[ တကယ္ေတာ့ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္က လိမ္ေရးသလို ျမန္မာျပည္မွာ ၂-၃-၆၂ ရက္ေန႕ အပူတျပင္း အာဏာသိမ္းရေလာက္ေအာင္ တိုင္းျပည္ေခ်ာက္ထဲက်ေတာ့မဲ့ ဘာအႏၱရာယ္မွ ရွိမေနခဲ့ပါဘူး။ ေအာက္ပါ စာအုပ္ကို ျပန္လည္မွ်ေဝတာျဖစ္လို႕ အဲဒီမူလ ပိုင္ရွင္မ်ားကို ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္။ ]
"ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ" ( ဖက္ဒရယ္မူ )
( ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ေရး ဝါဒမွသည္ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ဆီသို႕၊ စာစဥ္ - ၉ )
ထုတ္ေဝသူ - ေဒါက္တာ ဆလိုင္း လ်န္မွဳန္း ဆာေခါင္း
UNDP Press, Chiang Mai, Thailand, 2005
....................................................................................................
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္လက္ထက္ လုပ္ၾကံေရးသားထားတဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ားက ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု လက္ထက္မွာ ရွမ္း ဦးစီးတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြက ျပည္ေထာင္စုထဲက ခြဲထြက္ေရး “ဖက္ဒရယ္မူ” ကို တင္လာၾကလို႕ ျပည္ေထာင္စုၾကီး ျပိဳကြဲေတာ့မွာကို လက္ပိုက္ၾကည့္မေနႏိုင္တာနဲ႕ တပ္မေတာ္က ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂ -ရက္ေန႕မွာ အာဏာသိမ္းခဲ့ရတာပါလို႕ ဆိုပါတယ္။ သူတို႕သာ သမိုင္းကို လိမ္မထားရိုးမွန္ရင္ အဲဒီ ဖက္ဒရယ္မူကုိ "ေဟာဒီမွာ ၾကည့္ၾက၊ ေဟာဒီလိုဆိုးတာ၊ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြက ေဟာဒီလို ေတာင္းခဲ့ၾကတာ၊ ျခိမ္းေျခာက္ခဲ့ၾကတာေလ" လို႕ primary source ကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ျပဝံ့သင့္ပါတယ္။ အခုေတာ့ သူတို႕က လိမ္ထားေတာ့ တကယ္ေၾကာက္စရာမွ မဟုတ္တဲ့ "ဖက္ဒရယ္မူ" ကို လူေတြေရွ႕ ထုတ္မျပရဲၾကပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုေနာက္ပိုင္းေမြးတဲ့ လူငယ္လူလတ္ေတြ အဲဒီမူကို ျမင္ဖူး၊ ဖတ္ဖူးတဲ့သူ နည္းတယ္လို႕ထင္မိပါတယ္။ (စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ဟာ ျပည္ေထာင္စုေန႕ ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ကိုယ့္ျပည္သူေတြေရွ႕ ထုတ္မျပဝံ့ၾကပါဘူး။)
ဒါေၾကာင့္ ၂၄-၂-၁၉၆၂ ရက္ေန႕မွာ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားအားလံုးကိုယ္စား ( သူတို႕ရဲ႕ တရားဝင္ ကိုယ္စားလွယ္ ) ျပည္နယ္မ်ား ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ ဥကၠ႒၊ ဝန္ႀကီး သတိုးမဟာသေရစည္သူေစာခြန္ခ်ိဳ (ရွမ္း) က ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ေရွ႕ေမွာက္မွာ အင္မတန္ ယဥ္ေက်းေခ်ငံစြာ အဲဒီ "ဖက္ဒရယ္မူ" ကို စတင္တင္ျပခဲ့ျပီး ဗိုလ္ေနဝင္း အာဏာမသိမ္းခင္ တရက္အလို (၁-၃-၁၉၆၂ ) အထိ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာျပည္မွာ အဲဒီကိစၥနဲ႕ပတ္သက္လို႕ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကယား ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႕ ပမညတဥကၠဌ ဝိဒူရသခင္ခ်စ္ေမာင္၊ ဖဆပလ (တည္ျမဲ) ဥကၠဌ ဦးဗေဆြတို႕ ဒီမိုကေရစီနည္းက်က် ဘယ္လိုေဆြးေႏြးေနခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို မူရင္းအတိုင္း ( ေခ်ာင္းဟန္႕သံ မပါတာကလြဲလို႕ ) ျပန္လည္ ေဝမွ်ေပးလိုက္ပါတယ္။
ေမတၱာျဖင့္
ျပည္ေကာင္းေအာင္
…………………………………………………………………………………………………………………….
“ျပည္မသားေတြ၊ ျပည္နယ္သားေတြ အားလံုး ႏိုင္ငံေရးသံေဝဂ ရၾကဖို႔အတြက္ က်ေနာ္(၁)ႏွစ္ေလာက္ တုန္းက ၾကည့္ခဲ့ရဖူးတဲ့ “ယမေနမယ္” ျပဇာတ္ကေလးကို က်ေနာ္ ဒီေနရာက တင္ျပလိုပါတယ္။ လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား။ ေရွးတုန္းက ‘ဘရုတ္သုကၡတိုင္းျပည္’ ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဘရုတ္သုကၡ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ‘ငါတေကာ’ နယ္က ‘ဒူလာဘို’၊ ‘ငါတဗိုလ္’နယ္က ‘အို ေလေလ့’၊ ‘ငါတလူ’နယ္က ‘ငတြတ္ႀကီး’၊ ‘ငါတမင္း’နယ္က ‘ေျဗာင္ေနာင့္ ေျဗာင္ေနာင္’၊ ‘ငါ့ျမင္း ငါစိုင္း’ နယ္က ‘ဘုရင္ ဘုေနာင္-တတ္ဗိန္’ဆိုတဲ့ ပညာသင္(၅)ဦးဟာ တကၠသိုလ္ ဆရာႀကီး ‘ဦးဂ်မ္းထိ’ ဆီမွာ ပညာသြားသင္ၾက ပါတယ္” ( ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု )
“က်ေနာ္မ်ားကလည္း ျပည္မရွိ ေနာင္ေတာ္ႀကီးမ်ားကို ရွင္းလင္းတင္ျပၾကတဲ့အခါ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ မိမိၾကံဳေတြ႔ေနတဲ့ ၾကံဳေတြ႔ေနရပံုေတြကို တင္ျပၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံလိုပါတယ္။ ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕ ျပႆနာကို စဥ္းစားၾကတဲ့အခါမွာလည္း ‘ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ညီၫြတ္ေရး’ ဆိုတဲ့ အေျခခံမူအေပၚမွာတည္ၿပီး စဥ္းစားၾကပါရန္ ေတာင္းပန္လိုပါတယ္” ( ျပည္နယ္မ်ားညီညြတ္ေရး အဖြဲ႕ ဥကၠ႒၊ ဝန္ႀကီးသတိုးမဟာသေရစည္သူ ေစာခြန္ခ်ိဳ )
ျပည္ေထာင္စု ၾကန္အင္လကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ျပည္ေထာင္စု ျပဳျပင္ဖြဲ႔စည္းမွသာလွ်င္ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈႀကီး ခိုင္ျမဲမယ္၊ ျပည္ေထာင္စု ႀကီးလည္း တည္တန္႔မယ္လို႔ တထစ္ခ်ယံုၾကည္ၾက ပါတယ္။
က်ေနာ္မ်ား ဖက္ဒရယ္ေခၚတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းရန္ အဆိုျပဳျခင္းဟာ လူမ်ိဳးေရးကို ႏိႈးဆြေပးျခင္း မဟုတ္ပါ။ (Confederation)ေခၚတဲ့ အလြန္ျမင့္မားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔ရန္ အေရးဆို ျခင္းလည္း မဟုတ္ပါ။ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို တကယ္ရယူႏုိင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကို ဖြဲ႔စည္းျခင္းသာ မွန္ကန္သည္ဟု ယံုၾကည္ျခင္း ျဖစ္သည့္အတြက္ တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္မ်ား ဖက္ဒရယ္ေခၚတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းရန္ အဆိုျပဳျခင္းဟာ လူမ်ိဳးေရးကို ႏိႈးဆြေပးျခင္း မဟုတ္ပါ။ (Confederation)ေခၚတဲ့ အလြန္ျမင့္မားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔ရန္ အေရးဆို ျခင္းလည္း မဟုတ္ပါ။ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို တကယ္ရယူႏုိင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကို ဖြဲ႔စည္းျခင္းသာ မွန္ကန္သည္ဟု ယံုၾကည္ျခင္း ျဖစ္သည့္အတြက္ တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
( ကခ်င္ျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဒူးဝါးေဇာ္လြန္း )
“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေနာင္ေတာ္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ ျပည္မေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို က်ေနာ္ အေလးအနက္ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္တာက ေနာင္ေတာ္ေတြရဲ႕ သေဘာထားႀကီးမႈကို ထင္ရွား ေအာင္ျပၾကပါ။ ပညာရွိ သတိနဲ႔လည္း စဥ္းစားေဝဖန္ၾကပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဝိုင္းဝန္းတည္ေဆာက္တဲ့ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီၫြတ္မႈႀကီး မျပိဳကြဲေအာင္လည္း ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူၾကပါလို႔ ေလးနက္စြာ ေတာင္းပန္ ေျပာရင္း က်ေနာ္ နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္” (ခ်င္းအထူးဝိေသသတိုင္း ကိုယ္စားလွယ္ မဟာသေရစည္သူ ကပၸတိန္မန္းတုံႏုန္း )
“ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ တင္ျပ ေတာင္းဆိုတာဟာ ဗမာျပည္မအေပၚ အႏုိင္က်င့္လိုတဲ့သေဘာမ်ိဳး၊ အၾကပ္ကိုင္လိုတဲ့ သေဘာ မ်ိဳး၊ အခြင့္ထူး ပိုေတာင္းလိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ား ဟာ ျပည္မနဲ႔ တန္းတူမရွိ ျဖစ္ေနတာကို တန္းတူမႈရွိလာေအာင္ ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါ တယ္။” ( ရွမ္းကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းျမင့္ )
“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေစတနာကို ဤမွ်နဲ႔ဘဲ သိေလာက္ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လြတ္လပ္ေရး၊ ညီမွ်ေရးကို အစြမ္းကုန္ ေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဝိုင္းဝန္း ၿပီး ပါရမီအျပန္အလွန္ျဖည့္ၾကပါလို႔ ညီငယ္အေနျဖင့္ တိုက္တြန္းရင္း ခ်မ္းသာသုခအေပါင္းနဲ႔ ျပည္စံုၾက ပါေစဆိုတာ ဆုေတာင္းရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ” ( ကယားျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟာသေရစည္သူ ဦးစိန္ )
ျပည္နယ္မ်ားညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕မွ တင္သြင္းေသာ
ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူအေပၚ ေဆြးေႏြးခ်က္
အခန္း ( ၆ )
ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းျမင့္(ေတာင္ႀကီး) ၏ ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္
အခမ္းအနားမွဴး။ ။နံပါတ္(၇)အစီအစဥ္အရ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းျမင့္က ေထာက္ခံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။(ၾသဘာသံမ်ား)
ေလးစားအပ္တဲ့ သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ ေလးစားအပ္တဲ့ ေသြးခ်င္းကိုယ္စား လွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ဖြဲ႔စည္းေရးမူကို က်ေနာ္တို႔ တင္ျပလိုက္တယ္ဆိုရင္ဘဲ ျမန္မာျပည္မွ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ အသီးသီးဆီမွ ရႈေဒါင့္အျမင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သေဘာထား တုန္႔ျပန္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ဟာ ဝံသာႏုေခတ္ကေနၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခတ္အထိ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီဘဝက လြတ္ေျမက္ေအာင္ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲအဆင့္ဆင့္ ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ပါတယ္။ ဟုမ္းရူးလ္ေခၚ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန လံုးဝလြတ္လပ္ေရးအထိ လြတ္လပ္ေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားဖက္က ၾကည့္ရင္ အလြန္တရားေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္ မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ားဖက္ကၾကည့္ရင္ မတရားတဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြလို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားဖက္က လြတ္လပ္ေရး၊ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ားဖက္က ကိုလိုနီ တည္ျမဲေရး။ ရႈေဒါင့္အျမင္ခ်င္း မတူၾကပါဘူး။
ဒီဥပမာနဲ႔ ဒီေန႔က်ေနာ္တို႔အျဖစ္အပ်က္ဟာ ထပ္တူထပ္မွ်ဆီေလ်ာ္တယ္လို႔ က်ေနာ္မဆိုလိုပါဘူး။ ဟိုအေရးက နယ္ခ်ဲ႕သမားနဲ႔ ကိုလိုနီကြၽန္ဘဝက်ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ား လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆိုတဲ့ ဆက္ဆံေရး။ အခုက်ေနာ္တို႔အေရးဟာ မိသားစုခ်င္း တန္းတူမႈေတာင္းဆိုတဲ့ ဆက္ဆံေရး။ အမ်ိဳးအစားခ်င္း ကြာျခားပါတယ္။ အထက္က ဥပမာကို က်ေနာ္တင္စားေဖာ္ျပရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ခံစားမႈဘဝကို ေပၚလြင္ေစလိုတဲ့ ေစတနာ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔တင္ျပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူရဲ႕အႏွစ္သာရဟာ ဘာလဲဆိုရင္ တန္းတူေရးဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔တင္ျပတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးပံု သ႑ာန္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုသ႑ာန္၊ အာဏာခြဲေဝေရးပံုသ႑ာန္ စသည္တို႔ကို ေဖာ္ျပထားတဲ့အတြက္ ဒီေန႔ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျပႆနာဟာ အလြန္တရာခက္ခဲနက္နဲေနသည္ဟု ယူဆစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လိုလားခ်က္ကို အရွင္းဆံုးစကားနဲ႔ေဖာ္ျပရရင္ က်ေနာ္တို႔ ဗမာ၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္၊ ရခိုင္ညီအကို မိသားစု ေတြဟာ တန္းတူညီတူ ဆက္ဆံၾကပါစို႔၊ တန္းတူညီတူ ခံစားၾကပါစို႔လို႔ ဆိုလိုက္ျခင္းဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ဟာ ဘယ္လိုအေတြးေပါက္တယ္၊ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ ေကာက္တယ္မေျပာတတ္ပါဘူး။ လက္မခံႏိုင္ဘူး၊ မျဖစ္ႏိုင္ ဘူးလို႔ တံုးတိႀကီး ျငင္းပယ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီလိုျငင္းပယ္ျခင္းဟာ က်ေနာ္တို႔ခံစားရတဲ့ဘဝနဲ႔ အဓိပၸါယ္ျပန္လိုက္ရင္ “မင္းတို႔နဲ႔ တန္းတူညီတူ ဆက္ဆံလို႔မျဖစ္ဘူး၊ တန္းတူညီတူ ခံစားခြင့္ မေပးႏုိင္ဘူး”လို႔ အဓိပၸါယ္ေပါက္ပါတယ္။
ဗမာျပည္မ,က သတင္းစာေတြကဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကဘဲျဖစ္ ျဖစ္၊ ဥပေဒပညာရွင္ေတြကဘဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပလိုက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ‘လက္မခံႏုိင္ဘူး၊ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး’လို႔ ေျပာလိုက္တဲ့ အခါတိုင္း အခါတိုင္း က်ေနာ္တို႔ စိတ္မွာ ခုနင္က အဓိပၸါယ္အတိုင္း လာၿပီးခံစားရပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ားက လြတ္လပ္ေရး မေပးႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္တိုင္း ေျပာလိုက္တိုင္း ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားစိတ္မွာ ခံစားရသလို ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗမာေနာင္ေတာ္မ်ားဖက္က ပစ္ပစ္ခါခါေျပာလိုက္တိုင္း က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕စိတ္မွာ အလားတူ ေဝဒနာခံစားရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္အမ်ိဳးသားေတြ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ေတာင္းဆိုၾကတာဟာ အခြင့္ထူးကို ေတာင္းေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္ ဒီေနရာမွာ အစီရင္ခံလိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားအေနနဲ႔ အစီရင္ခံရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ားနည္းတူ ကိုယ့္တိုင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာနဲ႔ ေနထိုင္လာၾကပါတယ္။ ေခတ္ေဟာင္း ရာဇဝင္မွာ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ား ဆက္ဆံေရးဟာ တဖက္နဲ႔တဖက္ နာက်ည္းစရာ ေတြရွိသလို ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးစရာေတြလည္း အေျမာက္အမ်ားရွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးေရးအႏႊယ္အရ ရွမ္း အမ်ိဳးသား ေတြဟာ ယိုးဒယားနဲ႔ ပို၍ နီးစပ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ ဆက္ဆံေရးအရ ဗမာနဲ႔ပိုၿပီးရင္းႏွီး ပါတယ္။ ေခတ္သစ္ရာဇဝင္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း ၿဗိတိသွ်ကြၽန္သားေပါက္ဘဝကို ရွမ္းနဲ႔ဗမာဟာ အတူတူဘဲ က်ခဲ့တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕စိုးမိုးမႈေအာက္မွာ အတူတူဘဲ ခံစားခဲ့ၾကရတယ္။ လြတ္လပ္ေရးကို လည္း ရွမ္း နဲ႔ဗမာဟာ အတူတူဘဲ လက္တြဲၿပီး ရယူခဲ့ၾကတယ္။
ကြၽန္သားေပါက္ဘဝတခုကေန တျခား ကြၽန္သားေပါက္ဘဝတခုကို ပခံုးေျပာင္းမႈကို ဗမာအမ်ိဳးသား မ်ား မလိုလားသလို က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားကလည္း နဲနဲမွ မလိုလားပါဘူး။ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ား နဲ႔ လက္တြဲ လြတ္လပ္ေရးအရယူခဲ့သလို လြတ္လပ္တဲ့ ရွမ္းျပည္အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ဗမာျပည္အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ တန္းတူညီတူပူးေပါင္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုႀကီး ဖြဲ႔စည္း ေနထိုင္ၾကပါတယ္။
(၁၉၄၅)ခုႏွစ္မွ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ေခၚဆိုက်င္းပတဲေန႔့အထိ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားဟာ ဗမာျပည္မွ အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ ပူးတြဲလြတ္လပ္ေရးအရယူၿပီး ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ ပူးေပါင္းဖြဲ႔စည္းေနထိုင္လိုေၾကာင္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ သက္ေသသာဓက အေထာက္ အထားေတြ၊ စာရြက္စာတမ္းေတြဟာ ယေန႔ မေပ်ာက္ကြယ္ႏုိင္ေသး ပါဘူး။ ရွမ္းမူေခၚတဲ့ စာအုပ္ျပာ ထဲမွာ အျပည့္အစံုေဖာ္ျပထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းမုကို တင္လိုက္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္က“ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္းေတြ ဘယ္စိတ္ကူးေပါက္လို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ဆိုတဲ့မူကို အခုလို ၾကိဳးစားၿပီး ထပ္ေတာင္းလာတာလဲ”လို႔ ေမးၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ကလည္း“ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဘယ္သူေျမွာက္ေပးလိုက္သလဲ။ ဘယ္သူ႔ ပေယာဂနဲ႔ေတာင္းတာလဲ”လို႔ ေမးၾကပါတယ္။ ဒီလိုအေမးခံရတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ စိတ္ထဲ အေတာ္ ထိခိုက္နာက်ည္း မိခဲ့ၾကပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဟာလည္း ပုထု ဇဥ္သားေတြမဟုတ္ပါလား။ ပုထုဇဥ္တို႔သဘာဝ စိတ္ထိခိုက္ နာက်ည္းတာဟာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ သည္းခံခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဗမာ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၊ သတင္းစာဆရာမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားဆီကို က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ဥကၠ႒ႀကီး ေစာခြန္ခ်ိဳကိုယ္တိုင္ ဦးစီးၿပီး ခယဝပ္တြားစြာ သြား ေရာက္ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အထင္မွားမႈေတြ၊ ဒီလို မလိုလားအပ္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြ ေနာက္ထပ္ ေပၚမလာေတာ့ပါဘူး။
ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ တင္ျပ ေတာင္းဆိုတာဟာ ဗမာျပည္မအေပၚ အႏုိင္က်င့္လိုတဲ့သေဘာမ်ိဳး၊ အၾကပ္ကိုင္လိုတဲ့သေဘာမ်ိဳး၊ အခြင့္ထူး ပိုေတာင္းလိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားဟာ ျပည္မနဲ႔ တန္းတူမရွိ ျဖစ္ေနတာကို တန္းတူမႈရွိလာေအာင္ ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒဟာ က်ေနာ္တို႔ကို ဗမာျပည္မနဲ႔တန္းတူေနရာမွာမထားဘူး။ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးမွာ ညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးမေပးဘူး။ အဖက္ဖက္က နစ္နာေစတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ရိုးသားစြာ ေတြ႔ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တန္းတူညီမွ်မႈမရွိတဲ့ ဒီအေျခခံ ဥပေဒႀကီးကို တန္းတူညီမွ်မႈရွိလာေအာင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၾကပါစို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔က မိသားစုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ ရိုးရိုးသားသား ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူရဲ႕ လိုရင္းအတိုခ်ဳပ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခခံဥပေဒႀကီးကို တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တုန္းက ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္ေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူခဲ့တာ မဟုတ္လားလို႔ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက ေမးၾကပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ပါဝင္ေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လို ခံယူခ်က္နဲ႔ သေဘာတူခဲ့တယ္ဆိုတာ ဆက္ၿပီးရွင္းျပပါရေစ။
တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ကို တက္ခဲ့ၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးအေတြ႔အၾကံဳမ်ား မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဥပေဒလည္း မကြၽမ္းက်င္ၾကဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္ ရိုးသားစြာဝန္ခံလိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ကို တက္ၾကတာဟာ ဥပေဒေရးဆြဲဖို႔ထက္ က်ေနာ္တို႔ နယ္စပ္ေဒသမပါတဲ့ လြတ္လပ္ေရးဟာ အဓိပၸါယ္ မရွိသလို၊ ဗမာမပါတဲ့ နယ္စပ္ေဒသအေရးဟာလည္း အဓိပၸါယ္မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္တဲ့အတိုင္း ဗမာျပည္မနဲ႔ တန္းတူပူးတြဲၿပီး လြတ္လပ္ေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္လိုတဲ့ ေဇာက ပိုၿပီးႀကီးေနပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္က အျမန္လြတ္ဖို႔အေရးႀကီးတယ္၊ နယ္ခ်ဲ႕သမားေတြမရွိတဲ့ေနာက္ ေသြးခ်င္း သားခ်င္းေတြ အထူးေျပာစရာမလိုဘူးလို႔ ရိုးရိုးဘဲ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနစဥ္တုန္းက ေကာ္မတီ အစည္းအေဝးတခုမွာ က်ေနာ္တို႔ အလြန္ယံုၾကည္၊ အလြန္ၾကည္ၫိုေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ စကားတခြန္းကို က်ေနာ္တို႔ ယေန႔ထက္တိုင္ ၾကားေယာင္ေနပါေသးတယ္။ ေကာ္မတီအစည္းအေဝးတခုမွာ အေျခခံဥပေဒအၾကံေပးအရာရွိ ဦးခ်န္ထြန္းက အေျခခံဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြ တပံုတေခါင္းႀကီး ေရးဆြဲတင္ျပလာတဲ့အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက “ဦးခ်န္ထြန္းခင္ဗ်ား။ လန္ဘားေၾကာ္ကသလားေတြ ေရးေနလို႔ ဘယ္ျဖစ္မလဲ။ (Broad Principle) က်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာတရားေလာက္ပါရင္ ေတာ္ေရာေပါ့။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ လိုတာေတြကို (By Act) ပါလီမန္မွာ အက္ဥပေဒလုပ္ရင္ ၿပီးတာဘဲ။ ဒီေလာက္ ရွည္ရွည္လ်ားလ်ားနဲ႔လုပ္ေနရင္ ႏွစ္လ သံုးလနဲ႔ ဘယ္မွာ ၿပီးႏုိင္ပါ့မလဲ။” လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားကို က်ေနာ္တို႔ အင္မတန္ခ်စ္ခင္ ၾကည္ၫိုေလးစားသလို အင္မတန္လည္း ယံုၾကည္အားကိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕သေဘာက အေျခခံဥပေဒကို ပုဒ္မေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔ ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား ေရးေနစရာမလိုဘူး။ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာတရားနဲ႔အဂၤါစံုရင္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိန္အခါ ၾကည့္ၿပီး လိုသလိုေဆာင္ရြက္သြားမယ္။ အဲသလို သေဘာထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အၾကြင္းမဲ့ ယံုၾကည္တဲ့အေလ်ာက္ လံုးဝဥႆံု ပံုအပ္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီတုန္းက ရွမ္းျပည္က ကုိယ္စားလွယ္တခ်ိဳ႕ဟာ ဒီေန႔ေပၚေပါက္ေနတဲ့ျပႆနာမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာမွာ စိုးတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားသား ဥပေဒပါရဂူတဦးကို ငွါးရမ္းဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖဆပလရဲ႕ေစတနာကို ယံုမွားရာက်မွာစိုးတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီအစီအစဥ္ကို တိုက္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သတင္းစာေတြမွာလည္း ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အမွဴးျပဳတဲ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း သိပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္ အယံုၾကည္ႀကီးခဲ့တယ္ဆိုတာ ဒီ သာဓကက အထင္အရွားျပခဲ့ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ က်ဆံုးသြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ဆက္လက္ေရးဆြဲၾကတဲ့အခါ အေျခခံဥပေဒဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လိုလားတဲ့အေျခခံဥပေဒမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မူနဲ႔ ကြဲလာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ထင္ရွားပါတယ္။ ဖဆပလ ပဏာမညီလာခံကေရးဆြဲတဲ့ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔ ယွဥ္တြဲဖတ္ၾကည့္ရင္ ကြဲျပားမႈေတြ တပံုတေခါင္းႀကီးေတြ႔ရပါ့မယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမရွိတဲ့ေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုအမွဴးျပဳတဲ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဆက္လက္ၿပီး ယံုၾကည္ကိုးစားခဲ့ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာပါရွိတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြအေပၚ က်ေနာ္တို႔ အလြန္အမင္း အေလးအနက္မထားခဲ့ပါဘူး။ ေကာင္းေကာင္းလည္း နားမလည္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အခုထိ အေျခခံဥပေဒမွာ ခြၽတ္ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိသည့္တိုင္ေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေျပာခဲ့သကဲ့သို႔ Letter and Spirit of the Constitution ဥပေဒစကားလံုးနဲ႔ စိတ္ေစတနာ ခြဲျခားနားလည္ၿပီး က်င့္သံုးသြားရင္ ျဖစ္ေျမာက္ႏုိင္မွာဘဲလို႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ အဲဒီလိုစိတ္ထား၊ အဲဒီ လိုယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ဒီအေျခခံဥပေဒႀကီးကို သေဘာတူလက္ခံခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအေျခခံဥပေဒကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးတဲ့ အခါမွာ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ ထားရွိခဲ့တဲ့ မိသားစုစိတ္ဓါတ္ေတြဟာ စုန္းစုန္းျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္ေနပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲစဥ္က ဥပေဒ စကားလံုးေနာက္မွာထားရွိတဲ့ စိတ္ေစတနာေတြဟာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ပါတယ္။ ဥပေဒစကားလံုးေတြေပၚမွာသာ အတိအက် အဓိပၸါယ္ေကာက္ၿပီး က်င့္သံုးလာၾကတဲ့အခါမွ က်ေနာ္တို႔ဟာ အထင္နဲ႔အျမင္ တက္တက္စင္ လြဲမွားကုန္တာကို သိလာရပါတယ္။
တေန႔ထက္တေန႔ နစ္နာခ်က္ေတြ ပို၍ပို၍ေပၚလြင္လာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အခြင့္အေရးေတြကို အေရးဆိုတိုင္း အေျခခံဥပေဒ စာအုပ္ႀကီးနဲ႔ ကိုင္ေပါက္တာကိုဘဲ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားအေနနဲ႔ ဘယ္အေျခအေန ေရာက္ခဲ့ပါသလဲဆိုရင္ ဗမာျပည္မ အာဏာရပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ စိတ္ေစတနာနဲ႔ဆႏၵအေပၚ အစဥ္အျမဲမွီခို အားထားေနရမယ့္ အေျခမ်ိဳးဆိုက္လာပါတယ္။ အဲဒီလိုမွွီခိုအားထားႏုိင္မွဘဲ ျပည္နယ္မ်ားဟာ အသက္ရွဴေခ်ာင္မယ့္ဘဝမ်ိဳးသို႔ က်ေရာက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အေျခ အေနေတြကို က်ေနာ္တို႔က ဗမာျပည္မရဲ႕ Vassal State ပဏၰာဆက္ႏိုင္ငံလို႔ သမုတ္လာတယ္၊ လာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ အခြန္ေတာ္ေငြကိုဘဲ ေထာက္ပံ့ေၾကးဆိုၿပီး ႏွစ္စဥ္လက္ျဖန္႔ခံေတာင္းေနရတာလည္း အေမာပါဘဲ။ အခ်ိန္မွီမရလို႔ ျပည္နယ္ မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ အခက္အခဲၾကံဳရေပါင္းလည္း မေရမတြက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီေထာက္ပံ့ေၾကးေပးရတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္တခ်ိဳ႕က က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္ေတြကို မီးရထားကုန္တြဲႀကီးေတြလို သေဘာထားၾကတယ္။ ဗမာျပည္မက အလြန္တရာ အနစ္နာခံၿပီး ပင္ပန္းႀကီးစြာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ကို ဒရြတ္တိုက္ဆြဲေနရသလို ယူဆၾကတယ္။
အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကို က်ေနာ္ အစီရင္ခံလိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူဟာ ခင္ဗ်ားတို႔ က်ေနာ္တို႔ကို ဒီေလာက္ ပင္ပန္းႀကီးစြာနဲ႔ ဒရြတ္တိုက္ဆြဲမေနေစဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ျဖတ္ပစ္ခဲ့ပါ။ ခင္ဗ်ား။တို႔(၁၃)ႏွစ္လံုးလံုး ဆြဲခဲ့လို႔ က်ေနာ္တို႔မွာ ခရီးထင္သေလာက္ မေပါက္ပါဘူး။ ကိုယ့္စြမ္းအင္ ကိုယ့္လံု႔လနဲ႔ဘဲ သြားပါရေစ။
သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး(၁ဝ)ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း လက္ေတြ႔ ခံစားခ်က္အရ ၾကံဳေတြ႔လာရတဲ့နစ္နာခ်က္ေတြ၊ ဆံုးရံႈးခ်က္ေတြ တပံုတေခါင္းႀကီး စုပံုလာတိုင္း အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္ စီစစ္ေရးကိစၥကလည္း ေပၚေပါက္လာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီအခြင့္အေရးကို အမိအရယူၿပီး ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ ျပႆနာႀကီးကို တင္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ‘တခါေသဖူး ပ်ဥ္ဖိုးနားလည္’ ဆိုတဲ့စကားပံုလို ေခါင္းေဆာင္တဦး (သို႔မဟုတ္) ပါတီတခုရဲ႕ စိတ္ေစတနာအေပၚ ယံုၾကည္ကိုးစားေနလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ လူဆိုတာ သခၤါရပါ။ ပါတီအဖြဲ႔ႀကီးလည္း မတည္ျမဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အခြင့္အေရးေတြကို အျဖဴအမဲခြဲျခားၿပီး ေရပက္မဝင္ေအာင္ ေရးဆြဲထားဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔နားလည္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္တဲ့အခါမွာ အခ်ိဳ႕ပုဒ္မေလာက္ ျပင္လိုက္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္စရာ ေကာင္းရဲ႕လို႔ က်ေနာ္တို႔ အစပထမတြင္ ယူဆခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔ခံစားရတဲ့အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ယွဥ္တြဲၿပီး အေျခခံဥပေဒကို စီစစ္တဲ့အခါ ပုဒ္မတခုနဲ႔တခု ဆက္စပ္ေနတာ ေတြ႔လာရပါတယ္။ အေျခခံမူေတြကို မျပင္ရင္မျဖစ္ တာေတြကို သိျမင္လာရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္းဘဲ အေျခခံမူႀကီးေတြကို ျပဳျပင္ပစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပလာၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒျပဳစာရင္း၊ အခြန္ေတာ္စာရင္းေတြကို ျပဳျပင္ေပးျခင္းျဖင့္ အခြင့္အေရးေတြ ပိုမရႏုိင္ဘူးလားလို႔ေမးရင္ ရသင့္သေလာက္ ရပါတယ္လို႔ေျဖရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီနည္းဟာ အေျခအျမစ္ကို မကုစားႏုိင္ပါဘူး။ Palliative ေခၚတဲ့ အေပၚယံ လိမ္းေဆးနည္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအျမစ္ကို မကုစားႏိုင္တဲ့အတြက္ မၾကာခဏ ဟိုကေယာင္၊ ဒီကေဖာင္းနဲ႔ ျပႆနာေတြဟာ အစဥ္အျမဲေပၚလာမွာ မလြဲပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူဟာ အနာကို အေျခအျမစ္က ကုစားႏုိင္တဲ့နည္းဘဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ဟာ က်ေနာ္တို႔ျမင္သလို မျမင္ၾကပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပတဲ့ အဓိပၸါယ္ကိုလည္း သေဘာမေပါက္ၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက ျပည္ေထာင္စုမူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းေကာင္း မေဝဖန္ဘူး။ ဥပေဒေရးရာအခ်က္အလက္ေတြေပၚမွာ တရားေသစြဲၿပီး အၾကပ္ကိုင္ေနၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ ေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ နစ္နာခ်က္ေတြဟာ အမွန္တကယ္ နစ္နာခ်က္ေတြရယ္လို႔ သေဘာမေပါက္ၾကဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မူကို တင္ျပၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပည္မက မိတ္ေဆြတခ်ိဳ႕က “ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္းျပည္သူလူထု နစ္နာေနတယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္လက္ခံပါတယ္။ ဗမာျပည္မမွာလည္းဘဲ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးသက္ တမ္းတေလွ်ာက္မွာ ဘာမွမယ္မယ္ရရ မခံစားရေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရွမ္းျပည္အတြက္ သီးျခား ေတာင္းမယ့္အစား ရွမ္းျပည္သူေတြဟာ ဗမာျပည္သူေတြနဲ႔ လက္တြဲၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ရင္ မေကာင္းဘူးလား”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီအၾကံေပးခ်က္ဟာ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိအေျခအေနထက္ ျမင့္မားေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ပန္းတိုင္သို႔ ခ်ီတက္ရာမွာ အရင္းရွင္စနစ္နဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္အၾကား ၾကားခုလပ္စခန္းေတြ ရွိသလို ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မလူထု တေန႔လက္တြဲႏုိင္ေရးအတြက္ အခု က်ေနာ္တို႔ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူဟာ ၾကားခုလပ္စခန္းဘဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနတိုင္းသာ ဆက္သြားရင္ ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မလူထု လက္တြဲႏိုင္ဖို႔ မဆိုထားနဲ႔ လူမ်ိဳးခ်င္း မမုန္းတီးလာေအာင္ အင္မတန္ သတိႀကီးစြာနဲ႔ ထိန္းသိမ္းၾကရပါလိမ့္မယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔တင္ျပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ Fundamental Principles ေခၚတဲ့ အေျခခံမူႀကီးေတြ ပါဝင္ေနပါတယ္။ အဲဒီအေျခခံမူႀကီးေတြဟာ (၁)ဗမာျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းေရး၊ (၂)လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ အာဏာတူေပးေရး၊ (၃)အထက္လႊတ္ေတာ္သို႔ တူညီတဲ့ကိုယ္စားလွယ္ ေစလႊတ္ေရး၊ (၄)ဗဟိုအာဏာကို ကန္႔သတ္ေပးၿပီး ျပည္နယ္မ်ားက က်န္အာဏာမ်ားကို ရယူေရးတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေျခခံမူႀကီး(၄)ရပ္ရဲ႕ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ဒီအေျခခံမူႀကီး(၄)ရပ္ကို တန္းတူမႈအတြက္ အဘယ္ေၾကာင့္ လိုလားအပ္တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္ မရွင္းျပခင္ ခံစားမႈသေဘာကို အနည္းငယ္ထပ္ၿပီး ေဖာ္ျပပါရေစ။ က်ေနာ္တို႔တင္ျပခ်က္မွာ ထိပ္ဆံုးက ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥကို ျပည္မေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ဟာ မေက်လည္ၾကပါဘူး။ သေဘာလည္း မေပါက္ၾကပါဘူး။ ဒီဟာလည္း ခံစားမႈရဲ႕ သေဘာသဘာဝဘဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္မ်ားဖက္ကေတာ့ ေက်ေက်လည္လည္ႀကီး သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေတာင္ႀကီးညီလာခံကို တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကယား၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အားလံုးလည္း ေၾကေၾကညက္ညက္သေဘာ ေပါက္နားလည္ၾကပါတယ္။ ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥဟာ ေလနဲ႔ကင္းကြာၿပီး က်ေနာ္တို႔ အသက္မရွင္ႏုိင္သလို ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းေရးမွာ တန္းတူ အေရအတြက္ မပါလွ်င္ မၿပီးပါဘူး။ ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥမွာ မေၾကညက္သမွ် က်ေနာ္တို႔တင္ျပထားတဲ့ က်န္တဲ့ ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥ၊ အာဏာခြဲေဝေရးကိစၥေတြမွာလည္း ေၾကညက္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါ ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဗမာအမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ကိစၥရပ္ေတြကို စဥ္းစားဆင္ျခင္တဲ့အခါမွာ ျပည္နယ္တနယ္ဘဝကေနၿပီး မၾကည့္ႏိုင္မျမင္ႏိုင္ဘဲ ဗဟိုအာဏာကိုပါ ကိုင္ထားခ်င္တဲ့ ျပည္မဘဝကေနၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရႈ သံုးသပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္မဟာ ျပည္နယ္တနယ္ရဲ႕ဘဝကို မခံယူသမွ်၊ မခံစားသမွ် တန္းတူမႈကိစၥေတြေပၚမွာ အျမင္ဟာ တမ်ိဳးခ်ည္း ျဖစ္ေနမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒီေန႔ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးမွာ ၾကြေရာက္ေနၾကတဲ့ ျပည္နယ္/ျပည္မ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ေတြဟာ အသဲႏွလံုးေတြကို ပြင့္လင္းစြာ ဖြင့္ထားၿပီး က်ေနာ္တို႔ တင္ျပခ်က္ေတြကို နားဆင္ေတာ္မူၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ အသဲႏွလံုးပြင့္လင္းစြာနဲ႔ ေဆြးေႏြးစဥ္းစားမယ္လို႔လည္း အထူးေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီးမ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ တင္သြင္းေဖာ္ျပထားတဲ့ အေျခခံမူႀကီး(၄)ခ်က္ကို အနည္းငယ္ ရွင္းလင္းခြင့္ျပဳပါရန္ အစီရင္ခံပါတယ္။ ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ တျပည္ေထာင္စနစ္ဟာ ဘယ္ဟာ ေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး အျငင္းပြားေနဖို႔ရာ ျပႆနာမေပၚပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔အဖို႔ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ကလြဲၿပီး တျခားဘယ္စနစ္နဲ႔မွ ဖြဲ႔စည္းလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီေန႔ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒဟာ ျပည္ေထာင္စုပံုစံ ဟုတ္တယ္/မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို အျငင္းမပြားလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ အားလံုးက လက္ခံၾကလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ဆိုတာ ဘယ္လိုဟာမ်ိဳးလဲဆိုတဲ့ကိစၥကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ကမၻာမွာ စံတင္ၿပီးၾကည့္ၾကတဲ့ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံ(၆)ႏိုင္ငံရွိပါတယ္။ ဒီ(၆)ႏိုင္ငံကေတာ့
(၁)အေမရိကန္၊
(၂)ကေနဒါ
(၃)ဆြီဇာလန္
(၄)ၾသစေၾတးလ်
(၅)ေတာင္အာဖရိက
(၆)ဆိုဗိယက္ယူနီယံ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီျပည္ေထာင္စု(၆)ႏုိင္ငံကို ဖြဲ႔စည္းပံုသေဘာတရားနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံေတြလို႔ ေခၚႏုိင္ေဝၚေပမယ့္ အာဏာခြဲေဝေရးသေဘာတရားနဲ႔ ပိုင္းျခားၾကည့္ရင္ ဒီ(၆)ႏုိင္ငံထဲက ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကဟာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာ မသက္ေရာက္ပါဘူး။ ကမၻာ့ဥပေဒပညာရွင္ႀကီးမ်ားကလည္း ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကဟာ ျပည္ေထာင္စုရယ္လို႔ တိတိက်က်မေခၚေဝၚႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ ကမၻာ့ျပည္ေထာင္စုစာရင္းတြင္ ပါဝင္ေနရသလဲဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတရားကို တင္ျပၾကတဲ့အခါ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ က်န္(၄)ႏိုင္ငံနဲ႔ အာဏာခြဲေဝတဲ့နည္းမွာ ဆန္႔ က်င္ေနတဲ့အတြက္ သာဓကႏိႈင္းယွဥ္တင္ျပရာမွာ အလြန္ ေကာင္းတဲ့ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံဆိုတာဟာ ျပည္နယ္ေတြဆႏၵအေလ်ာက္ သေဘာတူပူးေပါင္းဖြဲ႔ စည္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ပူးေပါင္းၾကတဲ့အခါ နဂိုမူလကရွိခဲ့တဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာနယ္ေျမကို မပ်က္မစီး ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ တျပည္ေထာင္စနစ္တို႔ရဲ႕ အဓိကျခားနားခ်က္ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ (၅၁)ျပည္နယ္၊ ကေနဒါမွာ (၄)ျပည္နယ္၊ ဆီြဇာလန္မွာ (၆)ျပည္နယ္၊ ေတာင္အာဖရိကမွာ (၄)ျပည္နယ္၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာ (၁၆) ျပည္နယ္ အသီးသီး ပါဝင္ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ထား ၾကပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုဆိုတာ ျပည္နယ္ေတြ ေပါင္းစည္း စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံဟာလည္း ျပည္နယ္ေတြ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တုန္းက အေျခအေနက တမ်ိဳးတမည္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ တမူဆန္းၿပီး ပံုစံတမ်ိဳးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကတယ္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕တမူဆန္းတဲ့ပံုစံဟာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးလဲဆိုရင္ ကမၻာ့ ဘယ္ျပည္ေထာင္စုမွာမွ မရွိတဲ့ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္ဆိုၿပီး ျပည္နယ္ေတြ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေပမယ့္ ျပည္မက်ေတာ့ ျပည္နယ္တနယ္အေနနဲ႔ မဖြဲ႔ စည္းဘဲ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ တေပါင္းတစည္းထဲ ထားလိုက္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတရားအရဆိုရင္ အဲဒီတုန္းကတည္းက က်ေနာ္တို႔မွာ ဗမာျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္ဆိုၿပီး ျပည္နယ္(၄)ျပည္နယ္စုေပါင္းၿပီးမွ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပည္နယ္ေတြဟာ အသီးသီး ကိုယ့္အခ်ဳပ္ခ်ာအာဏာနဲ႔နယ္ေျမ ရွိၾကရမယ္။ အားလံုးရဲ႕အေပၚမွာမွ ဗဟိုအစိုးရျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအာဏာ ရွိရမယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဒီတမူဆန္းၿပီး ပံုစံတမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းမႈပံုစံကိုဘဲ လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ဒီပံုစံနဲ႔ဘဲ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္စရာေကာင္းရဲ႕လို႔ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီလို လက္ခံခဲ့ရာမွာ က်ေနာ္ေစာေစာက အစီရင္ခံသလို က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြမွာ ခြၽတ္ယြင္းခ်က္ ေတြရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို လႊမ္းမိုးေနတဲ့ျဖစ္ရပ္ႀကီးႏွစ္ရပ္လည္းရွိပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ႀကီးႏွစ္ရပ္က ဘာလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ဘယ္လိုမွ အစားထိုးလို႔မရႏုိင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ က်ဆံုးကုန္တယ္။ အဲဒီ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ က်ဆံုးကုန္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔မွာ ယူၾကံဳးမရ ပူေဆြးေနရတယ္။ ဒါရယ္ၿပီးေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့အတိုင္း တႏွစ္အတြင္း လံုးဝလြတ္လပ္ေရး အရယူမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ေဇာရယ္၊ ဒီျဖစ္ရပ္ႏွစ္ရပ္ဟာ က်န္တဲ့အေျခအေနေတြအားလံုးကို လႊမ္းမိုးေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီပံုစံနဲ႔ ဒီအေျခခံဥပေဒကို လြယ္လြယ္ေပါ့ေပါ့နဲ႔ဘဲ လက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ တမူဆန္းၿပီးဖြဲ႔စည္းတဲ့ပံုစံကို က်ေနာ္တို႔ လက္ေတြ႔ စမ္းသပ္ခဲ့တာ (၁၃)ႏွစ္ေက်ာ္လာပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားအေနနဲ႔ ဒီပံုစံကို တေန႔တျခား ပို၍ပို၍ မေၾကမနပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
