Abraham Maslow ေျပာျပေသာ "လူသားတို႕၏ လိုအင္မ်ား"

ဒီပံုကို ဒီေနရာ ကယူထားတာပါ။

[ က်ေနာ့္ blog သို႕ မ်က္စိလည္ လမ္းမွားျပီးေရာက္လာသူသာ ရွိႏိုင္ျပီး ဘယ္သူမွ ဤ blog ကိုတကူးတက ေစာင့္မဖတ္ၾကမွန္း သိေသာ္လည္း က်ေနာ္ ေလာေလာဆယ္ တကယ္ေရးခ်င္ေနမိတာက “ျမင္ခ်င္သည္ ေရႊျပည္ၾကီးကိုလ (၅)” ျဖစ္ပါသည္။ သည္လို စိတ္ကူးေပါက္သည့္အခါ ေရးသြားရင္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အမွတ္စဥ္ (၂၀) ေလာက္ ဘာေလာက္အထိ ေရာက္သြားလွ်င္ “က်ေနာ့္၏ ေပါေပါပါးပါး ႏိုင္ငံေရး အျမင္မ်ား” ဆိုသည့္ စာစုကေလး တအုပ္ေလာက္ လုပ္ခ်င္၊ ထုတ္ခ်င္မိေလသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တခ်ိဳ႕တေလကို inspiration တခုခု ေပးႏိုင္လိုေပးႏိုင္ျငားေပါ့။ အမွတ္စဥ္ (၅) အတြက္ က်ေနာ္ျမင္ခ်င္မိသည့္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာရွိေသာ၊ (ဘိလ္ဂိတ္တို႕ ဇနီးေမာင္ႏွံလို) အလွဴအတန္းရက္ေရာေသာ၊ ေအာင္ျမင္ရုိးသားေသာ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တေယာက္ကို ျမင္ေယာင္စိတ္ကူးျပီး ေရးမည္ဟု စဥ္းစား ထားျပီးလည္းျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေပမဲ့ တကယ္ခ်ေရးၾကည့္ေတာ့ သိပ္အဆင္မေျပလွေသးသည္ႏွင့္ ေရးျပီးဖို႕ ၾကာႏိုင္တာကိုသိသျဖင့္ သီအိုရီထြက္ခဲ့တာ ၾကာလွျပီျဖစ္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ Sociology ႏွင့္ Psychology နယ္ပယ္မွာ ယခုအခ်ိန္ထိ အကိုးကားခံေနရဆံုး ( a classic theory ) ဟုက်ေနာ္ထင္မိသည့္ Maslow’s Hierarchy of Needs အေၾကာင္းကို ၾကားေဖာက္ျပီး ေရးလိုက္ပါသည္။ (ဤ hierarchy က အခုမွ အသစ္ေပၚတာမဟုတ္၍ သိထားျပီးသူမ်ားကေတာ့ သည္းခံၾကပါေလ း) ]

ေနာက္ခံ အေၾကာင္း

Abraham Maslow ကို ရုရွားကေျပာင္းလာသည့္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမိဘမ်ားမွ နယူးေယာက္ျမိဳ႕တြင္ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္က ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သူသည္ City College of New York, Cornell University, University of Wisconsin တို႕တြင္ ေက်ာင္းေနဖူးျပီး ၁၉၃၄ တြင္ University of Wisconsin မွ Ph.D ( Psychology ) ဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။ ထို႕ေနာက္ Brooklyn College ႏွင့္ Brandies University တို႕တြင္ ထင္ရွားေသာ စိတ္ပညာပါေမာကၡ တေယာက္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အထက္ပါ hierarchy ( ဒီစာလံုးကို ဘယ္လိုဘာသာျပန္လွ်င္ ေကာင္းမလဲ?) ကေတာ့ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ကထုတ္ခဲ့သည့္ သူ၏ “A Theory of Human Motivation” စာတမ္းတြင္ပါဝင္ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။

၁။ ဇီဝကမၼလိုအင္ ( Physiological Needs )

