြအားလံုးအတြက္ လက္ေဆာင္ေတြ တေပြ႕တပိုက္ နဲ႕ အိမ္ျပန္ေရာက္ေနသလို ခံစားမိပါတယ္။ စိတ္ထဲ မွာ လံုျခံဳျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ပါတယ္ဗ်ာ။
( ၃ )
“... ဒါေၾကာင့္ ညီေလးမွတ္ထားဖို႕က ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၇၅၂ မတိုင္ခင္အထိ ယခု ရန္ကုန္၊ ပဲခူး၊ ပုသိမ္၊ သထံု၊ ေမာ္လျမိဳင္ စတဲ့ ေအာက္ ျမန္မာျပည္တျခမ္းလံုးဟာ မြန္တို႕ဌာေန မြန္တိုင္းျပည္ ျဖစ္တယ္။ အေလာင္း မင္းတရားက ဒဂံုျမိဳ႕ကို ၁၇၅၅ ခုမွာမွ သိမ္းပိုက္မိျပီး “ရန္-ကုန္” လို႕ အမည္သစ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ဗမာစစ္သားေတြက မြန္ေတြကို အခုေခတ္စကားနဲ႕ ေျပာရရင္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မွဳ ( genocide ) လုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႕ မြန္ေတြက ယံုၾကည္ၾကတယ္။ အဲဒီတုန္းက စစ္ႏိုင္သူက လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္စတမ္း ေခတ္ၾကီး ျဖစ္လို႕ အဲဒါ အမ်ားၾကီး ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ အဲဒီလို ဗမာမင္းရဲ႕ ရန္ေၾကာင့္ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသက မြန္လူမ်ိဳးေတြဟာ သထံု၊ ေမာ္လျမိဳင္နဲ႕ ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္ကို ထြက္ေျပး ခိုလွံဳ ခဲ့ၾကရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေနာက္ဖက္မွာလည္း ရခိုင္ျပည္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္း ႏိုင္ငံတခုပဲ ျဖစ္ျပီး ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ တည္တန္႕လာခဲ့တဲ့ ရခိုင္ထီးနန္းဟာ အေလာင္းမင္းတရားရဲ႕ သားေတာ္ ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္မွာမွ က်ဆံုးခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြ ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္၊ ၂၅၀ ေလာက္ပဲ ၾကာျမင့္ေသးတဲ့ သမိုင္းေတြ ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာ “ငါတို႕ ထီးက်ိဳးစည္ေပါက္ ျဖစ္ခဲ့ရေလျခင္း၊ လြတ္လပ္ေရး ဆံုးရွံဳးရ ေလျခင္း” လို႕ ရင္ထုမနာ ျဖစ္ေနၾကတာကိုေတြ႕ရင္ သမိုင္း ကို သိတဲ့၊ နားလည္တဲ့လူက သူတို႕ကို ကိုယ္ခ်င္း စာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာသည့္ အားေလ်ာ္စြာ သူတို႕ကို ဘယ္လို ေျဖသိမ့္ရာ ( remedy ) ေပးႏိုင္မလဲ လို႕လည္း ေတြးတယ္။ သမိုင္းကို နားမလည္တဲ့သူေတြကေတာ့ ဒီတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြဟာ အေၾကာင္းမရွိ အေၾကာင္းရွာျပီး မျဖစ္ႏိုင္တာေတြကို ေတာင္းဖို႕၊ ဆူဆူပူပူ လုပ္ၾကဖို႕ပဲသိတယ္ လို႕ျမင္ တယ္။ ဒါဟာ ဇစ္ျမစ္ ကို ေသခ်ာ မသိဘဲနဲ႕ အထက္စီးက ျမင္လိုက္ပံုမ်ိဳးျဖစ္တဲ့၊ unfair ျဖစ္တဲ့ အျမင္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ မင္းေမးထားတဲ ့ျမန္မာျပည္ ကို ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတခုအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းဖို႕ ဘာျဖစ္လို႕ လိုအပ္တာလဲ ဆိုတာ ဒီလို တိုင္းရင္းသား ညီအကိုေတြရဲ႕ suffering, pain, insecurity and dignity ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပး တဲ့အေနနဲ႕ ဆိုတာကို နားလည္ေစခ်င္တယ္။ ဒီလိုေျပာလို႕ အခုေန ဓညဝတီႏိုင္ငံေတာ္၊ ဟံသာဝတီ ႏိုင္ငံေတာ္တို႕ကို ျပန္လည္ထူေထာင္ အသက္သြင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ တရားတယ္လို႕ အကို မေျပာဘူး။ အကို႕ရဲ႕ လက္ရွိသေဘာထားကေတာ့ အရင္တုန္းက အဲဒီလို သမိုင္းရွိခဲ့တာကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ သို႕ေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ ဘယ္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုကမွ ဒီျပည္ေထာင္စု ထဲက မခြဲထြက္သင့္ေတာ့ဘူးလို႕ ယူဆတယ္။ ညီေလးကိုလည္း တစံုတရာကို ဇစ္ျမစ္ကေန ဂဂနနသိျပီးမွ တစံုတရာ reasonably သေဘာထားတဲ့သူ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။”
“... အကိုက ဒီကေက်ာင္းေတြမွာ “အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသမိုင္း” ကို သင္ခဲ့ရတာ ရွိပါတယ္။ အေမ ရိကန္ ေတြက သူတို႕ဘိုးေဘးေတြ ဌာေနအင္ဒီယန္းေတြကို လက္နက္အားကိုးနဲ႕ မ်ိဳးျပဳန္းလုနီး သတ္ျဖတ္ ခဲ့ၾကတာ၊ အေစာပိုင္းတုန္းက မိန္းမေတြ မဲေပးခြင့္မရခဲ့တာ၊ မာတင္လူသာကင္း မတိုင္ခင္က လူျဖဴ လူမည္း ခြဲျခားမွဳ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ရွိခဲ့တာေတြကို ဖံုးကြယ္ဖို႕ မၾကိဳးစားၾကပါဘူး။ သမိုင္းဆိုတာ ရာစုနဲ႕ခ်ီ လိမ္ထားလို႕ မရပါဘူး။ မရမဲ့ အတူတူ မလိမ္ေကာင္းဘူးလို႕ အကို ထင္မိပါတယ္။”