ျပည္မနဲ႔ျပည္နယ္မ်ားဟာ တန္းတူညီတူမဟုတ္ဘူးဆိုတာ တေန႔တျခား ပိုၿပီးထင္ ရွားစြာေတြ႔ျမင္လာပါတယ္။ ဘယ္လို တန္းတူညီတူ မရွိသလဲဆိုတာကို အျခားအေၾကာင္းအရာေတြထက္ အစိုးရအာဏာတခုတည္းကို သာဓကတင္ျပပါရေစ။
က်ေနာ္ဟာ ဥပေဒပညာရွင္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဥပေဒအခ်က္အလက္နဲ႔ မတင္ျပတတ္ပါ။ အရပ္သား အေတြးအေခၚနဲ႔ တင္ျပလိုပါတယ္။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္ဟာ ျပည္နယ္တနယ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို လႊဲအပ္ထားတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္သမွ်တို႔မွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ႕ၾသဇာအာဏာ ေအာက္မွာရွိပါတယ္။ ဗမာျပည္မဟာ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္တခုျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္နယ္တနယ္မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲ႔ တေပါင္းတစည္းတည္း ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို လႊဲအပ္ထားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္သမွ်ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္ဟာ ဗမာျပည္မရဲ႕ၾသဇာေအာက္မွာ သက္ေရာက္ေနပါတယ္။
တနည္းအားျဖင့္ ဗဟိုအစိုးရအာဏာကိုပါ တြဲဖက္ယူထားတဲ့ဗမာျပည္မဟာ ျပည္နယ္ေတြအေပၚမွာ စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ ေနပါတယ္။ ဥပေဒအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ၊ ဥပေဒအက်ိဳး ခံစားမႈေတြကို ေဘးဖယ္ထားၿပီး ဒီအျမင္တခုထဲႏွင့္ပင္ ျပည္နယ္/ျပည္မ တန္းတူေရး ကင္းမဲ့မႈဟာ လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားသလို ထင္းထင္းႀကီးေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုမူမွာ တန္းတူေရးအတြက္ ဗမာျပည္မကို ျပည္နယ္တနယ္အေနနဲ႔ဖြဲ႔စည္းဖို႔ရန္ ေရွ႕ဆံုးက ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေသြးခ်င္းညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က် ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုမူကို ‘ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္’လို႔ ဝိေသသနထူးၿပီးေခၚတာဟာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ အထက္က က်ေနာ္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု (၆)ႏိုင္ငံမွာ ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကဟာ က်န္(၄)ႏိုင္ငံနဲ႔မတူတဲ့အေၾကာင္း အစီရင္ခံခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို မတူပံုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ညီလာခံမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မိတ္ေဆြႀကီး ဦးခ်န္ထြန္းက ကေနဒါကို အလတ္စား ျပည္ေထာင္စု၊ အေမရိကန္ အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ျပည္ ေထာင္စုစစ္စစ္လို႔ ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔လိုလားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုကို ဦးခ်န္ထြန္းရဲ႕ အေခၚအေဝၚအတိုင္း ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္လို႔ နာမဝိေသသနထည့္ၿပီး ေခၚေဝၚထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္တာနဲ႔ မစစ္တာကို အာဏာခြဲေဝပံု ပံုစံကိုၾကည့္ၿပီး ပိုင္းျခားၾကပါတယ္။ Unitary State ေခၚတဲ့ တျပည္ေထာင္ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ အေျခခံဥပေဒမွာ အာဏာခြဲေဝေရးျပႆနာဟာ မေပၚပါဘူး။ တျပည္ေထာင္စစ္ျဖစ္တဲ့အတိုင္း ျပည္နယ္ေတြစုေပါင္းထား ျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ အာဏာခြဲေဝေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ ဗဟိုအစိုးရက အာဏာလႊဲအပ္ျခင္းခံရတဲ့ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘဲရွိတယ္။
‘ဖက္ဒရယ္စတိတ္’ေခၚတဲ့ ျပည္ေထာင္စုက်ေတာ့ ျပည္နယ္ေတြ စိတ္တူ သေဘာတူ ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းၾကတဲ့အတြက္ အေျခခံ ဥပေဒမွာ အာဏာခြဲေဝေပးထားရပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ သူတို႔မွာရွိတဲ့အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာလည္း မပ်က္စီးရေအာင္ တဖက္က ထိန္းသိမ္းၿပီး၊ တျခားတဖက္က ဗဟိုကို အားလံုးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ကိစၥေတြကို လႊဲအပ္ရပါတယ္။ ဒါဟာ အာဏာခြဲေဝေရးရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားဘဲျဖစ္တယ္။
အာဏာခြဲေဝေရးမွာ နည္းႏွစ္နည္းေတြ႔ရပါတယ္။
(၁)ဗဟိုအာဏာကို သတ္မွတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္နယ္မ်ားအားအပ္တဲ့နည္း၊
(၂)ျပည္နယ္မ်ားကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ဗဟိုအားအပ္တဲ့နည္း။
ႏွစ္နည္းျဖစ္ပါတယ္။ စံတင္ထားတဲ့(၆)ႏုိင္ငံကိုၾကည့္ရင္ အေမရိကန္၊ ဆြီဇာလန္၊ ၾသစေၾတး လ်၊နဲ႔ဆိုဗီယက္ယူနီယံတို႔မွာ ဗဟိုကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္ နယ္မ်ားက ယူထားၾကပါတယ္။ ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကက်ေတာ့ ျပည္နယ္မ်ားကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ဗဟိုက သိမ္းထားပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကိုၾကည့္ရင္(၁)ဥပေဒ၊ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒျပဳစာရင္း၊ (၂)ျပည္နယ္ ဥပေဒျပဳစာရင္းဆိုၿပီး သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့အတြက္ တမူထူးျခားေနသလို ထင္ရပါတယ္။ ဒီဥပေဒျပဳ စာရင္းေတြမွာ အေရအတြက္ ေဖာ္ျပထားတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျပည္နယ္ေတြကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး ဗဟိုက က်န္အာဏာအားလံုးကို ယူထားတဲ့နည္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကေနဒါ ပံုစံမ်ိဳးဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လက္ရွိျပည္ေထာင္စုဟာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မဟုတ္ဘဲ ကေနဒါလို အေပ်ာ့စားျဖစ္ေနပါတယ္။ ကေနဒါကို ျပည္ေထာင္စုမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔လည္း ျပည္ေထာင္စုမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ျပည္မဟာ ျပည္နယ္တနယ္မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုအစိုးရအာဏာကို ပူးတြဲယူထားတဲ့အတြက္ အာဏာအားလံုးကို ခံစားေနရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း ျပည္နယ္/ျပည္မ တန္းတူေရးကင္းမဲ့ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ထပ္ၿပီးျမင္ပါတယ္။ အဲဒီ ကေနဒါ နည္းျဖစ္တဲ့ အာဏာခြဲေဝေရးပံုစံကို က်ေနာ္တို႔စမ္းသပ္ခဲ့တာ (၁၃)ႏွစ္ ရွိလာပါၿပီ။ ဒီ ပံုစံမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔ မလိုလားေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ အေမရိကန္၊ ဆီြဇာလန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုမ်ားမွာကဲ့သို႔ ဗဟိုကို အာဏာသတ္မွတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္နယ္မ်ားသို႔ လႊဲအပ္ရန္ တင္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းၾကတဲ့အခါ ဗမာျပည္နယ္အပါ အဝင္ ျပည္နယ္ေပါင္းစံုကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဗဟိုကို ဘယ္လိုဌာန၊ ဘယ္လိုကိစၥရပ္ေတြ လႊဲအပ္သင့္တယ္ဆိုတာကို ေၾကေၾကလည္လည္ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းရမွာသာျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ ျပည္ေထာင္စုမူထဲမွာပါတဲ့ ေနာက္အေျခခံမူတခုက ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ Unitary State ေခၚတဲ့ တျပည္ေထာင္ႏုိင္ငံေတြမွာ ဥပေဒ ျပဳလႊတ္ေတာ္တရပ္လည္း ထားၾကတယ္။ ႏွစ္ရပ္လည္း ထားၾကပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ ထားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ဘာလဲဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္တရပ္က တရပ္ကို ထိန္းကြပ္ဖို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သေဘာတရားအရ အာဏာတူေပးဖို႔လိုလာပါၿပီ။ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံမွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ မထားလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ လူဦးေရနဲ႔ အက်ယ္အဝန္းခ်င္း မတူညီတဲ့ ျပည္နယ္ေတြေပါင္းစည္းထားတဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ဟာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုမွာထားရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္က်ေတာ့ တရပ္နဲ႔တရပ္ ထိန္းကြပ္ရံုတင္ မကေတာ့ပါဘူး။ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ တာဝန္ေတြလည္း ပါလာပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တရပ္ကို လူဦးေရအေပၚမွာအေျခခည္ၿပီးဖြဲ႔စည္းတာဟာ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရား အရျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ျပည္သူလူထု အားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳေစဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုမွာ ဒါေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။
ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ လူဦးေရအင္မတန္မ်ားတဲ့ျပည္နယ္၊ လူဦးေရနဲတဲ့ျပည္နယ္ေတြ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ လူဦးေရ အေပၚအေျခတည္တဲ့ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားတခုထဲ ထားလွ်င္ လူဦးေရမ်ားတဲ့ျပည္နယ္ႀကီးက ေခါင္းေဆာင္ေတြ စိတ္ထားမေကာင္းရင္ ျပည္နယ္ငယ္ေတြအေပၚ အစဥ္အျမဲအႏုိင္က်င့္ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ေနမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ လႊတ္ေတာ္တရပ္ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါမွာ လူဦးေရအခ်ိဳးအစားအလိုက္ ဖြဲ႔စည္းလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ လူဦးေရ နဲသည္ျဖစ္ေစ မ်ားသည္ျဖစ္ေစ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ အညီအမွ်နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းရပါမယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို စတင္ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ ဆီးနိတ္(ေခၚ)လႊတ္ေတာ္တရပ္ကို ျပည္နယ္တနယ္လွ်င္ ကိုယ္စားလွယ္(၂)ဦးစီ အညီအမွ်ေစလႊတ္ရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမူအတိုင္းဘဲ ေနာက္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုမ်ားဟာလည္း လႊတ္ေတာ္တရပ္ကို နယ္ႀကီးသည္/ငယ္သည္မဟူ ကိုယ္စားလွယ္ အညီအမွ် ေစလႊတ္ၾကတယ္။ ကေနဒါမွာ တျပည္နယ္လွ်င္(၂၄)ဦးစီ၊ ဆီြဇာလန္မွာ(၂)ဦးစီ၊ ၾသစေၾတးလ် မွာ(၆)ဦးစီ၊ ေတာင္အေမရိကမွာ(၈)ဦးစီ အညီအမွ် ေစလႊတ္ၾကတယ္။
ဆိုဗီယက္ယူနီယံဟာ ဒီအေျခခံမူကို မပစ္ပယ္ေသာ္လည္းဘဲ တမူထူးတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေစလႊတ္နည္းကို တီထြင္ထားပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ ျပည္နယ္ တခ်ိဳ႕ဟာ တျခားျပည္ေထာင္စုေတြမွာပါဝင္ေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ မတူတဲ့အခ်က္ရွိပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာပါဝင္ေနတဲ့ ျပည္နယ္(၁၆)နယ္အနက္ (၈)ျပည္နယ္ဟာ ရိုးရိုးျပည္နယ္ ေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတႏုိင္ငံ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ၊ လူမ်ိဳးစု ေဒသမ်ား ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုေတြျဖစ္ပါတယ္။
တဖန္ အဲဒီျပည္ေထာင္စုေတြထဲမွာပါတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတႏုိင္ငံေတြဟာလည္း ျပည္ေထာင္စုေလးေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံဟာ ျပည္ေထာင္စု(၃)ဆင့္ဟု ေခၚဆိုရင္ ေခၚဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံရဲ႕ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ကို ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ အေျခခံမူျဖစ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ်ေစလႊတ္ေရးမူကို လက္ခံ က်င့္သံုးေသာအားျဖင့္ ျပည္နယ္(၁၆)ျပည္နယ္စလံုး တျပည္နယ္လွ်င္(၂၆)ဦးစီ အညီအမွ်ေစလႊတ္ၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ထူးျခားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုေၾကာင့္ အဲဒီျပည္နယ္ေတြထဲမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတႏုိင္ငံ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသႏွင့္ လူမ်ိဳးစုေဒသေတြကို ကိုယ္စားလွယ္ေစလႊတ္ခြင့္ ေပးထားပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတ ႏိုင္ငံတခုလွ်င္ (၁ဝ)ဦးစီ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသတခုလွ်င္(၅)ဦးစီ၊ လူမ်ိဳးစုေဒသ တခုလွ်င္(၁)ဦးစီ ေစလႊတ္ခြင့္ရၾကပါတယ္။ ယူဂိုစလားဗီးယားျပည္ေထာင္စုဟာလည္းဘဲ ဆိုဗီယက္ရဲ႕မူကို ယူထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုမူထဲမွာ အေျခခံမူနဲ႔သေဘာတရားအရ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ အာဏာတူေပးရမယ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို လူဦးေရအလိုက္ ေရြး ေကာက္ တင္ေျမွာက္ရမယ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ ကိုေတာ့ ျပည္နယ္တိုင္း ကိုယ္စားလွယ္ အညီအမွ် ေစလႊတ္ရမယ္လို႔ တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ ေထာင္စုမူထဲမွာ ေဖာ္ျပသင့္တဲ့ ေနာက္ဆံုး အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံမူႀကီးကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာေရးကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံေတာ္တိုင္း ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ အခက္ခဲဆံုးျပႆနာဟာ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေတာ္ခြဲေဝေရးကိစၥဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တျခား ျပည္ေထာင္စုေတြမွာေတာင္မွ ခက္ခဲေနတဲ့ ျပႆနာကို က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ရမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ မေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေျခခံမူနဲ႔ သေဘာတရား ကေတာ့ သတ္မွတ္ထားသင့္တယ္လို႔က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုကို ျပည္နယ္ေတြ စိတ္တူ သေဘာတူ ပူးေပါင္း ဖြဲ႔စည္းၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြကို စိတ္တူ သေဘာတူ ဗဟိုကိုအပ္ႏွင္းၾကတယ္။ က်န္တာေတြကို ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ စီမံခန္႔ခြဲၾကတယ္။ ဒါဟာ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းျခင္းရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေရးဆိုတာကလည္း ဒီျပည္ေထာင္စုသေဘာတရားေပၚမွီၿပီး စီမံခန္႔ခြဲရပါတယ္။ ဗဟိုအစိုးရကို အပ္ႏွင္းထားတဲ့ကိစၥရပ္ေတြထဲမွာ အခြန္ေတာ္ဝင္ေငြ ေျမာက္မ်ားစြာရွိတဲ့ဌာနေတြ ပါဝင္သလို၊ အသံုးစရိတ္ အေျမာက္အမ်ား ကုန္က်တဲ့ဌာနေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
ျပည္နယ္ေတြအေနနဲ႔ ဥပမာ အေကာက္ေတာ္ခြန္ဌာနမ်ိဳးကို ဗဟိုသို႔လႊဲေပးရတဲ့ အတြက္ အခြန္ေတာ္ေငြအမ်ားအျပား နစ္နာသြားသလို၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးလို ဌာနမ်ိဳး ဗဟိုသို႔လႊဲေပးရတဲ့အတြက္ အသံုးစရိတ္ အမ်ားႀကီး သက္သာသြားပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေခ်လိုက္လို႔ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေရးကိစၥဟာ ၿပီးမသြားပါဘူး။
က်ေနာ္တို႔လို လြတ္လပ္ခါစ တိုင္းျပည္ေတြ အထူးသျဖင့္ စစ္ၿပီးေခတ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ပေဒ သရာဇ္စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ခါစ၊ လြတ္ေျမာက္လာကာစ ႏုိင္ငံေတြအဖို႔ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးကိစၥ၊ ႏုိင္ငံဖြံ႔ျဖိဳးေရးကိစၥေတြအတြက္ အေျမာက္အမ်ား ေဆာင္ရြက္စရာေတြရွိပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ ဗဟိုနဲ႔ျပည္နယ္ ဘ႑ာေရးဆက္ဆံေရးမွာ ဗဟိုကို ေပးအပ္လိုက္တဲ့
အခြန္ေတာ္ဝင္ေငြထဲမွ ျပည္နယ္မ်ားက အခ်ိဳးက်ျပန္ရရန္ တာဝန္ရွိသလို၊ ဗဟိုကို လႊဲအပ္လိုက္တဲ့ဌာနမ်ားရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္အတြက္လည္း ေပးရန္တာဝန္ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ရရန္တာဝန္နဲ႔ ေပးရန္တာဝန္လို႔ ရွိတဲ့အနက္ အကယ္၍ ျပည္နယ္မ်ားဖက္က ရရန္တာဝန္ကမ်ားၿပီး ေပးရန္တာဝန္က နဲေနရင္ ဗဟိုက ျပည္နယ္မ်ားကို ပိုတဲ့ေငြထဲက အခ်ိဳးက် ျပန္ေပးရပါတယ္။ ထိုနည္းတူစြာ ျပည္နယ္မ်ားက ေပးရန္တာဝန္ကမ်ားၿပီး ရရန္တာဝန္က နဲေနရင္ ဗဟိုက အခ်ိဳးက် ပါဝင္ကူညီရပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က စၿပီး တီထြင္လိုက္တဲ့ ‘ရွမ္းတက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္’ မူဟာ ဒီသေဘာ တရားက ဆင္းသက္လာတဲ့မူဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ ဒီမူကို တသမတ္တည္း လိုက္နာဖို႔ မလိုပါဘူး။ အမွန္ကေတာ့ ဗဟိုဟာ သူ႔ဘ႑ာေတာ္နဲ႔သူ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္သလို၊ ျပည္နယ္မ်ားဟာလည္း သူ႔ဘ႑ာေတာ္နဲ႔သူ ရပ္တည္ႏိုင္ရပါမယ္။ တဦးအေပၚတဦး အမွီအခိုကင္းတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ရွိရပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမ်ိဳးဟာ ရုတ္ခ်ည္း မေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။