Maslow's Hierarchy သည္ ပိရမစ္ပံုရွိျပီး လူတို႕အသက္ရွင္သန္ရပ္တည္မွဳအတြက္ အေရးအၾကီးဆံုးလိုအင္ (သို႕မဟုတ္) လိုအပ္ခ်က္ကို ထုထည္ၾကီးၾကီး၊ အေျခခံက်က် ဆိုသည့္သေဘာႏွင့္ ေအာက္ဆံုးမွာ ထားပါသည္။ ထိုလူသားလိုအင္မွာ “ဇီဝကမၼေဗဒ လိုအင္” ျဖစ္ပါသည္။ လူသားသည္ အသက္ရွင္သန္ဖို႕ ေလလို၏။ ေရလို၏။ အစားလို၏။ အအိပ္လို၏။ ေနရာထိုင္ခင္းလို၏။ မွတ္သားဖြယ္ရာတခုမွာ Maslow က sex ( love မဟုတ္ေသး) ကိုလည္း ဤဇီဝကမၼလိုအင္အစုတြင္ ထည့္သြင္းထားျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ လူတေယာက္ သည္ ဤအေျခခံလိုအင္မ်ား (လိုအပ္ခ်က္မ်ား) ျပည့္စံုေနမွသာ သည့္ထက္ပို၍အဆင့္ျမင့္ေသာ အျခားလူသားလိုအင္ မ်ားကိုတက္လွမ္းႏိုင္၊ စဥ္းစားႏိုင္မည္ဟုဆို၏။ (အခ်ိဳ႕က ဤလိုအင္ကို body needs ဟုလည္း အလြယ္တကူ မွတ္သားၾကပါသည္။)

၂။ လံုျခံဳမွဳလိုအင္ ( Safety/ Security Needs )

က်ေနာ္ကေတာ့ ဤအဆင့္ကို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ/ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာလိုအင္ ( Physical Needs / Psychological Needs ) အဆင့္ဟု သတ္မွတ္ေခၚေဝၚ ခ်င္မိ၏။ လူသည္ ဇီဝကမၼလိုအပ္ခ်က္မ်ား ျပည့္စံုျပီးျဖစ္လွ်င္ ကိုယ္ လံုျခံဳမွဳ၊ စိတ္လံုျခံဳမွဳကို လိုခ်င္လာပါသည္။ ဤသို႕ျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ထိခိုက္နာက်င္မွဳ၊ မေတာ္တဆမွဳတို႕မွ လံုျခံဳခ်င္၏။ မိမိ၏အလုပ္အကိုင္၊ ရေပါက္ရလမ္း၊ ဓနဥစၥာ၊ မိသားစု၊ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၊ က်န္းမာေရးတို႕ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း လံုျခံဳစြာခံစားရေသာ အျဖစ္ကိုလိုခ်င္လာ၏။ ဒါေပမဲ့ ဇီဝကမၼလိုအင္ တခုျဖစ္ေသာ ဗိုက္ဆာေနခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ဤလိုအင္ေတြ သိပ္မထင္ရွားႏိုင္ေပ။

၃။ အခ်စ္ႏွင့္ပိုင္ဆိုင္မွဳလိုအင္ ( Love/ Belonging Needs )