ျပည္နယ္မ်ားမွာ သစ္ေတာ၊ သတၱဳ၊ စက္မႈလက္မႈစတဲ့ ျပည္သူပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ဗဟိုမွာ လည္း သူ႔ဆိုင္ရာ ျပည္သူပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီ ရရန္တာဝန္၊ ေပးရန္ တာဝန္ဆိုတဲ့ကိစၥဟာ အလိုအေလ်ာက္ ပေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပည္နယ္တနယ္နဲ႔တနယ္ဟာ ဆူၾကံဳနိမ့္ျမင့္ခ်င္း မတူပါဘူး။ သယံဇာတ၊ သေဘာဝ ပစၥည္းေပါၾကြယ္ခ်င္းလည္း မတူပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ မဖြံ႔ျဖိဳး အားနဲတဲ့ျပည္နယ္ေတြအတြက္ ဗဟိုက ကူပံ့ေငြဆိုတာမ်ိဳးဟာ ရွိရပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာ အဲဒီ အားနဲတဲ့ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ ေခတ္မွီ တိုးတက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ဗဟိုမွာတာဝန္ရွိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာေတာ္ ခြဲေဝေရး ကိစၥကို စဥ္းစားတဲ့အခါ က်ေနာ္တို႔မွာ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ နယ္စိတ္ ပယ္စိတ္ထားဖို႔ မလိုပါဘူး။ ထားလို႔မရပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုႀကီးဟာ ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးေလာကသို႔ ခ်ီတက္မယ္ ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔စိတ္မွာ ေမ့ေပ်ာက္ ထားလို႔မရပါဘူး။ ဆိုရွယ္လစ္ေလာကသို႔ ခ်ီတက္ရန္ စီးပြားေရးစီမံကိန္းေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ လုပ္ရမယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ သတိျပဳရပါမယ္။
အဲဒီစီးပြားေရးစီမံကိန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ကုန္က်မယ့္ဘ႑ာေတာ္ေငြ အေျမာက္အမ်ားအတြက္ ဗမာျပည္နယ္ အပါအဝင္ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္အားလံုးဟာ တညီတၫြတ္တည္း ဝိုင္းဝန္းတာဝန္ယူၾကရမွာဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ မွ်တတဲ့ဘ႑ာေရးကိစၥ လိုအပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အခု က်ေနာ္ ရွင္းျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြဟာ က်ေနာ္တို႔လိုလားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုမူမွာ ပါဝင္ေစလိုတဲ့အခ်က္ေတြရဲ႕ လိုရင္းအဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ဟာ အဲဒီအဓိပၸါယ္အတိုင္း ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး က်ေနာ္တို႔ ရိုးရိုးသားသားယံုၾကည္တဲ့အခ်က္တခ်က္ ရွိပါေသးတယ္။ ဒီနည္း ဒီပံုအတိုင္း က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို ျပည္လည္ဖြဲ႔စည္းပါမွ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုဟာ ပိုမိုခ်စ္ခင္ စည္းလံုးလာၾကမယ္၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးလည္း ပိုမိုခိုင္မာလာမယ္၊ ဒါမွလည္း ျပည္ေထာင္စုႀကီး အဓြန္႔ရွည္မယ္လို႔ ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအတိုင္း တဦးအေပၚတဦး မယံုမၾကည္မေက်မနပ္ျဖစ္ေနၾကရင္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးဟာ အေႏွးနဲ႔အျမန္ ျပိဳကြဲမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာရဲပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဥပေဒအရ အဓိပၸါယ္ျပန္ၾကတယ္၊ ဥပေဒ အရ စကားေျပာၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ လက္ရွိ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူခ်က္ေတြကို မေက်မနပ္ မႏွစ္သက္လို႔ ျပင္ဆင္ရန္ တင္ျပေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို “တည္ဆဲဥပေဒေဘာင္ အတြင္းက လုပ္လို႔မျဖစ္ႏုိင္ဘူး” လို႔ ဆိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဥပေဒအခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ ျပိဳင္ၿပီး ျငင္းမေနလိုပါဘူး။ ဥပေဒဆိုတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေျပာသကဲ့သို႔ (Telescopic) နီးခ်င္ရင္လည္း ရတယ္၊ ေဝးခ်င္ရင္လည္းရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ထပ္ၿပီးေျပာခဲ့တာ ရွိပါေသးတယ္။ “ဥပေဒ ဆိုတာ (Gospel Truth) ဘုရားေဟာေတြ မဟုတ္ဘူး။ လူက လုပ္ထားတဲ့ဥပေဒကို လူက ျပင္လို႔မရဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။” တည္ဆဲဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕တင္ျပခ်က္ေတြကို ျပင္ႏိုင္တယ္/မျပင္ႏုိင္ဘူး၊ ျဖစ္ႏုိင္တယ္/မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုတာက က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဘာမွမေျပာလိုပါဘူး။ ျပင္ဆင္ခ်င္တဲ့ ေစတနာ ရွိ/မရွိက အေရးႀကီးပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔အားလံုးက ျပင္ဆင္သင့္တယ္လို႔ တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူၾကရင္ တည္ဆဲဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ျပင္ဆင္ႏိုင္ေအာင္ ဥပေဒပညာရွင္ႀကီးမ်ားက ဖန္တီးေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ ဥပမာတခု တင္ျပပါရေစ။ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္ ဥပေဒထဲမွာ ျမန္မာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႔ တပုဒ္တပါဒမွ ေရးထားတာ မရွိပါဘူး။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ခန္႔အပ္တဲ့ ဘယ္အၾကံေပး ေကာ္မတီကလည္း ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးသင့္တယ္လို႔ အၾကံေပး ေထာက္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးမေပးလို႔ မျဖစ္တဲ့အခါ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္တဲ့ (၁၉၃၅)ခုႏွစ္ ဗမာျပည္ အက္ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းကဘဲ အာဏာအျပည့္အစံုရွိတဲ့ ၾကားျဖတ္ အစိုးရကို ဖြဲ႔ေပးခဲ့တယ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ေခၚေပးခဲ့တယ္။
တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက“အေျခခံဥပေဒဆိုတာ ခဏခဏျပင္လို႔မေကာင္းဘူး”လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ကမၻာမွာ ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာဟာ အေျခအေနနဲ႔အခ်ိန္အခါအလိုက္ အေျခခံဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့တာ ၾကြေရာက္တဲ့ လူႀကီးမင္းမ်ားအားလံုး သိၾကပါတယ္။
သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ (၁၃) ႏွစ္လံုးလံုး စမ္းသပ္ၿပီးလို႔ မေအာင္ျမင္တဲ့ ဒီအေျခခံ ဥပေဒႀကီးကို ျပင္ဆင္ေပးရန္ သင့္ေတာ္ၿပီလို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုမူအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ အင္မတန္စည္းလံုးညီၫြတ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျပည္ေထာင္စုစစ္ စစ္မူေခၚတဲ့ တန္းတူေရး ေတာင္းဆိုမႈအေပၚမွာ အလြန္ခိုင္မာတဲ့ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရးႀကီး တည္ေဆာက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူႀကီး အေကာင္အထည္ေပၚလာေရးအတြက္ မမွိတ္မသံုခ်ီတက္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔အားလံုး ခိုင္မာတဲ့ သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူႀကီးကို ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မရွိ ျပည္ေထာင္စုသားအားလံုး သေဘာေပါက္ လက္ခံလာတဲ့အထိ မိသားစုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ဆက္လက္ၿပီး ၾကိဳးပမ္းၾကပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူကို သေဘာတူ လက္မခံႏုိင္ၾကေသးတဲ့ ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း မိသားစုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ ဆက္လက္ ေႏြးေႏြး ညွိႏိႈင္းၾကပါလို႔ အႏူးညြတ္ေတာင္းပန္ရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။
ရွမ္း၊ ဗမာ၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ ရခိုင္၊ မြန္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး အဓြန္႔ရွည္ပါေစ။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ အျမန္ေပၚေပါက္လာပါေစ။ ( ၾသဘာသံမ်ား )
ျမန္မာျပည္ဟာ ဝံသာႏုေခတ္ကေနၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခတ္အထိ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီဘဝက လြတ္ေျမက္ေအာင္ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲအဆင့္ဆင့္ ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ပါတယ္။ ဟုမ္းရူးလ္ေခၚ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန လံုးဝလြတ္လပ္ေရးအထိ လြတ္လပ္ေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားဖက္က ၾကည့္ရင္ အလြန္တရားေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္ မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ားဖက္ကၾကည့္ရင္ မတရားတဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြလို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားဖက္က လြတ္လပ္ေရး၊ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ားဖက္က ကိုလိုနီ တည္ျမဲေရး။ ရႈေဒါင့္အျမင္ခ်င္း မတူၾကပါဘူး။
ဒီဥပမာနဲ႔ ဒီေန႔က်ေနာ္တို႔အျဖစ္အပ်က္ဟာ ထပ္တူထပ္မွ်ဆီေလ်ာ္တယ္လို႔ က်ေနာ္မဆိုလိုပါဘူး။ ဟိုအေရးက နယ္ခ်ဲ႕သမားနဲ႔ ကိုလိုနီကြၽန္ဘဝက်ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ား လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆိုတဲ့ ဆက္ဆံေရး။ အခုက်ေနာ္တို႔အေရးဟာ မိသားစုခ်င္း တန္းတူမႈေတာင္းဆိုတဲ့ ဆက္ဆံေရး။ အမ်ိဳးအစားခ်င္း ကြာျခားပါတယ္။ အထက္က ဥပမာကို က်ေနာ္တင္စားေဖာ္ျပရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ခံစားမႈဘဝကို ေပၚလြင္ေစလိုတဲ့ ေစတနာ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔တင္ျပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူရဲ႕အႏွစ္သာရဟာ ဘာလဲဆိုရင္ တန္းတူေရးဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔တင္ျပတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးပံု သ႑ာန္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုသ႑ာန္၊ အာဏာခြဲေဝေရးပံုသ႑ာန္ စသည္တို႔ကို ေဖာ္ျပထားတဲ့အတြက္ ဒီေန႔ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျပႆနာဟာ အလြန္တရာခက္ခဲနက္နဲေနသည္ဟု ယူဆစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လိုလားခ်က္ကို အရွင္းဆံုးစကားနဲ႔ေဖာ္ျပရရင္ က်ေနာ္တို႔ ဗမာ၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္၊ ရခိုင္ညီအကို မိသားစု ေတြဟာ တန္းတူညီတူ ဆက္ဆံၾကပါစို႔၊ တန္းတူညီတူ ခံစားၾကပါစို႔လို႔ ဆိုလိုက္ျခင္းဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ဟာ ဘယ္လိုအေတြးေပါက္တယ္၊ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ ေကာက္တယ္မေျပာတတ္ပါဘူး။ လက္မခံႏိုင္ဘူး၊ မျဖစ္ႏိုင္ ဘူးလို႔ တံုးတိႀကီး ျငင္းပယ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီလိုျငင္းပယ္ျခင္းဟာ က်ေနာ္တို႔ခံစားရတဲ့ဘဝနဲ႔ အဓိပၸါယ္ျပန္လိုက္ရင္ “မင္းတို႔နဲ႔ တန္းတူညီတူ ဆက္ဆံလို႔မျဖစ္ဘူး၊ တန္းတူညီတူ ခံစားခြင့္ မေပးႏုိင္ဘူး”လို႔ အဓိပၸါယ္ေပါက္ပါတယ္။
ဗမာျပည္မ,က သတင္းစာေတြကဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကဘဲျဖစ္ ျဖစ္၊ ဥပေဒပညာရွင္ေတြကဘဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပလိုက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ‘လက္မခံႏုိင္ဘူး၊ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး’လို႔ ေျပာလိုက္တဲ့ အခါတိုင္း အခါတိုင္း က်ေနာ္တို႔ စိတ္မွာ ခုနင္က အဓိပၸါယ္အတိုင္း လာၿပီးခံစားရပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ားက လြတ္လပ္ေရး မေပးႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္တိုင္း ေျပာလိုက္တိုင္း ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားစိတ္မွာ ခံစားရသလို ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗမာေနာင္ေတာ္မ်ားဖက္က ပစ္ပစ္ခါခါေျပာလိုက္တိုင္း က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕စိတ္မွာ အလားတူ ေဝဒနာခံစားရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္အမ်ိဳးသားေတြ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ေတာင္းဆိုၾကတာဟာ အခြင့္ထူးကို ေတာင္းေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္ ဒီေနရာမွာ အစီရင္ခံလိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားအေနနဲ႔ အစီရင္ခံရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ားနည္းတူ ကိုယ့္တိုင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာနဲ႔ ေနထိုင္လာၾကပါတယ္။ ေခတ္ေဟာင္း ရာဇဝင္မွာ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ား ဆက္ဆံေရးဟာ တဖက္နဲ႔တဖက္ နာက်ည္းစရာ ေတြရွိသလို ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးစရာေတြလည္း အေျမာက္အမ်ားရွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးေရးအႏႊယ္အရ ရွမ္း အမ်ိဳးသား ေတြဟာ ယိုးဒယားနဲ႔ ပို၍ နီးစပ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ ဆက္ဆံေရးအရ ဗမာနဲ႔ပိုၿပီးရင္းႏွီး ပါတယ္။ ေခတ္သစ္ရာဇဝင္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း ၿဗိတိသွ်ကြၽန္သားေပါက္ဘဝကို ရွမ္းနဲ႔ဗမာဟာ အတူတူဘဲ က်ခဲ့တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕စိုးမိုးမႈေအာက္မွာ အတူတူဘဲ ခံစားခဲ့ၾကရတယ္။ လြတ္လပ္ေရးကို လည္း ရွမ္း နဲ႔ဗမာဟာ အတူတူဘဲ လက္တြဲၿပီး ရယူခဲ့ၾကတယ္။
ကြၽန္သားေပါက္ဘဝတခုကေန တျခား ကြၽန္သားေပါက္ဘဝတခုကို ပခံုးေျပာင္းမႈကို ဗမာအမ်ိဳးသား မ်ား မလိုလားသလို က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားကလည္း နဲနဲမွ မလိုလားပါဘူး။ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ား နဲ႔ လက္တြဲ လြတ္လပ္ေရးအရယူခဲ့သလို လြတ္လပ္တဲ့ ရွမ္းျပည္အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ဗမာျပည္အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ တန္းတူညီတူပူးေပါင္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုႀကီး ဖြဲ႔စည္း ေနထိုင္ၾကပါတယ္။
(၁၉၄၅)ခုႏွစ္မွ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ေခၚဆိုက်င္းပတဲေန႔့အထိ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ားဟာ ဗမာျပည္မွ အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ ပူးတြဲလြတ္လပ္ေရးအရယူၿပီး ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူ ပူးေပါင္းဖြဲ႔စည္းေနထိုင္လိုေၾကာင္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ သက္ေသသာဓက အေထာက္ အထားေတြ၊ စာရြက္စာတမ္းေတြဟာ ယေန႔ မေပ်ာက္ကြယ္ႏုိင္ေသး ပါဘူး။ ရွမ္းမူေခၚတဲ့ စာအုပ္ျပာ ထဲမွာ အျပည့္အစံုေဖာ္ျပထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းမုကို တင္လိုက္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္က“ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္းေတြ ဘယ္စိတ္ကူးေပါက္လို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ဆိုတဲ့မူကို အခုလို ၾကိဳးစားၿပီး ထပ္ေတာင္းလာတာလဲ”လို႔ ေမးၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ကလည္း“ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဘယ္သူေျမွာက္ေပးလိုက္သလဲ။ ဘယ္သူ႔ ပေယာဂနဲ႔ေတာင္းတာလဲ”လို႔ ေမးၾကပါတယ္။ ဒီလိုအေမးခံရတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ စိတ္ထဲ အေတာ္ ထိခိုက္နာက်ည္း မိခဲ့ၾကပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဟာလည္း ပုထု ဇဥ္သားေတြမဟုတ္ပါလား။ ပုထုဇဥ္တို႔သဘာဝ စိတ္ထိခိုက္ နာက်ည္းတာဟာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ သည္းခံခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဗမာ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၊ သတင္းစာဆရာမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားဆီကို က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ဥကၠ႒ႀကီး ေစာခြန္ခ်ိဳကိုယ္တိုင္ ဦးစီးၿပီး ခယဝပ္တြားစြာ သြား ေရာက္ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အထင္မွားမႈေတြ၊ ဒီလို မလိုလားအပ္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြ ေနာက္ထပ္ ေပၚမလာေတာ့ပါဘူး။
ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ တင္ျပ ေတာင္းဆိုတာဟာ ဗမာျပည္မအေပၚ အႏုိင္က်င့္လိုတဲ့သေဘာမ်ိဳး၊ အၾကပ္ကိုင္လိုတဲ့သေဘာမ်ိဳး၊ အခြင့္ထူး ပိုေတာင္းလိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားဟာ ျပည္မနဲ႔ တန္းတူမရွိ ျဖစ္ေနတာကို တန္းတူမႈရွိလာေအာင္ ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒဟာ က်ေနာ္တို႔ကို ဗမာျပည္မနဲ႔တန္းတူေနရာမွာမထားဘူး။ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးမွာ ညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးမေပးဘူး။ အဖက္ဖက္က နစ္နာေစတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ရိုးသားစြာ ေတြ႔ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တန္းတူညီမွ်မႈမရွိတဲ့ ဒီအေျခခံ ဥပေဒႀကီးကို တန္းတူညီမွ်မႈရွိလာေအာင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၾကပါစို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔က မိသားစုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ ရိုးရိုးသားသား ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူရဲ႕ လိုရင္းအတိုခ်ဳပ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခခံဥပေဒႀကီးကို တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တုန္းက ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္ေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူခဲ့တာ မဟုတ္လားလို႔ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက ေမးၾကပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ပါဝင္ေရးဆြဲၿပီး သေဘာတူေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လို ခံယူခ်က္နဲ႔ သေဘာတူခဲ့တယ္ဆိုတာ ဆက္ၿပီးရွင္းျပပါရေစ။
တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ကို တက္ခဲ့ၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးအေတြ႔အၾကံဳမ်ား မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဥပေဒလည္း မကြၽမ္းက်င္ၾကဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္ ရိုးသားစြာဝန္ခံလိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ကို တက္ၾကတာဟာ ဥပေဒေရးဆြဲဖို႔ထက္ က်ေနာ္တို႔ နယ္စပ္ေဒသမပါတဲ့ လြတ္လပ္ေရးဟာ အဓိပၸါယ္ မရွိသလို၊ ဗမာမပါတဲ့ နယ္စပ္ေဒသအေရးဟာလည္း အဓိပၸါယ္မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္တဲ့အတိုင္း ဗမာျပည္မနဲ႔ တန္းတူပူးတြဲၿပီး လြတ္လပ္ေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္လိုတဲ့ ေဇာက ပိုၿပီးႀကီးေနပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္က အျမန္လြတ္ဖို႔အေရးႀကီးတယ္၊ နယ္ခ်ဲ႕သမားေတြမရွိတဲ့ေနာက္ ေသြးခ်င္း သားခ်င္းေတြ အထူးေျပာစရာမလိုဘူးလို႔ ရိုးရိုးဘဲ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနစဥ္တုန္းက ေကာ္မတီ အစည္းအေဝးတခုမွာ က်ေနာ္တို႔ အလြန္ယံုၾကည္၊ အလြန္ၾကည္ၫိုေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ စကားတခြန္းကို က်ေနာ္တို႔ ယေန႔ထက္တိုင္ ၾကားေယာင္ေနပါေသးတယ္။ ေကာ္မတီအစည္းအေဝးတခုမွာ အေျခခံဥပေဒအၾကံေပးအရာရွိ ဦးခ်န္ထြန္းက အေျခခံဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြ တပံုတေခါင္းႀကီး ေရးဆြဲတင္ျပလာတဲ့အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက “ဦးခ်န္ထြန္းခင္ဗ်ား။ လန္ဘားေၾကာ္ကသလားေတြ ေရးေနလို႔ ဘယ္ျဖစ္မလဲ။ (Broad Principle) က်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာတရားေလာက္ပါရင္ ေတာ္ေရာေပါ့။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ လိုတာေတြကို (By Act) ပါလီမန္မွာ အက္ဥပေဒလုပ္ရင္ ၿပီးတာဘဲ။ ဒီေလာက္ ရွည္ရွည္လ်ားလ်ားနဲ႔လုပ္ေနရင္ ႏွစ္လ သံုးလနဲ႔ ဘယ္မွာ ၿပီးႏုိင္ပါ့မလဲ။” လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားကို က်ေနာ္တို႔ အင္မတန္ခ်စ္ခင္ ၾကည္ၫိုေလးစားသလို အင္မတန္လည္း ယံုၾကည္အားကိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕သေဘာက အေျခခံဥပေဒကို ပုဒ္မေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔ ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား ေရးေနစရာမလိုဘူး။ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာတရားနဲ႔အဂၤါစံုရင္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိန္အခါ ၾကည့္ၿပီး လိုသလိုေဆာင္ရြက္သြားမယ္။ အဲသလို သေဘာထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အၾကြင္းမဲ့ ယံုၾကည္တဲ့အေလ်ာက္ လံုးဝဥႆံု ပံုအပ္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီတုန္းက ရွမ္းျပည္က ကုိယ္စားလွယ္တခ်ိဳ႕ဟာ ဒီေန႔ေပၚေပါက္ေနတဲ့ျပႆနာမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာမွာ စိုးတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားသား ဥပေဒပါရဂူတဦးကို ငွါးရမ္းဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖဆပလရဲ႕ေစတနာကို ယံုမွားရာက်မွာစိုးတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီအစီအစဥ္ကို တိုက္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သတင္းစာေတြမွာလည္း ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အမွဴးျပဳတဲ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း သိပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္ အယံုၾကည္ႀကီးခဲ့တယ္ဆိုတာ ဒီ သာဓကက အထင္အရွားျပခဲ့ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ က်ဆံုးသြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ဆက္လက္ေရးဆြဲၾကတဲ့အခါ အေျခခံဥပေဒဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လိုလားတဲ့အေျခခံဥပေဒမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မူနဲ႔ ကြဲလာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ထင္ရွားပါတယ္။ ဖဆပလ ပဏာမညီလာခံကေရးဆြဲတဲ့ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔ ယွဥ္တြဲဖတ္ၾကည့္ရင္ ကြဲျပားမႈေတြ တပံုတေခါင္းႀကီးေတြ႔ရပါ့မယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမရွိတဲ့ေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုအမွဴးျပဳတဲ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဆက္လက္ၿပီး ယံုၾကည္ကိုးစားခဲ့ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာပါရွိတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြအေပၚ က်ေနာ္တို႔ အလြန္အမင္း အေလးအနက္မထားခဲ့ပါဘူး။ ေကာင္းေကာင္းလည္း နားမလည္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အခုထိ အေျခခံဥပေဒမွာ ခြၽတ္ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိသည့္တိုင္ေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေျပာခဲ့သကဲ့သို႔ Letter and Spirit of the Constitution ဥပေဒစကားလံုးနဲ႔ စိတ္ေစတနာ ခြဲျခားနားလည္ၿပီး က်င့္သံုးသြားရင္ ျဖစ္ေျမာက္ႏုိင္မွာဘဲလို႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ အဲဒီလိုစိတ္ထား၊ အဲဒီ လိုယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ဒီအေျခခံဥပေဒႀကီးကို သေဘာတူလက္ခံခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအေျခခံဥပေဒကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးတဲ့ အခါမွာ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ ထားရွိခဲ့တဲ့ မိသားစုစိတ္ဓါတ္ေတြဟာ စုန္းစုန္းျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္ေနပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲစဥ္က ဥပေဒ စကားလံုးေနာက္မွာထားရွိတဲ့ စိတ္ေစတနာေတြဟာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ပါတယ္။ ဥပေဒစကားလံုးေတြေပၚမွာသာ အတိအက် အဓိပၸါယ္ေကာက္ၿပီး က်င့္သံုးလာၾကတဲ့အခါမွ က်ေနာ္တို႔ဟာ အထင္နဲ႔အျမင္ တက္တက္စင္ လြဲမွားကုန္တာကို သိလာရပါတယ္။
တေန႔ထက္တေန႔ နစ္နာခ်က္ေတြ ပို၍ပို၍ေပၚလြင္လာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အခြင့္အေရးေတြကို အေရးဆိုတိုင္း အေျခခံဥပေဒ စာအုပ္ႀကီးနဲ႔ ကိုင္ေပါက္တာကိုဘဲ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားအေနနဲ႔ ဘယ္အေျခအေန ေရာက္ခဲ့ပါသလဲဆိုရင္ ဗမာျပည္မ အာဏာရပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ စိတ္ေစတနာနဲ႔ဆႏၵအေပၚ အစဥ္အျမဲမွီခို အားထားေနရမယ့္ အေျခမ်ိဳးဆိုက္လာပါတယ္။ အဲဒီလိုမွွီခိုအားထားႏုိင္မွဘဲ ျပည္နယ္မ်ားဟာ အသက္ရွဴေခ်ာင္မယ့္ဘဝမ်ိဳးသို႔ က်ေရာက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အေျခ အေနေတြကို က်ေနာ္တို႔က ဗမာျပည္မရဲ႕ Vassal State ပဏၰာဆက္ႏိုင္ငံလို႔ သမုတ္လာတယ္၊ လာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ အခြန္ေတာ္ေငြကိုဘဲ ေထာက္ပံ့ေၾကးဆိုၿပီး ႏွစ္စဥ္လက္ျဖန္႔ခံေတာင္းေနရတာလည္း အေမာပါဘဲ။ အခ်ိန္မွီမရလို႔ ျပည္နယ္ မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ အခက္အခဲၾကံဳရေပါင္းလည္း မေရမတြက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီေထာက္ပံ့ေၾကးေပးရတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္တခ်ိဳ႕က က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္ေတြကို မီးရထားကုန္တြဲႀကီးေတြလို သေဘာထားၾကတယ္။ ဗမာျပည္မက အလြန္တရာ အနစ္နာခံၿပီး ပင္ပန္းႀကီးစြာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ကို ဒရြတ္တိုက္ဆြဲေနရသလို ယူဆၾကတယ္။
အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကို က်ေနာ္ အစီရင္ခံလိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူဟာ ခင္ဗ်ားတို႔ က်ေနာ္တို႔ကို ဒီေလာက္ ပင္ပန္းႀကီးစြာနဲ႔ ဒရြတ္တိုက္ဆြဲမေနေစဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ျဖတ္ပစ္ခဲ့ပါ။ ခင္ဗ်ား။တို႔(၁၃)ႏွစ္လံုးလံုး ဆြဲခဲ့လို႔ က်ေနာ္တို႔မွာ ခရီးထင္သေလာက္ မေပါက္ပါဘူး။ ကိုယ့္စြမ္းအင္ ကိုယ့္လံု႔လနဲ႔ဘဲ သြားပါရေစ။
သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး(၁ဝ)ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း လက္ေတြ႔ ခံစားခ်က္အရ ၾကံဳေတြ႔လာရတဲ့နစ္နာခ်က္ေတြ၊ ဆံုးရံႈးခ်က္ေတြ တပံုတေခါင္းႀကီး စုပံုလာတိုင္း အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္ စီစစ္ေရးကိစၥကလည္း ေပၚေပါက္လာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီအခြင့္အေရးကို အမိအရယူၿပီး ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ ျပႆနာႀကီးကို တင္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ‘တခါေသဖူး ပ်ဥ္ဖိုးနားလည္’ ဆိုတဲ့စကားပံုလို ေခါင္းေဆာင္တဦး (သို႔မဟုတ္) ပါတီတခုရဲ႕ စိတ္ေစတနာအေပၚ ယံုၾကည္ကိုးစားေနလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ လူဆိုတာ သခၤါရပါ။ ပါတီအဖြဲ႔ႀကီးလည္း မတည္ျမဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အခြင့္အေရးေတြကို အျဖဴအမဲခြဲျခားၿပီး ေရပက္မဝင္ေအာင္ ေရးဆြဲထားဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔နားလည္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္တဲ့အခါမွာ အခ်ိဳ႕ပုဒ္မေလာက္ ျပင္လိုက္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္စရာ ေကာင္းရဲ႕လို႔ က်ေနာ္တို႔ အစပထမတြင္ ယူဆခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔ခံစားရတဲ့အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ယွဥ္တြဲၿပီး အေျခခံဥပေဒကို စီစစ္တဲ့အခါ ပုဒ္မတခုနဲ႔တခု ဆက္စပ္ေနတာ ေတြ႔လာရပါတယ္။ အေျခခံမူေတြကို မျပင္ရင္မျဖစ္ တာေတြကို သိျမင္လာရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္းဘဲ အေျခခံမူႀကီးေတြကို ျပဳျပင္ပစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပလာၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒျပဳစာရင္း၊ အခြန္ေတာ္စာရင္းေတြကို ျပဳျပင္ေပးျခင္းျဖင့္ အခြင့္အေရးေတြ ပိုမရႏုိင္ဘူးလားလို႔ေမးရင္ ရသင့္သေလာက္ ရပါတယ္လို႔ေျဖရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီနည္းဟာ အေျခအျမစ္ကို မကုစားႏုိင္ပါဘူး။ Palliative ေခၚတဲ့ အေပၚယံ လိမ္းေဆးနည္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအျမစ္ကို မကုစားႏိုင္တဲ့အတြက္ မၾကာခဏ ဟိုကေယာင္၊ ဒီကေဖာင္းနဲ႔ ျပႆနာေတြဟာ အစဥ္အျမဲေပၚလာမွာ မလြဲပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူဟာ အနာကို အေျခအျမစ္က ကုစားႏုိင္တဲ့နည္းဘဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူကို ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ဟာ က်ေနာ္တို႔ျမင္သလို မျမင္ၾကပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပတဲ့ အဓိပၸါယ္ကိုလည္း သေဘာမေပါက္ၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက ျပည္ေထာင္စုမူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေကာင္းေကာင္း မေဝဖန္ဘူး။ ဥပေဒေရးရာအခ်က္အလက္ေတြေပၚမွာ တရားေသစြဲၿပီး အၾကပ္ကိုင္ေနၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ ေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ နစ္နာခ်က္ေတြဟာ အမွန္တကယ္ နစ္နာခ်က္ေတြရယ္လို႔ သေဘာမေပါက္ၾကဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မူကို တင္ျပၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပည္မက မိတ္ေဆြတခ်ိဳ႕က “ခင္ဗ်ားတို႔ ရွမ္းျပည္သူလူထု နစ္နာေနတယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္လက္ခံပါတယ္။ ဗမာျပည္မမွာလည္းဘဲ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးသက္ တမ္းတေလွ်ာက္မွာ ဘာမွမယ္မယ္ရရ မခံစားရေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရွမ္းျပည္အတြက္ သီးျခား ေတာင္းမယ့္အစား ရွမ္းျပည္သူေတြဟာ ဗမာျပည္သူေတြနဲ႔ လက္တြဲၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ရင္ မေကာင္းဘူးလား”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီအၾကံေပးခ်က္ဟာ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိအေျခအေနထက္ ျမင့္မားေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ပန္းတိုင္သို႔ ခ်ီတက္ရာမွာ အရင္းရွင္စနစ္နဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္အၾကား ၾကားခုလပ္စခန္းေတြ ရွိသလို ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မလူထု တေန႔လက္တြဲႏုိင္ေရးအတြက္ အခု က်ေနာ္တို႔ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူဟာ ၾကားခုလပ္စခန္းဘဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနတိုင္းသာ ဆက္သြားရင္ ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မလူထု လက္တြဲႏိုင္ဖို႔ မဆိုထားနဲ႔ လူမ်ိဳးခ်င္း မမုန္းတီးလာေအာင္ အင္မတန္ သတိႀကီးစြာနဲ႔ ထိန္းသိမ္းၾကရပါလိမ့္မယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔တင္ျပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ Fundamental Principles ေခၚတဲ့ အေျခခံမူႀကီးေတြ ပါဝင္ေနပါတယ္။ အဲဒီအေျခခံမူႀကီးေတြဟာ (၁)ဗမာျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းေရး၊ (၂)လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ အာဏာတူေပးေရး၊ (၃)အထက္လႊတ္ေတာ္သို႔ တူညီတဲ့ကိုယ္စားလွယ္ ေစလႊတ္ေရး၊ (၄)ဗဟိုအာဏာကို ကန္႔သတ္ေပးၿပီး ျပည္နယ္မ်ားက က်န္အာဏာမ်ားကို ရယူေရးတို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေျခခံမူႀကီး(၄)ရပ္ရဲ႕ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ဒီအေျခခံမူႀကီး(၄)ရပ္ကို တန္းတူမႈအတြက္ အဘယ္ေၾကာင့္ လိုလားအပ္တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္ မရွင္းျပခင္ ခံစားမႈသေဘာကို အနည္းငယ္ထပ္ၿပီး ေဖာ္ျပပါရေစ။ က်ေနာ္တို႔တင္ျပခ်က္မွာ ထိပ္ဆံုးက ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥကို ျပည္မေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ဟာ မေက်လည္ၾကပါဘူး။ သေဘာလည္း မေပါက္ၾကပါဘူး။ ဒီဟာလည္း ခံစားမႈရဲ႕ သေဘာသဘာဝဘဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္မ်ားဖက္ကေတာ့ ေက်ေက်လည္လည္ႀကီး သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေတာင္ႀကီးညီလာခံကို တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကယား၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အားလံုးလည္း ေၾကေၾကညက္ညက္သေဘာ ေပါက္နားလည္ၾကပါတယ္။ ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥဟာ ေလနဲ႔ကင္းကြာၿပီး က်ေနာ္တို႔ အသက္မရွင္ႏုိင္သလို ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းေရးမွာ တန္းတူ အေရအတြက္ မပါလွ်င္ မၿပီးပါဘူး။ ဗမာျပည္နယ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥမွာ မေၾကညက္သမွ် က်ေနာ္တို႔တင္ျပထားတဲ့ က်န္တဲ့ ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥ၊ အာဏာခြဲေဝေရးကိစၥေတြမွာလည္း ေၾကညက္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါ ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဗမာအမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ကိစၥရပ္ေတြကို စဥ္းစားဆင္ျခင္တဲ့အခါမွာ ျပည္နယ္တနယ္ဘဝကေနၿပီး မၾကည့္ႏိုင္မျမင္ႏိုင္ဘဲ ဗဟိုအာဏာကိုပါ ကိုင္ထားခ်င္တဲ့ ျပည္မဘဝကေနၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရႈ သံုးသပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္မဟာ ျပည္နယ္တနယ္ရဲ႕ဘဝကို မခံယူသမွ်၊ မခံစားသမွ် တန္းတူမႈကိစၥေတြေပၚမွာ အျမင္ဟာ တမ်ိဳးခ်ည္း ျဖစ္ေနမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒီေန႔ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးမွာ ၾကြေရာက္ေနၾကတဲ့ ျပည္နယ္/ျပည္မ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ေတြဟာ အသဲႏွလံုးေတြကို ပြင့္လင္းစြာ ဖြင့္ထားၿပီး က်ေနာ္တို႔ တင္ျပခ်က္ေတြကို နားဆင္ေတာ္မူၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ အသဲႏွလံုးပြင့္လင္းစြာနဲ႔ ေဆြးေႏြးစဥ္းစားမယ္လို႔လည္း အထူးေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီးမ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ တင္သြင္းေဖာ္ျပထားတဲ့ အေျခခံမူႀကီး(၄)ခ်က္ကို အနည္းငယ္ ရွင္းလင္းခြင့္ျပဳပါရန္ အစီရင္ခံပါတယ္။ ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ တျပည္ေထာင္စနစ္ဟာ ဘယ္ဟာ ေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး အျငင္းပြားေနဖို႔ရာ ျပႆနာမေပၚပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔အဖို႔ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ကလြဲၿပီး တျခားဘယ္စနစ္နဲ႔မွ ဖြဲ႔စည္းလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီေန႔ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒဟာ ျပည္ေထာင္စုပံုစံ ဟုတ္တယ္/မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို အျငင္းမပြားလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ အားလံုးက လက္ခံၾကလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ဆိုတာ ဘယ္လိုဟာမ်ိဳးလဲဆိုတဲ့ကိစၥကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ကမၻာမွာ စံတင္ၿပီးၾကည့္ၾကတဲ့ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံ(၆)ႏိုင္ငံရွိပါတယ္။ ဒီ(၆)ႏိုင္ငံကေတာ့
(၁)အေမရိကန္၊
(၂)ကေနဒါ
(၃)ဆြီဇာလန္
(၄)ၾသစေၾတးလ်
(၅)ေတာင္အာဖရိက
(၆)ဆိုဗိယက္ယူနီယံ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီျပည္ေထာင္စု(၆)ႏုိင္ငံကို ဖြဲ႔စည္းပံုသေဘာတရားနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံေတြလို႔ ေခၚႏုိင္ေဝၚေပမယ့္ အာဏာခြဲေဝေရးသေဘာတရားနဲ႔ ပိုင္းျခားၾကည့္ရင္ ဒီ(၆)ႏုိင္ငံထဲက ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကဟာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာ မသက္ေရာက္ပါဘူး။ ကမၻာ့ဥပေဒပညာရွင္ႀကီးမ်ားကလည္း ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကဟာ ျပည္ေထာင္စုရယ္လို႔ တိတိက်က်မေခၚေဝၚႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ ကမၻာ့ျပည္ေထာင္စုစာရင္းတြင္ ပါဝင္ေနရသလဲဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတရားကို တင္ျပၾကတဲ့အခါ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ က်န္(၄)ႏိုင္ငံနဲ႔ အာဏာခြဲေဝတဲ့နည္းမွာ ဆန္႔ က်င္ေနတဲ့အတြက္ သာဓကႏိႈင္းယွဥ္တင္ျပရာမွာ အလြန္ ေကာင္းတဲ့ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံဆိုတာဟာ ျပည္နယ္ေတြဆႏၵအေလ်ာက္ သေဘာတူပူးေပါင္းဖြဲ႔ စည္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ပူးေပါင္းၾကတဲ့အခါ နဂိုမူလကရွိခဲ့တဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာနယ္ေျမကို မပ်က္မစီး ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ တျပည္ေထာင္စနစ္တို႔ရဲ႕ အဓိကျခားနားခ်က္ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ (၅၁)ျပည္နယ္၊ ကေနဒါမွာ (၄)ျပည္နယ္၊ ဆီြဇာလန္မွာ (၆)ျပည္နယ္၊ ေတာင္အာဖရိကမွာ (၄)ျပည္နယ္၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာ (၁၆) ျပည္နယ္ အသီးသီး ပါဝင္ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ထား ၾကပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုဆိုတာ ျပည္နယ္ေတြ ေပါင္းစည္း စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံဟာလည္း ျပည္နယ္ေတြ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တုန္းက အေျခအေနက တမ်ိဳးတမည္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ တမူဆန္းၿပီး ပံုစံတမ်ိဳးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကတယ္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕တမူဆန္းတဲ့ပံုစံဟာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးလဲဆိုရင္ ကမၻာ့ ဘယ္ျပည္ေထာင္စုမွာမွ မရွိတဲ့ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္ဆိုၿပီး ျပည္နယ္ေတြ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေပမယ့္ ျပည္မက်ေတာ့ ျပည္နယ္တနယ္အေနနဲ႔ မဖြဲ႔ စည္းဘဲ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ တေပါင္းတစည္းထဲ ထားလိုက္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတရားအရဆိုရင္ အဲဒီတုန္းကတည္းက က်ေနာ္တို႔မွာ ဗမာျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္ဆိုၿပီး ျပည္နယ္(၄)ျပည္နယ္စုေပါင္းၿပီးမွ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပည္နယ္ေတြဟာ အသီးသီး ကိုယ့္အခ်ဳပ္ခ်ာအာဏာနဲ႔နယ္ေျမ ရွိၾကရမယ္။ အားလံုးရဲ႕အေပၚမွာမွ ဗဟိုအစိုးရျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအာဏာ ရွိရမယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဒီတမူဆန္းၿပီး ပံုစံတမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းမႈပံုစံကိုဘဲ လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ဒီပံုစံနဲ႔ဘဲ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္စရာေကာင္းရဲ႕လို႔ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီလို လက္ခံခဲ့ရာမွာ က်ေနာ္ေစာေစာက အစီရင္ခံသလို က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြမွာ ခြၽတ္ယြင္းခ်က္ ေတြရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို လႊမ္းမိုးေနတဲ့ျဖစ္ရပ္ႀကီးႏွစ္ရပ္လည္းရွိပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ႀကီးႏွစ္ရပ္က ဘာလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ဘယ္လိုမွ အစားထိုးလို႔မရႏုိင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ က်ဆံုးကုန္တယ္။ အဲဒီ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ က်ဆံုးကုန္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔မွာ ယူၾကံဳးမရ ပူေဆြးေနရတယ္။ ဒါရယ္ၿပီးေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့အတိုင္း တႏွစ္အတြင္း လံုးဝလြတ္လပ္ေရး အရယူမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ေဇာရယ္၊ ဒီျဖစ္ရပ္ႏွစ္ရပ္ဟာ က်န္တဲ့အေျခအေနေတြအားလံုးကို လႊမ္းမိုးေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီပံုစံနဲ႔ ဒီအေျခခံဥပေဒကို လြယ္လြယ္ေပါ့ေပါ့နဲ႔ဘဲ လက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ တမူဆန္းၿပီးဖြဲ႔စည္းတဲ့ပံုစံကို က်ေနာ္တို႔ လက္ေတြ႔ စမ္းသပ္ခဲ့တာ (၁၃)ႏွစ္ေက်ာ္လာပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္မ်ားအေနနဲ႔ ဒီပံုစံကို တေန႔တျခား ပို၍ပို၍ မေၾကမနပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