ဤအဆင့္ကေတာ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာလိုအင္ ( psychological needs) သန္႕သန္႕ ျဖစ္သြားျပီဟု ထင္မိ၏။ ဒါေပမဲ့တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဤလိုအင္ကို ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး လိုအင္ ( social needs) ဟု ဆိုၾကပါသည္။ လူသည္ သူတပါးကို ခ်စ္ခ်င္၏။ သူတပါးက မိမိကိုခ်စ္သည္ကိုလည္း ခံယူခ်င္၏။ ထိုသို႕ မိမိကခ်စ္ခင္ေသာသူ၊ မိမိကိုခ်စ္ခင္ေသာသူ ကိုလည္းပိုင္ဆိုင္ခ်င္၏။ ထို႕ျပင္ စိတ္တူကိုယ္တူ မိတ္ေဆြမ်ိဳးလည္းရွိလို၏။ မိသားစုဘဝ တခုကိုလိုခ်င္၏။ ဆန္႕က်င္ဖက္လိင္ႏွင့္ ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာရာမွျဖစ္ေသာ စိတ္ခ်င္းရင္ႏွီးမွဳ၊ တေသြးတသား တည္းျဖစ္မွဳ (ဝါ) သံေယာဇဥ္ကို လိုခ်င္၏။ ဤသည္တို႕ကား လူသားတို႕၏ သဘာဝက်ေသာ လိုအင္/ လိုအပ္ခ်က္ မ်ားသာျဖစ္ေခ်သည္။ ( က်ေနာ္လည္း အသက္ကျဖင့္ၾကီးေနျပီ၊ တရားေတာ့ျဖင့္မရဘဲ တခါမွမရဖူးေသးေသာ မိသားစုဘဝတခုကို ေတာင္တမိတတ္ ေသးတုန္း ရွိေသးရာ ဆရာႀကီး Maslow အားကိုးႏွင့္ "ေဟ့.. ဒါ ဖြန္ေၾကာင္တာမဟုတ္ဘူးကြ။ လူပီသတာ၊ တတိယေျမာက္လူသားလိုအင္ ရွိေနတာ” ဟု အရွက္ေျပ ဆင္ေျခကန္မိေလသတည္း။ း))

၄။ မိမိကိုယ္မိမိေလးစားႏိုင္ေရးလိုအင္ ( Self-esteem Needs )

ဤအဆင့္ကိုေတာ့ လူသားတို႕၏ ဝိဥာဥ္ဆိုင္ရာလိုအင္ (Spiritual Needs) လို႕ေခၚရမည္ထင္ပါသည္။ Ego needs ( မိမိ၏အတၱက်န္းမာေရးလိုအင္ ) ဟုမွတ္ၾကသူလည္းရွိပါသည္။ တကယ္ေတာ့ လူ႕ဘဝက မိမိကိုယ္ မိမိေလးစားႏိုင္ပါမွ တကယ္ေနေပ်ာ္ဖြယ္ ေကာင္းတာ ျဖစ္ပါသည္။ တျခားလူေတြေတာ့ အဘယ္သို႕ရွိၾက ေလ သည္မသိ၊ က်ေနာ္ကေတာ့ အသက္ကေလး နည္းနည္းရလာလို႕ ထင္သည္၊ ဝင္ေငြေကာင္းရံု၊ ႏိုက္ကလပ္ တက္ႏိုင္ရံု၊ မိန္းမငယ္ငယ္ေတြႏွင့္ ရွဳပ္ႏိုင္ရံု ေလာက္ကို ျပည့္စံုေသာဘဝဟု ခံစားလို႕မရေတာ့ေပ။ (ကိုယ္ရည္ ေသြးသလိုမ်ား ျဖစ္ေနမလား။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္ ကိုယ္ေတြ႕ဥပမာေပးျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ လူအေတာ္ မ်ားမ်ားမွာလည္း က်ေနာ့္အသက္အရြယ္သို႕ ေရာက္လွ်င္ သည္လိုပဲခံစားရ ေလ့ရွိမည္ဟု ထင္သျဖင့္ က်ေနာ္ ထူးျပီးသူေတာ္ေကာင္း လုပ္ေနရာမေရာက္ေလာက္ ဟုေတာ့ထင္မိပါသည္။) အသက္အရြယ္ အေလ်ာက္ တန္ဖိုးထားမွဳစံႏွဳန္း ႏွင့္ taste ေျပာင္းသြားသည့္သေဘာ သာျဖစ္ပါသည္။ ဆက္ရလွ်င္ ကိုယ့္ကိုယ္ ကို (စစ္မွန္စြာ) ေလးစားႏိုင္မွဳ၊ သူတပါးကို ( ယဥ္ေက်းမွဳအရမဟုတ္ဘဲ စစ္မွန္စြာ) ေလးစားႏိုင္မွဳ၊ သူတပါး ထံမွလည္း (စစ္မွန္စြာ) ေလးစားခံရမွဳ၊ ထိုသို႕ေလးစားခံရေလာက္ေအာင္လည္း (စစ္မွန္စြာ)ရိုးသားမွဳ၊ မဟုတ္တာလုပ္ထားတာ၊ ေျပာထားတာ၊ ေကာက္က်စ္ထားတာမရွိသျဖင့္ ဘယ္ခါမဆို လိပ္ျပာသန္႕ျပီး ကိုယ့္ အစြမ္းအစႏွင့္ ကိုယ့္ကိုယ္က်င့္သိကၡာကိုယံုၾကည္မွဳတို႕ ရွိဖို႕လည္းလိုအပ္ပါသည္။ Maslow ၏ theory အရလူေတြမွာ သည္လိုအင္ေတြလည္း ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။