ျပည္မနဲ႔ျပည္နယ္မ်ားဟာ တန္းတူညီတူမဟုတ္ဘူးဆိုတာ တေန႔တျခား ပိုၿပီးထင္ ရွားစြာေတြ႔ျမင္လာပါတယ္။ ဘယ္လို တန္းတူညီတူ မရွိသလဲဆိုတာကို အျခားအေၾကာင္းအရာေတြထက္ အစိုးရအာဏာတခုတည္းကို သာဓကတင္ျပပါရေစ။
က်ေနာ္ဟာ ဥပေဒပညာရွင္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဥပေဒအခ်က္အလက္နဲ႔ မတင္ျပတတ္ပါ။ အရပ္သား အေတြးအေခၚနဲ႔ တင္ျပလိုပါတယ္။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္ဟာ ျပည္နယ္တနယ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို လႊဲအပ္ထားတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္သမွ်တို႔မွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ႕ၾသဇာအာဏာ ေအာက္မွာရွိပါတယ္။ ဗမာျပည္မဟာ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္တခုျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္နယ္တနယ္မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲ႔ တေပါင္းတစည္းတည္း ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို လႊဲအပ္ထားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္သမွ်ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္ဟာ ဗမာျပည္မရဲ႕ၾသဇာေအာက္မွာ သက္ေရာက္ေနပါတယ္။
တနည္းအားျဖင့္ ဗဟိုအစိုးရအာဏာကိုပါ တြဲဖက္ယူထားတဲ့ဗမာျပည္မဟာ ျပည္နယ္ေတြအေပၚမွာ စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ ေနပါတယ္။ ဥပေဒအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ၊ ဥပေဒအက်ိဳး ခံစားမႈေတြကို ေဘးဖယ္ထားၿပီး ဒီအျမင္တခုထဲႏွင့္ပင္ ျပည္နယ္/ျပည္မ တန္းတူေရး ကင္းမဲ့မႈဟာ လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားသလို ထင္းထင္းႀကီးေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုမူမွာ တန္းတူေရးအတြက္ ဗမာျပည္မကို ျပည္နယ္တနယ္အေနနဲ႔ဖြဲ႔စည္းဖို႔ရန္ ေရွ႕ဆံုးက ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေသြးခ်င္းညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က် ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုမူကို ‘ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္’လို႔ ဝိေသသနထူးၿပီးေခၚတာဟာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ အထက္က က်ေနာ္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု (၆)ႏိုင္ငံမွာ ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကဟာ က်န္(၄)ႏိုင္ငံနဲ႔မတူတဲ့အေၾကာင္း အစီရင္ခံခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို မတူပံုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ညီလာခံမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မိတ္ေဆြႀကီး ဦးခ်န္ထြန္းက ကေနဒါကို အလတ္စား ျပည္ေထာင္စု၊ အေမရိကန္ အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ျပည္ ေထာင္စုစစ္စစ္လို႔ ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔လိုလားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုကို ဦးခ်န္ထြန္းရဲ႕ အေခၚအေဝၚအတိုင္း ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္လို႔ နာမဝိေသသနထည့္ၿပီး ေခၚေဝၚထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္တာနဲ႔ မစစ္တာကို အာဏာခြဲေဝပံု ပံုစံကိုၾကည့္ၿပီး ပိုင္းျခားၾကပါတယ္။ Unitary State ေခၚတဲ့ တျပည္ေထာင္ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ အေျခခံဥပေဒမွာ အာဏာခြဲေဝေရးျပႆနာဟာ မေပၚပါဘူး။ တျပည္ေထာင္စစ္ျဖစ္တဲ့အတိုင္း ျပည္နယ္ေတြစုေပါင္းထား ျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ အာဏာခြဲေဝေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ ဗဟိုအစိုးရက အာဏာလႊဲအပ္ျခင္းခံရတဲ့ ေဒသႏၲရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘဲရွိတယ္။
‘ဖက္ဒရယ္စတိတ္’ေခၚတဲ့ ျပည္ေထာင္စုက်ေတာ့ ျပည္နယ္ေတြ စိတ္တူ သေဘာတူ ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းၾကတဲ့အတြက္ အေျခခံ ဥပေဒမွာ အာဏာခြဲေဝေပးထားရပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ သူတို႔မွာရွိတဲ့အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာလည္း မပ်က္စီးရေအာင္ တဖက္က ထိန္းသိမ္းၿပီး၊ တျခားတဖက္က ဗဟိုကို အားလံုးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ကိစၥေတြကို လႊဲအပ္ရပါတယ္။ ဒါဟာ အာဏာခြဲေဝေရးရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားဘဲျဖစ္တယ္။
အာဏာခြဲေဝေရးမွာ နည္းႏွစ္နည္းေတြ႔ရပါတယ္။
(၁)ဗဟိုအာဏာကို သတ္မွတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္နယ္မ်ားအားအပ္တဲ့နည္း၊
(၂)ျပည္နယ္မ်ားကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ဗဟိုအားအပ္တဲ့နည္း။
ႏွစ္နည္းျဖစ္ပါတယ္။ စံတင္ထားတဲ့(၆)ႏုိင္ငံကိုၾကည့္ရင္ အေမရိကန္၊ ဆြီဇာလန္၊ ၾသစေၾတး လ်၊နဲ႔ဆိုဗီယက္ယူနီယံတို႔မွာ ဗဟိုကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္ နယ္မ်ားက ယူထားၾကပါတယ္။ ကေနဒါနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကက်ေတာ့ ျပည္နယ္မ်ားကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ဗဟိုက သိမ္းထားပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကိုၾကည့္ရင္(၁)ဥပေဒ၊ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒျပဳစာရင္း၊ (၂)ျပည္နယ္ ဥပေဒျပဳစာရင္းဆိုၿပီး သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့အတြက္ တမူထူးျခားေနသလို ထင္ရပါတယ္။ ဒီဥပေဒျပဳ စာရင္းေတြမွာ အေရအတြက္ ေဖာ္ျပထားတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျပည္နယ္ေတြကို အာဏာကန္႔သတ္ေပးၿပီး ဗဟိုက က်န္အာဏာအားလံုးကို ယူထားတဲ့နည္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကေနဒါ ပံုစံမ်ိဳးဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လက္ရွိျပည္ေထာင္စုဟာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မဟုတ္ဘဲ ကေနဒါလို အေပ်ာ့စားျဖစ္ေနပါတယ္။ ကေနဒါကို ျပည္ေထာင္စုမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔လည္း ျပည္ေထာင္စုမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ျပည္မဟာ ျပည္နယ္တနယ္မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုအစိုးရအာဏာကို ပူးတြဲယူထားတဲ့အတြက္ အာဏာအားလံုးကို ခံစားေနရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း ျပည္နယ္/ျပည္မ တန္းတူေရးကင္းမဲ့ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ထပ္ၿပီးျမင္ပါတယ္။ အဲဒီ ကေနဒါ နည္းျဖစ္တဲ့ အာဏာခြဲေဝေရးပံုစံကို က်ေနာ္တို႔စမ္းသပ္ခဲ့တာ (၁၃)ႏွစ္ ရွိလာပါၿပီ။ ဒီ ပံုစံမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔ မလိုလားေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ အေမရိကန္၊ ဆီြဇာလန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုမ်ားမွာကဲ့သို႔ ဗဟိုကို အာဏာသတ္မွတ္ေပးၿပီး က်န္အာဏာမ်ားကို ျပည္နယ္မ်ားသို႔ လႊဲအပ္ရန္ တင္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းၾကတဲ့အခါ ဗမာျပည္နယ္အပါ အဝင္ ျပည္နယ္ေပါင္းစံုကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဗဟိုကို ဘယ္လိုဌာန၊ ဘယ္လိုကိစၥရပ္ေတြ လႊဲအပ္သင့္တယ္ဆိုတာကို ေၾကေၾကလည္လည္ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းရမွာသာျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား။ ျပည္ေထာင္စုမူထဲမွာပါတဲ့ ေနာက္အေျခခံမူတခုက ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းေရးကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ Unitary State ေခၚတဲ့ တျပည္ေထာင္ႏုိင္ငံေတြမွာ ဥပေဒ ျပဳလႊတ္ေတာ္တရပ္လည္း ထားၾကတယ္။ ႏွစ္ရပ္လည္း ထားၾကပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ ထားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ဘာလဲဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္တရပ္က တရပ္ကို ထိန္းကြပ္ဖို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သေဘာတရားအရ အာဏာတူေပးဖို႔လိုလာပါၿပီ။ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံမွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ မထားလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ လူဦးေရနဲ႔ အက်ယ္အဝန္းခ်င္း မတူညီတဲ့ ျပည္နယ္ေတြေပါင္းစည္းထားတဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ဟာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုမွာထားရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္က်ေတာ့ တရပ္နဲ႔တရပ္ ထိန္းကြပ္ရံုတင္ မကေတာ့ပါဘူး။ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ တာဝန္ေတြလည္း ပါလာပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တရပ္ကို လူဦးေရအေပၚမွာအေျခခည္ၿပီးဖြဲ႔စည္းတာဟာ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရား အရျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ျပည္သူလူထု အားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳေစဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုမွာ ဒါေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။
ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ လူဦးေရအင္မတန္မ်ားတဲ့ျပည္နယ္၊ လူဦးေရနဲတဲ့ျပည္နယ္ေတြ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ လူဦးေရ အေပၚအေျခတည္တဲ့ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားတခုထဲ ထားလွ်င္ လူဦးေရမ်ားတဲ့ျပည္နယ္ႀကီးက ေခါင္းေဆာင္ေတြ စိတ္ထားမေကာင္းရင္ ျပည္နယ္ငယ္ေတြအေပၚ အစဥ္အျမဲအႏုိင္က်င့္ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ေနမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ လႊတ္ေတာ္တရပ္ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါမွာ လူဦးေရအခ်ိဳးအစားအလိုက္ ဖြဲ႔စည္းလို႔မျဖစ္ပါဘူး။ လူဦးေရ နဲသည္ျဖစ္ေစ မ်ားသည္ျဖစ္ေစ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ အညီအမွ်နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းရပါမယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို စတင္ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ ဆီးနိတ္(ေခၚ)လႊတ္ေတာ္တရပ္ကို ျပည္နယ္တနယ္လွ်င္ ကိုယ္စားလွယ္(၂)ဦးစီ အညီအမွ်ေစလႊတ္ရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမူအတိုင္းဘဲ ေနာက္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုမ်ားဟာလည္း လႊတ္ေတာ္တရပ္ကို နယ္ႀကီးသည္/ငယ္သည္မဟူ ကိုယ္စားလွယ္ အညီအမွ် ေစလႊတ္ၾကတယ္။ ကေနဒါမွာ တျပည္နယ္လွ်င္(၂၄)ဦးစီ၊ ဆီြဇာလန္မွာ(၂)ဦးစီ၊ ၾသစေၾတးလ် မွာ(၆)ဦးစီ၊ ေတာင္အေမရိကမွာ(၈)ဦးစီ အညီအမွ် ေစလႊတ္ၾကတယ္။
ဆိုဗီယက္ယူနီယံဟာ ဒီအေျခခံမူကို မပစ္ပယ္ေသာ္လည္းဘဲ တမူထူးတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေစလႊတ္နည္းကို တီထြင္ထားပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ ျပည္နယ္ တခ်ိဳ႕ဟာ တျခားျပည္ေထာင္စုေတြမွာပါဝင္ေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ မတူတဲ့အခ်က္ရွိပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာပါဝင္ေနတဲ့ ျပည္နယ္(၁၆)နယ္အနက္ (၈)ျပည္နယ္ဟာ ရိုးရိုးျပည္နယ္ ေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတႏုိင္ငံ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ၊ လူမ်ိဳးစု ေဒသမ်ား ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုေတြျဖစ္ပါတယ္။
တဖန္ အဲဒီျပည္ေထာင္စုေတြထဲမွာပါတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတႏုိင္ငံေတြဟာလည္း ျပည္ေထာင္စုေလးေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံဟာ ျပည္ေထာင္စု(၃)ဆင့္ဟု ေခၚဆိုရင္ ေခၚဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံရဲ႕ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ကို ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ အေျခခံမူျဖစ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ်ေစလႊတ္ေရးမူကို လက္ခံ က်င့္သံုးေသာအားျဖင့္ ျပည္နယ္(၁၆)ျပည္နယ္စလံုး တျပည္နယ္လွ်င္(၂၆)ဦးစီ အညီအမွ်ေစလႊတ္ၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ထူးျခားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုေၾကာင့္ အဲဒီျပည္နယ္ေတြထဲမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတႏုိင္ငံ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသႏွင့္ လူမ်ိဳးစုေဒသေတြကို ကိုယ္စားလွယ္ေစလႊတ္ခြင့္ ေပးထားပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမတ ႏိုင္ငံတခုလွ်င္ (၁ဝ)ဦးစီ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသတခုလွ်င္(၅)ဦးစီ၊ လူမ်ိဳးစုေဒသ တခုလွ်င္(၁)ဦးစီ ေစလႊတ္ခြင့္ရၾကပါတယ္။ ယူဂိုစလားဗီးယားျပည္ေထာင္စုဟာလည္းဘဲ ဆိုဗီယက္ရဲ႕မူကို ယူထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုမူထဲမွာ အေျခခံမူနဲ႔သေဘာတရားအရ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ အာဏာတူေပးရမယ္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို လူဦးေရအလိုက္ ေရြး ေကာက္ တင္ေျမွာက္ရမယ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ ကိုေတာ့ ျပည္နယ္တိုင္း ကိုယ္စားလွယ္ အညီအမွ် ေစလႊတ္ရမယ္လို႔ တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ ေထာင္စုမူထဲမွာ ေဖာ္ျပသင့္တဲ့ ေနာက္ဆံုး အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံမူႀကီးကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာေရးကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံေတာ္တိုင္း ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ အခက္ခဲဆံုးျပႆနာဟာ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေတာ္ခြဲေဝေရးကိစၥဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တျခား ျပည္ေထာင္စုေတြမွာေတာင္မွ ခက္ခဲေနတဲ့ ျပႆနာကို က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ရမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ မေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေျခခံမူနဲ႔ သေဘာတရား ကေတာ့ သတ္မွတ္ထားသင့္တယ္လို႔က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုကို ျပည္နယ္ေတြ စိတ္တူ သေဘာတူ ပူးေပါင္း ဖြဲ႔စည္းၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြကို စိတ္တူ သေဘာတူ ဗဟိုကိုအပ္ႏွင္းၾကတယ္။ က်န္တာေတြကို ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ စီမံခန္႔ခြဲၾကတယ္။ ဒါဟာ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းျခင္းရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေရးဆိုတာကလည္း ဒီျပည္ေထာင္စုသေဘာတရားေပၚမွီၿပီး စီမံခန္႔ခြဲရပါတယ္။ ဗဟိုအစိုးရကို အပ္ႏွင္းထားတဲ့ကိစၥရပ္ေတြထဲမွာ အခြန္ေတာ္ဝင္ေငြ ေျမာက္မ်ားစြာရွိတဲ့ဌာနေတြ ပါဝင္သလို၊ အသံုးစရိတ္ အေျမာက္အမ်ား ကုန္က်တဲ့ဌာနေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
ျပည္နယ္ေတြအေနနဲ႔ ဥပမာ အေကာက္ေတာ္ခြန္ဌာနမ်ိဳးကို ဗဟိုသို႔လႊဲေပးရတဲ့ အတြက္ အခြန္ေတာ္ေငြအမ်ားအျပား နစ္နာသြားသလို၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးလို ဌာနမ်ိဳး ဗဟိုသို႔လႊဲေပးရတဲ့အတြက္ အသံုးစရိတ္ အမ်ားႀကီး သက္သာသြားပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေခ်လိုက္လို႔ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေရးကိစၥဟာ ၿပီးမသြားပါဘူး။
က်ေနာ္တို႔လို လြတ္လပ္ခါစ တိုင္းျပည္ေတြ အထူးသျဖင့္ စစ္ၿပီးေခတ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ပေဒ သရာဇ္စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ခါစ၊ လြတ္ေျမာက္လာကာစ ႏုိင္ငံေတြအဖို႔ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးကိစၥ၊ ႏုိင္ငံဖြံ႔ျဖိဳးေရးကိစၥေတြအတြက္ အေျမာက္အမ်ား ေဆာင္ရြက္စရာေတြရွိပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ ဗဟိုနဲ႔ျပည္နယ္ ဘ႑ာေရးဆက္ဆံေရးမွာ ဗဟိုကို ေပးအပ္လိုက္တဲ့
အခြန္ေတာ္ဝင္ေငြထဲမွ ျပည္နယ္မ်ားက အခ်ိဳးက်ျပန္ရရန္ တာဝန္ရွိသလို၊ ဗဟိုကို လႊဲအပ္လိုက္တဲ့ဌာနမ်ားရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္အတြက္လည္း ေပးရန္တာဝန္ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ရရန္တာဝန္နဲ႔ ေပးရန္တာဝန္လို႔ ရွိတဲ့အနက္ အကယ္၍ ျပည္နယ္မ်ားဖက္က ရရန္တာဝန္ကမ်ားၿပီး ေပးရန္တာဝန္က နဲေနရင္ ဗဟိုက ျပည္နယ္မ်ားကို ပိုတဲ့ေငြထဲက အခ်ိဳးက် ျပန္ေပးရပါတယ္။ ထိုနည္းတူစြာ ျပည္နယ္မ်ားက ေပးရန္တာဝန္ကမ်ားၿပီး ရရန္တာဝန္က နဲေနရင္ ဗဟိုက အခ်ိဳးက် ပါဝင္ကူညီရပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က စၿပီး တီထြင္လိုက္တဲ့ ‘ရွမ္းတက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္’ မူဟာ ဒီသေဘာ တရားက ဆင္းသက္လာတဲ့မူဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ ဒီမူကို တသမတ္တည္း လိုက္နာဖို႔ မလိုပါဘူး။ အမွန္ကေတာ့ ဗဟိုဟာ သူ႔ဘ႑ာေတာ္နဲ႔သူ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္သလို၊ ျပည္နယ္မ်ားဟာလည္း သူ႔ဘ႑ာေတာ္နဲ႔သူ ရပ္တည္ႏိုင္ရပါမယ္။ တဦးအေပၚတဦး အမွီအခိုကင္းတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ရွိရပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမ်ိဳးဟာ ရုတ္ခ်ည္း မေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။
ျပည္နယ္မ်ားမွာ သစ္ေတာ၊ သတၱဳ၊ စက္မႈလက္မႈစတဲ့ ျပည္သူပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ဗဟိုမွာ လည္း သူ႔ဆိုင္ရာ ျပည္သူပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီ ရရန္တာဝန္၊ ေပးရန္ တာဝန္ဆိုတဲ့ကိစၥဟာ အလိုအေလ်ာက္ ပေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပည္နယ္တနယ္နဲ႔တနယ္ဟာ ဆူၾကံဳနိမ့္ျမင့္ခ်င္း မတူပါဘူး။ သယံဇာတ၊ သေဘာဝ ပစၥည္းေပါၾကြယ္ခ်င္းလည္း မတူပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ မဖြံ႔ျဖိဳး အားနဲတဲ့ျပည္နယ္ေတြအတြက္ ဗဟိုက ကူပံ့ေငြဆိုတာမ်ိဳးဟာ ရွိရပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာ အဲဒီ အားနဲတဲ့ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ ေခတ္မွီ တိုးတက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ဗဟိုမွာတာဝန္ရွိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာေတာ္ ခြဲေဝေရး ကိစၥကို စဥ္းစားတဲ့အခါ က်ေနာ္တို႔မွာ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ နယ္စိတ္ ပယ္စိတ္ထားဖို႔ မလိုပါဘူး။ ထားလို႔မရပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုႀကီးဟာ ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးေလာကသို႔ ခ်ီတက္မယ္ ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔စိတ္မွာ ေမ့ေပ်ာက္ ထားလို႔မရပါဘူး။ ဆိုရွယ္လစ္ေလာကသို႔ ခ်ီတက္ရန္ စီးပြားေရးစီမံကိန္းေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ လုပ္ရမယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ သတိျပဳရပါမယ္။