၅။ မိမိကိုယ္မိမိ အျပည့္အဝတည္ေဆာက္ျပီး အေျခအေန ( Self- actualization )

လူသားတေယာက္ အေနျဖင့္ ျဖစ္ခြင့္ရွိသေရြ႕၊ ျဖစ္ခ်င္သေရြ႕၊ ျဖစ္သင့္သေရြ႕ အားလံုးျဖစ္လာေအာင္ စြမ္း ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ျပီးေသာ အေျခအေနတရပ္ကို ဆိုလိုပါသတဲ့။ ဥပမာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ႕ရည္မွန္း ခ်က္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးရ ေစခ်င္သည့္ကိစၥကို (က်ေနာ္တို႕လို လြတ္လပ္ေရးဟာ ျမတ္ႏိုး အပ္တဲ့အရာဟု ထိုင္ျပီးေျပာရံု ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘဲ ) တကယ္ရုပ္လံုးေပၚလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရာ အဲသည္လို တကယ္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ျပီးေသာ အေျခအေနကို self-actualization ဟုေခၚရမည္ဟု သေဘာေပါက္မိပါသည္။ သူတို႕ကေတာ့ အေမရိကန္သမၼတလင္ကြန္းက အေမရိကကို ေတာင္ပိုင္း ေျမာက္ပိုင္း မကြဲေစလိုသည့္၊ လူမည္းေတြကို ကြ်န္အျဖစ္မွလြတ္ေျမာက္ေစခ်င္သည့္ သူ၏ရိုးသားေသာ ေစတနာအတိုင္း တိုင္းျပည္ႏွစ္ျခမ္းမကြဲေအာင္ႏွင့္ ကြ်န္စနစ္လည္း ပေပ်ာက္ေအာင္တကယ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္ကို ဥပမာျပၾကပါသည္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္သျဖင့္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ဥပမာေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဤအဆင့္သို႕ေရာက္ေနေသာသူတို႕မွာ ေလာက၏ပကတိအမွန္တရားထဲတြင္သာ ေနထိုင္ျခင္း၊ တကူးတက ထိန္းသိမ္းေနစရာမလိုဘဲ သီလလံုျခင္း၊ ပိုမိုေကာင္းျမတ္ေသာ အေျခအေနတရပ္ကို ဖန္တီးႏိုင္ရည္ရွိျခင္း၊ တမင္ကိန္းၾကီးခန္းၾကီး လုပ္ယူမွဳမရွိေတာ့ဘဲ သဘာဝအတိုင္းသာ စစ္မွန္စြာေနထိုင္ျခင္း၊ ျပသနာတရပ္ကို ေအးေဆးစြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း၊ သူတပါးအေပၚ အထင္ေသးမွဳ၊ အဃာဓတရားထားမွဳတို႕ကင္းျခင္း၊ မိမိဖာသာ ျပီးျပည့္စံုေနျခင္း၊ အဓိပၸါယ္ျပည့္ဝေသာ ဘဝကိုရရွိထားသကဲ့သို႕ ခံစားရျခင္း၊ ရႊင္လန္းတက္ၾကြျခင္း ဂုဏ္ရည္ တို႕ႏွင့္ ျပည့္စံုၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။ မဟတၱမဂႏၵီ၊ မာသာထရီဆာတို႕လို စိတ္ထားမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ လူသားလိုအင္ေတြထဲမွာ အဲသည္လို လူသားအျဖစ္(သူေတာ္စင္အျဖစ္မဟုတ္)အျပည့္ဝဆံုး အေျခအေနသို႕ ေရာက္ခ်င္သည့္လိုအင္ တရပ္လည္းရွိပါသတဲ့။ ( ကိုယ္တိုင္ ထိုအေျခအေနသို႕ မေရာက္ႏိုင္၍ ထိုအေျခအေန သို႕ေရာက္ေနျပီးသူမ်ားကို ၾကည္ညိဳေလးျမတ္ ပူေဇာ္လို္ျခင္းသည္လည္း လူသားသည္ ထိုအေျခအေနကို တန္ဖိုးထား၊ ျမတ္ႏိုးေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစသည္ဟု ယူဆပါသည္။) ထံုးစံအတိုင္း ဤသီအိုရီကို ျငင္းၾကသည့္၊ ျပဳျပင္ခ်င္ ၾကသည့္ ပညာရွင္ေတြလည္း ရွိပါသည္။ သို႕ရာတြင္ က်ေနာ္က ကိုးကားစရာ ပညာရွင္စာတမ္း တေစာင္ ေရးေနတာမဟုတ္၍ အထူးထူးအျပားျပားေသာ က်န္အဆိုမ်ားကို ဤေနရာတြင္ မေဖာ္ျပလိုေတာ့ပါ။ ဤ hierarchy ကို အေမရိကန္ေတြ classic theory of human needs တခုအေနႏွင့္ အေလးထားၾကပံု ေပၚသည္ဟု ေျပာလိုရင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္ အသက္ၾကီးမွ သည္မွာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းကေလးတခု တက္ေနမိရာ လြန္ခဲ့သည့္စာသင္ရာသီ ႏွစ္ခုစလံုး ဤ Hierarchy ကို ဟို textbook မွာ၊ေတြ႕ရလိုက္၊ သည္ textbook မွာ ေတြ႕ရလိုက္ ရွိခဲ့ပါသည္။ Public Speaking လိုအတန္းမွာ၊ Health and Wellness လိုအတန္းမွာ၊ Research in Communication လိုအတန္းမွာ textbook ေရးဆရာေတြက အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္တိုင္း ဤ hierarchy ကို တခုတ္တရ ကိုးကားၾကသည္ကို သတိျပဳမိပါေၾကာင္း။

Ref:
http://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Maslow
http://en.wikipedia.org/wiki/Maslow%27s_hierarchy_of_needs

စာၾကြင္း။ ။ ဤ သီအိုရီႏွင့္ပတ္သက္၍ မွတ္မွတ္ရရ က်ေနာ့္အတြက္ လက္ေတြ႕အက်ိဳးတရားတခုမွာ က်ေနာ္ ယခင္က sexy ျဖစ္သည့္ မိန္းကေလးေတြကို intelligent ျဖစ္ပံုမရဟု အထင္ေသးတတ္ရာ ယခုေတာ့ “မိန္းကေလး တေယာက္ဟာ သူမရဲ႕ physiological need တခုအေနနဲ႕ sex ကိုအလိုရွိတယ္ဆိုရင္ေတာင္ ဒါသဘာဝပဲ၊ ဘာအျပစ္မ်ားရွိသတုံး။ ဒါဟာ သူမရဲ႕ ဥာဏ္ရည္၊ စိတ္ႏွလံုးသိမ္ေမြ႕မွဳ၊ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္မွဳတို႕နဲ႕ မသက္ဆိုင္ေပဘူး” (သူတပါးအိမ္ရာကို မဖ်က္ဆီးဘူး၊ ေယာက္်ားေတြကို အသည္းခြဲရတာ ေက်နပ္ေနတာမဟုတ္ဘူး ဆိုရင္ေပါ့ေလ) ဟု နားလည္ေပးတတ္လာတာ ျဖစ္ပါသည္။ တည့္တည့္ေျပာလို႕ ၾကမ္းသြားခဲ့လွ်င္ေတာ့ ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူၾကပါကုန္။ း))