အဲဒီစီးပြားေရးစီမံကိန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ကုန္က်မယ့္ဘ႑ာေတာ္ေငြ အေျမာက္အမ်ားအတြက္ ဗမာျပည္နယ္ အပါအဝင္ က်ေနာ္တို႔ျပည္နယ္အားလံုးဟာ တညီတၫြတ္တည္း ဝိုင္းဝန္းတာဝန္ယူၾကရမွာဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူမွာ မွ်တတဲ့ဘ႑ာေရးကိစၥ လိုအပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အခု က်ေနာ္ ရွင္းျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြဟာ က်ေနာ္တို႔လိုလားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုမူမွာ ပါဝင္ေစလိုတဲ့အခ်က္ေတြရဲ႕ လိုရင္းအဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညီအကို ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ဟာ အဲဒီအဓိပၸါယ္အတိုင္း ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး က်ေနာ္တို႔ ရိုးရိုးသားသားယံုၾကည္တဲ့အခ်က္တခ်က္ ရွိပါေသးတယ္။ ဒီနည္း ဒီပံုအတိုင္း က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို ျပည္လည္ဖြဲ႔စည္းပါမွ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းရွိ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုဟာ ပိုမိုခ်စ္ခင္ စည္းလံုးလာၾကမယ္၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးလည္း ပိုမိုခိုင္မာလာမယ္၊ ဒါမွလည္း ျပည္ေထာင္စုႀကီး အဓြန္႔ရွည္မယ္လို႔ ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအတိုင္း တဦးအေပၚတဦး မယံုမၾကည္မေက်မနပ္ျဖစ္ေနၾကရင္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးဟာ အေႏွးနဲ႔အျမန္ ျပိဳကြဲမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာရဲပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဥပေဒအရ အဓိပၸါယ္ျပန္ၾကတယ္၊ ဥပေဒ အရ စကားေျပာၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ လက္ရွိ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူခ်က္ေတြကို မေက်မနပ္ မႏွစ္သက္လို႔ ျပင္ဆင္ရန္ တင္ျပေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို “တည္ဆဲဥပေဒေဘာင္ အတြင္းက လုပ္လို႔မျဖစ္ႏုိင္ဘူး” လို႔ ဆိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဥပေဒအခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ ျပိဳင္ၿပီး ျငင္းမေနလိုပါဘူး။ ဥပေဒဆိုတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေျပာသကဲ့သို႔ (Telescopic) နီးခ်င္ရင္လည္း ရတယ္၊ ေဝးခ်င္ရင္လည္းရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ထပ္ၿပီးေျပာခဲ့တာ ရွိပါေသးတယ္။ “ဥပေဒ ဆိုတာ (Gospel Truth) ဘုရားေဟာေတြ မဟုတ္ဘူး။ လူက လုပ္ထားတဲ့ဥပေဒကို လူက ျပင္လို႔မရဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။” တည္ဆဲဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕တင္ျပခ်က္ေတြကို ျပင္ႏိုင္တယ္/မျပင္ႏုိင္ဘူး၊ ျဖစ္ႏုိင္တယ္/မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုတာက က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဘာမွမေျပာလိုပါဘူး။ ျပင္ဆင္ခ်င္တဲ့ ေစတနာ ရွိ/မရွိက အေရးႀကီးပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔အားလံုးက ျပင္ဆင္သင့္တယ္လို႔ တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူၾကရင္ တည္ဆဲဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ျပင္ဆင္ႏိုင္ေအာင္ ဥပေဒပညာရွင္ႀကီးမ်ားက ဖန္တီးေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ ဥပမာတခု တင္ျပပါရေစ။ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္ ဥပေဒထဲမွာ ျမန္မာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႔ တပုဒ္တပါဒမွ ေရးထားတာ မရွိပါဘူး။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ခန္႔အပ္တဲ့ ဘယ္အၾကံေပး ေကာ္မတီကလည္း ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးသင့္တယ္လို႔ အၾကံေပး ေထာက္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးမေပးလို႔ မျဖစ္တဲ့အခါ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္တဲ့ (၁၉၃၅)ခုႏွစ္ ဗမာျပည္ အက္ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းကဘဲ အာဏာအျပည့္အစံုရွိတဲ့ ၾကားျဖတ္ အစိုးရကို ဖြဲ႔ေပးခဲ့တယ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ေခၚေပးခဲ့တယ္။
တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက“အေျခခံဥပေဒဆိုတာ ခဏခဏျပင္လို႔မေကာင္းဘူး”လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ကမၻာမွာ ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာဟာ အေျခအေနနဲ႔အခ်ိန္အခါအလိုက္ အေျခခံဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့တာ ၾကြေရာက္တဲ့ လူႀကီးမင္းမ်ားအားလံုး သိၾကပါတယ္။
သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားခင္ဗ်ား။ (၁၃) ႏွစ္လံုးလံုး စမ္းသပ္ၿပီးလို႔ မေအာင္ျမင္တဲ့ ဒီအေျခခံ ဥပေဒႀကီးကို ျပင္ဆင္ေပးရန္ သင့္ေတာ္ၿပီလို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုမူအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ အင္မတန္စည္းလံုးညီၫြတ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျပည္ေထာင္စုစစ္ စစ္မူေခၚတဲ့ တန္းတူေရး ေတာင္းဆိုမႈအေပၚမွာ အလြန္ခိုင္မာတဲ့ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရးႀကီး တည္ေဆာက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူႀကီး အေကာင္အထည္ေပၚလာေရးအတြက္ မမွိတ္မသံုခ်ီတက္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔အားလံုး ခိုင္မာတဲ့ သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူႀကီးကို ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မရွိ ျပည္ေထာင္စုသားအားလံုး သေဘာေပါက္ လက္ခံလာတဲ့အထိ မိသားစုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ဆက္လက္ၿပီး ၾကိဳးပမ္းၾကပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္မူကို သေဘာတူ လက္မခံႏုိင္ၾကေသးတဲ့ ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ျပည္မရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း မိသားစုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ ဆက္လက္ ေႏြးေႏြး ညွိႏိႈင္းၾကပါလို႔ အႏူးညြတ္ေတာင္းပန္ရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။
ရွမ္း၊ ဗမာ၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ ရခိုင္၊ မြန္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး အဓြန္႔ရွည္ပါေစ။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ အျမန္ေပၚေပါက္လာပါေစ။ ( ၾသဘာသံမ်ား )
……………………………………………………………………………………………………………………………
အခန္း ( ၇ )
ကယားျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟာသေရစည္သူ ဦးစိန္ ၏ ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္၊
အခမ္းအနာမႉး။ ။နံပါတ္(၈)အစီအစဥ္အရ ကယားျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟာသေရစည္သူ ဦးစိန္က ေထာက္ခံရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ( ၾသဘာသံမ်ား )
သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ၾကြေရာက္ လာၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစု အသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ခင္ဗ်ား။ ဖက္ဒရယ္မူကိစၥကို မေျပာၾကားမီ ပဏာမအားျဖင့္ မဂၤလာစကား ျမြက္ၾကားပါရေစ။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္၊ ဣႆရိယဂုဏ္ေတြကို သိၿပီးျဖစ္တဲ့အတိုင္း ၾကည္ၫို ေလးစားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါအျပင္ မၾကာမီက ပုပၸါးေတာင္ျမတ္မွာ (၄၉)ရက္ ဥပုသ္ေဆာင္ဝင္ တရားအား ထုတ္ၿပီး မဟာသမၼာသေမၺာဓိဆုျမတ္ကို ပန္ဆင္တဲ့အေၾကာင္း ေရစက္ခ်အမွ်ေပးေဝစာတမ္း မွာ ေတြ႔ရွိဖတ္ၾကည့္ရလို႔ အထူးဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုအႏုေမာဓနာ ေခၚယူၾကပါတယ္။
ဒီစကားဟာ အမွန္စကား၊ သစၥာစကားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသစၥာဆိုရတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ တကြ ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၊ က်န္ျပည္ေထာင္စုသားမ်ားဟာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါ က်န္းမာခ်မ္းသာၿပီး က်ေနာ္မ်ား ရည္မွန္းေတာင့္တတဲ့ဆုအတိုင္း ခလုတ္မထိ ဆူးမၿငိဘဲ မိသားစု စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ အလြယ္တကူ ၿပီးေျမာက္ ျပည့္စံုပါေစလို႔ ပဏာမစကားျဖင့္ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား။ လူႀကီးမင္းမ်ား သိရွိၿပီးျဖစ္ေတာ္မူတဲ့အတိုင္း လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္ ျပည္ေထာင္စုသမတႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ႏုိင္ခဲ့တာဟာ ေတာင္တန္းေဒသ ေခါင္းေဆာင္မ်ား နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္အခ်င္းခ်င္း ညွိႏိႈင္းတိုင္ပင္ သေဘာတူညီခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ပင္လံု ညီလာခံရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားအနက္ စာခ်ဳပ္မ်ားက အရင္းအျမစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအရင္းအျမစ္ကို အေျခခံၿပီး ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုသမတႏုိင္ငံ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံ ဥပေဒဟာလည္း မူအားျဖင့္ မဇၩိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္အရ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာလို တည့္မတ္ေနပါတယ္။ တည့္မတ္ တယ္ဆိုတာကေတာ့ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းဆိုတဲ့ ေလာကပါလတရားနဲ႔ သြန္းလုပ္ ထားတဲ့ခ်ိန္ခြင္လွ်ာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ ဘယ္အခါ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္အခါဘဲသံုးသံုး အျမဲ တည့္မတ္ေနရပါမယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ လက္်ာဖက္ယိမ္းယိုင္ရင္ ပေဒသရာဇ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳး၊ ဧကရာဇ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳး၊ သက္ဦးဆံပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳးသို႔ မသိမသာ ေျပာင္းလဲ သြားတတ္ပါတယ္။
ဒီလိုေျပာင္းလဲသြားရင္ ကာေမသု ‘ကာမသုခလကံ’ဆိုတဲ့ ကာမဂုဏ္စည္းဇိမ္ေတြယစ္ အေပ်ာ္အပါး ေတြမ်ားၿပီး တိုင္းျပည္ကို ေအးခ်မ္းသာယာေအာင္ မေပးႏုိင္စြမ္းဘဲ ေမာဟတရားဖိစီးေနတဲ့ ေဗာဓိ သာရတို႔ရဲ႕ စည္းဇိမ္မ်ိဳး ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ မလိုလား အပ္၊ မက်င့္သံုးအပ္တဲ့ သတိထားအပ္တဲ့ လက္်ာလမ္းစဥ္ အစြန္းထြက္တဲ့တရားျဖစ္ပါတယ္။
တဖန္ ဒီ တည့္မတ္တဲ့ခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ လက္ဝဲဖက္ ယိမ္းျပန္ရင္လည္း အတၱကုလမတၱာန ေယာက ဆိုတဲ့ ေက်ာမြဲ လူတန္းစားေတြကို အက်ိဳးျပဳသေယာင္ေယာင္နဲ႔ ေပးသမွ်ယူ၊ ခိုင္းသမွ်လုပ္၊ ထားသလို ေန၊ ေကြၽးေလာက္စား၊ ရက္စက္ခ်င္သလို ရက္စက္၊ ေဟာ့ရမ္းခ်င္သလို ေဟာ့ရမ္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္ခ်င္ သလို ၾကမ္းၾကဳတ္၊ ဖိႏွိပ္ခ်င္သလို ဖိႏွိပ္၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခ်င္သလို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ၿပီး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန ဒိဌိ တရားေတြက ဖုံးလႊမ္းလာေတာ့ ဖက္ဆစ္ဆန္မွန္း မသိဆန္၊ ျဖစ္မွန္းမသိျဖစ္လာ၊ အာဏာရွင္ျဖစ္ မွန္းမသိ ျဖစ္လာၾကာေတာ့ ဒါေတြကို အေကာင္းထင္ၿပီး Eichman တို႔လို လူေတြေမြး၊ စည္းဇိမ္ေတြ ယစ္ေထြးတဲ့ ဟစ္တလာစည္းဇိမ္မ်ိဳး ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာ မွာ မလိုလားအပ္၊ မက်င့္သံုးအပ္တဲ့၊ သတိထားအပ္တဲ့ လက္ဝဲလမ္းစဥ္ အစြန္းထြက္တရား ျဖစ္ပါ တယ္။
သဘာပတိႀကီးနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားခင္ဗ်ား။ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း အဓိက ထားၿပီး အုတ္ျမစ္ခ် တည္ေဆာက္လာခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုသမတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ဟာ မူအားျဖင့္ မဇၩိမပဋိပဒါ ဒီမိုကေရစီ ျပည့္ျပည့္ဝဝ ေပးထားရမယ့္ လမ္းစဥ္၊ ေတာင္တန္းေဒသကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျပည္မေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတဲ့ လမ္းစဥ္အရ မူခ်ေပးလာတဲ့ ဗဟိုလမ္းစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။
သို္႔ေသာ္လည္း ျပည္နယ္မ်ားညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ႀကီးနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာ္မ်ားတင္ျပ သြား သလို (၁၃)ႏွစ္ (၁၃)မိုး လက္ေတြ႔ က်င့္သံုးလာၾကတဲ့အခါ တည့္မတ္ေန ရမယ့္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ မူလ အေနအထားမ်ိဳးမဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဘယ္ဖက္ ယိမ္းခ်င္သလိုလို၊ ညာဖက္ယိမ္းခ်င္သလိုလို ဟိုယိမ္း ဒီယိမ္း ယိမ္းေနတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒါကို သတိဆိုတဲ့ ပဇၨဥ္တရားနဲ႔ မွတ္ေက်ာက္တင္ ၾကည့္ လိုက္တဲ့အခါ မူလအေျခခံ ေလာကပါလတရားျဖစ္တဲ့ မွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ အေျခခံ ဥပေဒ ခဏခဏဝင္တိုက္ ဝင္ေဆာင့္မိတဲ့အတြက္ မူမမွန္ေတာ့ဘဲ ဥပေဒပုဒ္မ ေတြ တတိုက္ထဲတိုက္၊ တပြတ္ထဲပြတ္ ပြတ္တိုက္ပါမ်ားေတာ့ မူလအတိုင္းမျဖစ္ေတာ့ဘဲ ဘယ္ယိမ္း ညာယိမ္းျဖစ္ၿပီး တည့္မတ္ျခင္း မရွိေတာ့တာေတြကို ေတြ႔ျမင္လာရပါတယ္။
ဒီလိုခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ေတြ႔လာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္စံထြန္း၊ သခင္ျမ၊ မန္းဘခိုင္၊ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္၊ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳ၊ ဦးဘဝင္းတို႔ရဲ႕ ေသြးနဲ႔ေခြၽးနဲ႔ဇြဲနဲ႔ မေလွ်ာ့ေသာ လံု႔လနဲ႔ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လြတ္လပ္ေရး အေျခခံအုတ္ျမစ္ခ်ၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီးဟာျဖင့္ စစ္မွန္ျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ မစစ္မမွန္တဲ့ ပံုပန္းသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသို႔ ေျပာင္းလဲလာေနၿပီဆိုတာကို ဉာဏ္မ်က္ေစ့ျဖင့္ ၾကည့္ဖို႔ပင္မလိုေတာ့ပါဘူး။ သာမန္ မ်က္ေစ့နဲ႔ဘဲ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ျမငေနၾကရလို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အမိန္႔ရွိသလို ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျပိဳကြဲ ေတာ့မလား၊ ပ်က္စီးေတာ့မလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔တကြ ျပည္ေထာင္စုသားတိုင္း ယူၾကံဳးမရ စိုးရိမ္ေၾကာင့္က် ပူပင္ေသာက ျဖစ္ေန ၾကရပါတယ္။
ဒါေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ေလွ်ာက္လာရတဲ့ (၁၃)ႏွစ္ခရီးမွာ ဆန္းစစ္ ေတြ႔ၾကံဳေနရတဲ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အခ်က္အလက္ေတြပါဘဲ။ ဒီလိုတျဖးေျဖးျပိဳပ်က္ေနတဲ့ ပံုမွားျပည္ေထာင္စုႀကီးကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး မူလပံုမွန္ျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူနဲ႔ ကုစားလိုက္ရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္ေၾကာင့္က်မႈေတြဟာ အလိုလိုပေပ်ာက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုမွာ တကယ့္မိသားစုစိတ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို သာယာဝေျပာ တည္တန္႔ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သြားႏိုင္လိမ့္ မယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ မူလခ်ထားတဲ့ ေလာကပါလတရားအေျခခံျပဳတဲ့မူအရ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို ခ်စ္ခင္ေသာ အားျဖင့္၊ ေလးစား ၾကည္ၫိုေသာအားျဖင့္၊ သစၥာရွိေသာအားျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ရဲ႕သာသနာေတာ္ ကို(၂၅ဝဝ)ပတ္လံုး ထိန္းသိမ္း လာခဲ့ၾကတဲ့အစဥ္ အလာလို၊ သာသနာေတာ့(၅ဝဝဝ)ပတ္လံုး က်န္တဲ့ အခ်ိန္မ်ားမွာလည္း ေနာက္လူေနာက္သားမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သြားၾကရမွာလို ျပဳျပင္ထိန္း သိမ္းသြားေစခ်င္ပါတယ္။
ဒါဟာ ဘာလဲဆိုရင္ ေလာကုတၱရာနိဗၺာန္ ေရာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း လမ္းစဥ္ အုတ္ျမစ္ကို သာသနာ (၅ဝဝဝ) တည္ပါေစဆိုၿပီး သုတ္၊ ဝိနည္း၊ အဘိဓမၼာဆိုတဲ့ ပိဋကတ္ သံုးပံုျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္တိုင္ သတ္မွတ္ ေပးေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို မွန္ကန္ တည့္မတ္တဲ့မူ ခ်မွတ္ေပးေတာ္မူၿပီး (၄၅)ဝါပတ္လံုး သာသနာေတာ္ကိုျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီး စံလြန္ေတာ္မူတယ္ ဆိုရင္ဘဲ ရဟႏၲာျမတ္မ်ားမွအပ က်န္ရဟန္းေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ား ဝမ္းနည္းပက္လက္ ျဖစ္ၿပီး ယူၾကံဳးမရ ငိုေၾကြးၾကပါတယ္။
ဒီေတာ့ တုဘရရဟန္းႀကီးက “ငါ့ရွင္တို႔ ဘာလို႔ငိုရသလဲ။ မငိုနဲ႔။ ဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံတာ ဒို႔အတြက္ ပိုေကာင္းတယ္။ ဒါမွ ဒို႔ ထင္သလိုေနရမယ္။ သူရွိတုန္းက အခ်ဳပ္အခ်ယ္ေတြ မ်ားတယ္။ ဘာ ကေလးဘဲလုပ္ရင္ သူက လိုက္လိုက္ၿပီး ဟန္႔တားတယ္။ ဝိနည္းေတာ္အသစ္ေတြ အသစ္ေတြ ထုတ္ထုတ္ၿပီး ပညတ္တယ္။ ခုေတာ့ ဒို႔ထင္သလိုေန၊ ထင္သလို လုပ္ရေတာ့မယ္။ မငိုၾကတဲ့။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္သာေနၾက၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လြတ္လပ္စြာေနၾက”ဆိုၿပီး လိုက္ေဟာလိုက္ ေျပာလိုက္ၿပီး ဝါဒျဖန္႔တယ္။
ဒါကို ရွင္မဟာကႆပ ရဟန္းေတာ္အရွင္ျမတ္ႀကီးက ျမင္ေတာ့ ဒီလိုလႊတ္ထားရင္ သာသနာေတာ္ ႀကီး ထိခိုက္ေတာ့မယ္၊ ပ်က္စီးေတာ့မယ္၊ ျပိဳပ်က္ေတာ့မယ္ဆိုတာကို ျမင္ေတာ္မူတာနဲ႔ က်န္တဲ့ ရမႏၲာအရွင္ျမတ္မ်ားကို တိုင္ပင္ေတာ္မူၿပီး (၃)လအတြင္း ရဟန္း (၅ဝဝ)နဲ႔ ပထမသဃၤာယနာ တင္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ေတြ႔တိုင္းေတြ႔တိုင္း၊ မူရင္းကို ထိခိုက္လာတိုင္း သာသနာ့ဒါယကာအမည္ခံ မင္းမ်ားက ေထရ္ႀကီးဝါႀကီး အရန္းအရွင္ျမတ္မ်ားနဲ႔တိုင္ပင္ညွိႏိႈင္းၿပီး သာသနာေတာ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္ေတာ္အထိ (၅)ႀကိမ္ တိတိျဖစ္ပါတယ္။
ခရစ္ယာန္သာသနာမွာလည္းဘဲ သမာက်မ္းစာအေဟာင္းမွ သမာက်မ္းစာ အသစ္သို႔ မူရင္းမပ်က္ ေစဘဲ သာသနာကို ေစာင့္ထိန္းခဲ့တယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ဒီလို သာသနာေတာ္ေတြကို သုတ္၊ ဝိနည္း၊ အဘိဓမၼာျဖင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္၍ ထြန္းေတာက္ လာသလို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဖက္ကလည္း သီရိဓမၼာ ေသာကမင္းလက္ထက္၊ မိလိႏၷမင္းႀကီးလက္ထက္စတဲ့ သာသနာျပဳမင္းမ်ားဟာ ေလာကပါလ တရားနဲ႔အညီ ေက်ာကသားလည္းသား၊ ရင္ကသားလည္းသား မခြဲျခားဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့၍ တိုင္းသူ ျပည္သားလူအမ်ားမွာ ေရထိတဲ့ ပဒုမၼာၾကာလို ေအးခ်မ္းသာယာၿပီး ေလာကီအက်ိဳးစီးပြား၊ ေလာကုတၱရာ အက်ိဳး စီးပြားမ်ားကို စိတ္ခ်လက္ခ် ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကြၽန္ဘဝက လြတ္ေျမာက္လာၿပီးသည့္ေနာက္ က်ေနာ္မ်ား ျပည္ေထာင္စုျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္မွာလည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ စရိယသံုးပါး က်င့္သံုးလာခဲ့တဲ့အတြက္ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ပိဋကတ္ေတာ္ မူမမွန္ ခ်ိဳ႕ယြင္းတိမ္းပါးရွိသည္မ်ားကို မူရင္းမျပတ္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ စက္တင္ပံုႏွိပ္ထားရွိႏိုင္ရန္ ေထရ္ႀကီး ဝါႀကီးျဖစ္ေတာ္မူၾကတဲ့ ဝိနယဓရပိဋကဂႏၲာရ၊ ဘ႑ာ ဂါရိက အရွင္ျမတ္မ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီး မ်ား၊ ပညာရွိလူပုဂၢိဳလ္၊ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ေထရဝါဒႏိုင္ငံမ်ားမွ ရဟန္းပညာရွိ လူပညာရွိမ်ားအား ပင့္ဖိတ္လို႔ ဤမွ်မင္းေပါင္းစံု၊ သံဃာေတာ္ေပါင္းစံုၾကြေရာက္ ဆ႒သံဃာယနာတင္ေတာ္မူၾကသည္မွာ အံ့မခမ္း ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားစြာ ဆင္ယင္က်င္းပ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္မွာလည္း လူႀကီးမင္းမ်ား အသိျဖစ္ပါ တယ္။
ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕အဆံုးအမကို ပိဋကတ္ေတာ္ကု ေဆးေက်ာသုတ္သင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့သလို က်ေနာ္မ်ားရဲ႕ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကိုလည္း ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ခ်မွတ္ထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူအတိုင္း တိက်မွန္ကန္ေအာင္ စီစစ္လ်က္ ျပည္မ/ ျပည္နယ္အသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ညွိႏိႈင္းတိုင္ပင္ၿပီး ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားေပးပါလို႔ ပန္ၾကားလိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုအစီရင္ခံ ပန္ၾကားရင္း ျပည္နယ္မ်ားညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ဥကၠ႒ႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္မ်ား ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ား တင္ျပေတာင္းဆိုခ်က္ကို ခြၽင္းခ်က္မရွိ ေလးနက္စြာျဖင့္ ေထာက္ခံလိုပါတယ္။ ဒီလိုေထာက္ခံျခင္းျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျပည္မရွိ ေနာင္ေတာ္မ်ားကို မုန္းတီးလို႔၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို ပ်က္ျပားေအာင္ ကြၽန္ဘဝေရာက္ေအာင္ အျပင္ပပေယာဂေတြေၾကာင့္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြအားလံုးဟာ လံုးဝမမွန္ကန္ေၾကာင္းကို ရိုးသားစြာ ဝန္ခံလိုပါတယ္။
က်ေနာ္မ်ားဟာ ျပည္မေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားနဲ႔အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကလို႔ လြတ္လပ္ေရးႀကီးကို ရလာၾကတဲ့အတိုင္း ပါရမီျဖည့္ဖက္ ဆိုးတူေကာင္းဖက္ျဖစ္ ၾကပါတယ္ဆိုတာ မေမ့မေလ်ာ့ေသာ သတိ တရား လက္ကိုင္ထားၿပီး မိသားစုစိတ္ဓါတ္ျဖင့္ တန္းတူညီမွ်မႈ ရရွိေစမယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ျပည္ေထာင္စု ႀကီးကို ဖန္တီးၾကပါစို႔လို႔ ပန္ၾကားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုပန္ၾကားျခင္းမွာလည္း အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ အစီရင္ခံရမယ္ဆိုရင္ ဒီ(၁၃)ႏွစ္ (၁၃)မိုးမွာ ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕ အခက္အခဲျပႆနာေတြကို ဘယ္လိုရင္ဆိုင္ေတြ႔ ၾကံဳလာတဲ့တိုင္ေအာင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ သန္႔ရွင္းစြာျဖင့္ မျဖစ္ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းေပးေနတာကိုလည္း က်ေနာ္မ်ား လက္ေတြ႔ ေတြ႔ၾကံဳေနရပါတယ္။
ဤကိစၥမွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္၊ မလိုက္ေလ်ာႏုိင္တဲ့ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္။ ျဖစ္ႏိုင္၊ လိုက္ေလ်ာႏုိင္တဲ့ ေလာက ပါလတရားကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ျဖစ္လို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အေပါင္းအပါ ျပည္မရွိ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို ယံုၾကည္ကိုးစားစြာျဖင့္ ျဖစ္ေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ လံုးဝပံုအပ္ျခင္း သာျဖစ္ပါ တယ္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေစတနာကို ဤမွ်နဲ႔ဘဲ သိေလာက္ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လြတ္လပ္ေရး၊ ညီမွ်ေရးကို အစြမ္းကုန္ ေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းၿပီး ပါရမီအျပန္အလွန္ျဖည့္ၾကပါလို႔ ညီငယ္အေနျဖင့္ တိုက္တြန္းရင္း ခ်မ္းသာသုခအေပါင္းနဲ႔ ျပည္စံုၾကပါေစဆိုတာ ဆုေတာင္းရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ။ ( ၾသဘာသံမ်ား)
သဘာပတိႀကီး ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ၾကြေရာက္ လာၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစု အသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ခင္ဗ်ား။ ဖက္ဒရယ္မူကိစၥကို မေျပာၾကားမီ ပဏာမအားျဖင့္ မဂၤလာစကား ျမြက္ၾကားပါရေစ။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္၊ ဣႆရိယဂုဏ္ေတြကို သိၿပီးျဖစ္တဲ့အတိုင္း ၾကည္ၫို ေလးစားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါအျပင္ မၾကာမီက ပုပၸါးေတာင္ျမတ္မွာ (၄၉)ရက္ ဥပုသ္ေဆာင္ဝင္ တရားအား ထုတ္ၿပီး မဟာသမၼာသေမၺာဓိဆုျမတ္ကို ပန္ဆင္တဲ့အေၾကာင္း ေရစက္ခ်အမွ်ေပးေဝစာတမ္း မွာ ေတြ႔ရွိဖတ္ၾကည့္ရလို႔ အထူးဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုအႏုေမာဓနာ ေခၚယူၾကပါတယ္။
ဒီစကားဟာ အမွန္စကား၊ သစၥာစကားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသစၥာဆိုရတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ တကြ ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၊ က်န္ျပည္ေထာင္စုသားမ်ားဟာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါ က်န္းမာခ်မ္းသာၿပီး က်ေနာ္မ်ား ရည္မွန္းေတာင့္တတဲ့ဆုအတိုင္း ခလုတ္မထိ ဆူးမၿငိဘဲ မိသားစု စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ အလြယ္တကူ ၿပီးေျမာက္ ျပည့္စံုပါေစလို႔ ပဏာမစကားျဖင့္ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား။ လူႀကီးမင္းမ်ား သိရွိၿပီးျဖစ္ေတာ္မူတဲ့အတိုင္း လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္ ျပည္ေထာင္စုသမတႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ႏုိင္ခဲ့တာဟာ ေတာင္တန္းေဒသ ေခါင္းေဆာင္မ်ား နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္အခ်င္းခ်င္း ညွိႏိႈင္းတိုင္ပင္ သေဘာတူညီခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ပင္လံု ညီလာခံရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားအနက္ စာခ်ဳပ္မ်ားက အရင္းအျမစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအရင္းအျမစ္ကို အေျခခံၿပီး ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုသမတႏုိင္ငံ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံ ဥပေဒဟာလည္း မူအားျဖင့္ မဇၩိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္အရ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာလို တည့္မတ္ေနပါတယ္။ တည့္မတ္ တယ္ဆိုတာကေတာ့ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းဆိုတဲ့ ေလာကပါလတရားနဲ႔ သြန္းလုပ္ ထားတဲ့ခ်ိန္ခြင္လွ်ာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ ဘယ္အခါ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္အခါဘဲသံုးသံုး အျမဲ တည့္မတ္ေနရပါမယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ လက္်ာဖက္ယိမ္းယိုင္ရင္ ပေဒသရာဇ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳး၊ ဧကရာဇ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳး၊ သက္ဦးဆံပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳးသို႔ မသိမသာ ေျပာင္းလဲ သြားတတ္ပါတယ္။
ဒီလိုေျပာင္းလဲသြားရင္ ကာေမသု ‘ကာမသုခလကံ’ဆိုတဲ့ ကာမဂုဏ္စည္းဇိမ္ေတြယစ္ အေပ်ာ္အပါး ေတြမ်ားၿပီး တိုင္းျပည္ကို ေအးခ်မ္းသာယာေအာင္ မေပးႏုိင္စြမ္းဘဲ ေမာဟတရားဖိစီးေနတဲ့ ေဗာဓိ သာရတို႔ရဲ႕ စည္းဇိမ္မ်ိဳး ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ မလိုလား အပ္၊ မက်င့္သံုးအပ္တဲ့ သတိထားအပ္တဲ့ လက္်ာလမ္းစဥ္ အစြန္းထြက္တဲ့တရားျဖစ္ပါတယ္။
တဖန္ ဒီ တည့္မတ္တဲ့ခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ လက္ဝဲဖက္ ယိမ္းျပန္ရင္လည္း အတၱကုလမတၱာန ေယာက ဆိုတဲ့ ေက်ာမြဲ လူတန္းစားေတြကို အက်ိဳးျပဳသေယာင္ေယာင္နဲ႔ ေပးသမွ်ယူ၊ ခိုင္းသမွ်လုပ္၊ ထားသလို ေန၊ ေကြၽးေလာက္စား၊ ရက္စက္ခ်င္သလို ရက္စက္၊ ေဟာ့ရမ္းခ်င္သလို ေဟာ့ရမ္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္ခ်င္ သလို ၾကမ္းၾကဳတ္၊ ဖိႏွိပ္ခ်င္သလို ဖိႏွိပ္၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခ်င္သလို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ၿပီး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန ဒိဌိ တရားေတြက ဖုံးလႊမ္းလာေတာ့ ဖက္ဆစ္ဆန္မွန္း မသိဆန္၊ ျဖစ္မွန္းမသိျဖစ္လာ၊ အာဏာရွင္ျဖစ္ မွန္းမသိ ျဖစ္လာၾကာေတာ့ ဒါေတြကို အေကာင္းထင္ၿပီး Eichman တို႔လို လူေတြေမြး၊ စည္းဇိမ္ေတြ ယစ္ေထြးတဲ့ ဟစ္တလာစည္းဇိမ္မ်ိဳး ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာ မွာ မလိုလားအပ္၊ မက်င့္သံုးအပ္တဲ့၊ သတိထားအပ္တဲ့ လက္ဝဲလမ္းစဥ္ အစြန္းထြက္တရား ျဖစ္ပါ တယ္။
သဘာပတိႀကီးနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားခင္ဗ်ား။ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း အဓိက ထားၿပီး အုတ္ျမစ္ခ် တည္ေဆာက္လာခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုသမတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ဟာ မူအားျဖင့္ မဇၩိမပဋိပဒါ ဒီမိုကေရစီ ျပည့္ျပည့္ဝဝ ေပးထားရမယ့္ လမ္းစဥ္၊ ေတာင္တန္းေဒသကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျပည္မေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတဲ့ လမ္းစဥ္အရ မူခ်ေပးလာတဲ့ ဗဟိုလမ္းစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။
သို္႔ေသာ္လည္း ျပည္နယ္မ်ားညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ႀကီးနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာ္မ်ားတင္ျပ သြား သလို (၁၃)ႏွစ္ (၁၃)မိုး လက္ေတြ႔ က်င့္သံုးလာၾကတဲ့အခါ တည့္မတ္ေန ရမယ့္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ မူလ အေနအထားမ်ိဳးမဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဘယ္ဖက္ ယိမ္းခ်င္သလိုလို၊ ညာဖက္ယိမ္းခ်င္သလိုလို ဟိုယိမ္း ဒီယိမ္း ယိမ္းေနတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒါကို သတိဆိုတဲ့ ပဇၨဥ္တရားနဲ႔ မွတ္ေက်ာက္တင္ ၾကည့္ လိုက္တဲ့အခါ မူလအေျခခံ ေလာကပါလတရားျဖစ္တဲ့ မွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းဆိုတဲ့ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ အေျခခံ ဥပေဒ ခဏခဏဝင္တိုက္ ဝင္ေဆာင့္မိတဲ့အတြက္ မူမမွန္ေတာ့ဘဲ ဥပေဒပုဒ္မ ေတြ တတိုက္ထဲတိုက္၊ တပြတ္ထဲပြတ္ ပြတ္တိုက္ပါမ်ားေတာ့ မူလအတိုင္းမျဖစ္ေတာ့ဘဲ ဘယ္ယိမ္း ညာယိမ္းျဖစ္ၿပီး တည့္မတ္ျခင္း မရွိေတာ့တာေတြကို ေတြ႔ျမင္လာရပါတယ္။
ဒီလိုခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ေတြ႔လာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္စံထြန္း၊ သခင္ျမ၊ မန္းဘခိုင္၊ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္၊ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳ၊ ဦးဘဝင္းတို႔ရဲ႕ ေသြးနဲ႔ေခြၽးနဲ႔ဇြဲနဲ႔ မေလွ်ာ့ေသာ လံု႔လနဲ႔ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လြတ္လပ္ေရး အေျခခံအုတ္ျမစ္ခ်ၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီးဟာျဖင့္ စစ္မွန္ျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ မစစ္မမွန္တဲ့ ပံုပန္းသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသို႔ ေျပာင္းလဲလာေနၿပီဆိုတာကို ဉာဏ္မ်က္ေစ့ျဖင့္ ၾကည့္ဖို႔ပင္မလိုေတာ့ပါဘူး။ သာမန္ မ်က္ေစ့နဲ႔ဘဲ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ျမငေနၾကရလို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အမိန္႔ရွိသလို ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျပိဳကြဲ ေတာ့မလား၊ ပ်က္စီးေတာ့မလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔တကြ ျပည္ေထာင္စုသားတိုင္း ယူၾကံဳးမရ စိုးရိမ္ေၾကာင့္က် ပူပင္ေသာက ျဖစ္ေန ၾကရပါတယ္။
ဒါေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ေလွ်ာက္လာရတဲ့ (၁၃)ႏွစ္ခရီးမွာ ဆန္းစစ္ ေတြ႔ၾကံဳေနရတဲ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အခ်က္အလက္ေတြပါဘဲ။ ဒီလိုတျဖးေျဖးျပိဳပ်က္ေနတဲ့ ပံုမွားျပည္ေထာင္စုႀကီးကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး မူလပံုမွန္ျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူနဲ႔ ကုစားလိုက္ရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္ေၾကာင့္က်မႈေတြဟာ အလိုလိုပေပ်ာက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုမွာ တကယ့္မိသားစုစိတ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို သာယာဝေျပာ တည္တန္႔ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သြားႏိုင္လိမ့္ မယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ မူလခ်ထားတဲ့ ေလာကပါလတရားအေျခခံျပဳတဲ့မူအရ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို ခ်စ္ခင္ေသာ အားျဖင့္၊ ေလးစား ၾကည္ၫိုေသာအားျဖင့္၊ သစၥာရွိေသာအားျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ရဲ႕သာသနာေတာ္ ကို(၂၅ဝဝ)ပတ္လံုး ထိန္းသိမ္း လာခဲ့ၾကတဲ့အစဥ္ အလာလို၊ သာသနာေတာ့(၅ဝဝဝ)ပတ္လံုး က်န္တဲ့ အခ်ိန္မ်ားမွာလည္း ေနာက္လူေနာက္သားမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သြားၾကရမွာလို ျပဳျပင္ထိန္း သိမ္းသြားေစခ်င္ပါတယ္။
ဒါဟာ ဘာလဲဆိုရင္ ေလာကုတၱရာနိဗၺာန္ ေရာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း လမ္းစဥ္ အုတ္ျမစ္ကို သာသနာ (၅ဝဝဝ) တည္ပါေစဆိုၿပီး သုတ္၊ ဝိနည္း၊ အဘိဓမၼာဆိုတဲ့ ပိဋကတ္ သံုးပံုျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္တိုင္ သတ္မွတ္ ေပးေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို မွန္ကန္ တည့္မတ္တဲ့မူ ခ်မွတ္ေပးေတာ္မူၿပီး (၄၅)ဝါပတ္လံုး သာသနာေတာ္ကိုျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီး စံလြန္ေတာ္မူတယ္ ဆိုရင္ဘဲ ရဟႏၲာျမတ္မ်ားမွအပ က်န္ရဟန္းေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ား ဝမ္းနည္းပက္လက္ ျဖစ္ၿပီး ယူၾကံဳးမရ ငိုေၾကြးၾကပါတယ္။
ဒီေတာ့ တုဘရရဟန္းႀကီးက “ငါ့ရွင္တို႔ ဘာလို႔ငိုရသလဲ။ မငိုနဲ႔။ ဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံတာ ဒို႔အတြက္ ပိုေကာင္းတယ္။ ဒါမွ ဒို႔ ထင္သလိုေနရမယ္။ သူရွိတုန္းက အခ်ဳပ္အခ်ယ္ေတြ မ်ားတယ္။ ဘာ ကေလးဘဲလုပ္ရင္ သူက လိုက္လိုက္ၿပီး ဟန္႔တားတယ္။ ဝိနည္းေတာ္အသစ္ေတြ အသစ္ေတြ ထုတ္ထုတ္ၿပီး ပညတ္တယ္။ ခုေတာ့ ဒို႔ထင္သလိုေန၊ ထင္သလို လုပ္ရေတာ့မယ္။ မငိုၾကတဲ့။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္သာေနၾက၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လြတ္လပ္စြာေနၾက”ဆိုၿပီး လိုက္ေဟာလိုက္ ေျပာလိုက္ၿပီး ဝါဒျဖန္႔တယ္။
ဒါကို ရွင္မဟာကႆပ ရဟန္းေတာ္အရွင္ျမတ္ႀကီးက ျမင္ေတာ့ ဒီလိုလႊတ္ထားရင္ သာသနာေတာ္ ႀကီး ထိခိုက္ေတာ့မယ္၊ ပ်က္စီးေတာ့မယ္၊ ျပိဳပ်က္ေတာ့မယ္ဆိုတာကို ျမင္ေတာ္မူတာနဲ႔ က်န္တဲ့ ရမႏၲာအရွင္ျမတ္မ်ားကို တိုင္ပင္ေတာ္မူၿပီး (၃)လအတြင္း ရဟန္း (၅ဝဝ)နဲ႔ ပထမသဃၤာယနာ တင္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ေတြ႔တိုင္းေတြ႔တိုင္း၊ မူရင္းကို ထိခိုက္လာတိုင္း သာသနာ့ဒါယကာအမည္ခံ မင္းမ်ားက ေထရ္ႀကီးဝါႀကီး အရန္းအရွင္ျမတ္မ်ားနဲ႔တိုင္ပင္ညွိႏိႈင္းၿပီး သာသနာေတာ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္ေတာ္အထိ (၅)ႀကိမ္ တိတိျဖစ္ပါတယ္။
ခရစ္ယာန္သာသနာမွာလည္းဘဲ သမာက်မ္းစာအေဟာင္းမွ သမာက်မ္းစာ အသစ္သို႔ မူရင္းမပ်က္ ေစဘဲ သာသနာကို ေစာင့္ထိန္းခဲ့တယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ဒီလို သာသနာေတာ္ေတြကို သုတ္၊ ဝိနည္း၊ အဘိဓမၼာျဖင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္၍ ထြန္းေတာက္ လာသလို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဖက္ကလည္း သီရိဓမၼာ ေသာကမင္းလက္ထက္၊ မိလိႏၷမင္းႀကီးလက္ထက္စတဲ့ သာသနာျပဳမင္းမ်ားဟာ ေလာကပါလ တရားနဲ႔အညီ ေက်ာကသားလည္းသား၊ ရင္ကသားလည္းသား မခြဲျခားဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့၍ တိုင္းသူ ျပည္သားလူအမ်ားမွာ ေရထိတဲ့ ပဒုမၼာၾကာလို ေအးခ်မ္းသာယာၿပီး ေလာကီအက်ိဳးစီးပြား၊ ေလာကုတၱရာ အက်ိဳး စီးပြားမ်ားကို စိတ္ခ်လက္ခ် ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကြၽန္ဘဝက လြတ္ေျမာက္လာၿပီးသည့္ေနာက္ က်ေနာ္မ်ား ျပည္ေထာင္စုျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္မွာလည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ စရိယသံုးပါး က်င့္သံုးလာခဲ့တဲ့အတြက္ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ပိဋကတ္ေတာ္ မူမမွန္ ခ်ိဳ႕ယြင္းတိမ္းပါးရွိသည္မ်ားကို မူရင္းမျပတ္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ စက္တင္ပံုႏွိပ္ထားရွိႏိုင္ရန္ ေထရ္ႀကီး ဝါႀကီးျဖစ္ေတာ္မူၾကတဲ့ ဝိနယဓရပိဋကဂႏၲာရ၊ ဘ႑ာ ဂါရိက အရွင္ျမတ္မ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီး မ်ား၊ ပညာရွိလူပုဂၢိဳလ္၊ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ေထရဝါဒႏိုင္ငံမ်ားမွ ရဟန္းပညာရွိ လူပညာရွိမ်ားအား ပင့္ဖိတ္လို႔ ဤမွ်မင္းေပါင္းစံု၊ သံဃာေတာ္ေပါင္းစံုၾကြေရာက္ ဆ႒သံဃာယနာတင္ေတာ္မူၾကသည္မွာ အံ့မခမ္း ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားစြာ ဆင္ယင္က်င္းပ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္မွာလည္း လူႀကီးမင္းမ်ား အသိျဖစ္ပါ တယ္။
ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕အဆံုးအမကို ပိဋကတ္ေတာ္ကု ေဆးေက်ာသုတ္သင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့သလို က်ေနာ္မ်ားရဲ႕ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကိုလည္း ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ခ်မွတ္ထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူအတိုင္း တိက်မွန္ကန္ေအာင္ စီစစ္လ်က္ ျပည္မ/ ျပည္နယ္အသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ညွိႏိႈင္းတိုင္ပင္ၿပီး ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားေပးပါလို႔ ပန္ၾကားလိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုအစီရင္ခံ ပန္ၾကားရင္း ျပည္နယ္မ်ားညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ဥကၠ႒ႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္မ်ား ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ား တင္ျပေတာင္းဆိုခ်က္ကို ခြၽင္းခ်က္မရွိ ေလးနက္စြာျဖင့္ ေထာက္ခံလိုပါတယ္။ ဒီလိုေထာက္ခံျခင္းျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ျပည္မရွိ ေနာင္ေတာ္မ်ားကို မုန္းတီးလို႔၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို ပ်က္ျပားေအာင္ ကြၽန္ဘဝေရာက္ေအာင္ အျပင္ပပေယာဂေတြေၾကာင့္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြအားလံုးဟာ လံုးဝမမွန္ကန္ေၾကာင္းကို ရိုးသားစြာ ဝန္ခံလိုပါတယ္။
က်ေနာ္မ်ားဟာ ျပည္မေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားနဲ႔အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကလို႔ လြတ္လပ္ေရးႀကီးကို ရလာၾကတဲ့အတိုင္း ပါရမီျဖည့္ဖက္ ဆိုးတူေကာင္းဖက္ျဖစ္ ၾကပါတယ္ဆိုတာ မေမ့မေလ်ာ့ေသာ သတိ တရား လက္ကိုင္ထားၿပီး မိသားစုစိတ္ဓါတ္ျဖင့္ တန္းတူညီမွ်မႈ ရရွိေစမယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ျပည္ေထာင္စု ႀကီးကို ဖန္တီးၾကပါစို႔လို႔ ပန္ၾကားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုပန္ၾကားျခင္းမွာလည္း အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ အစီရင္ခံရမယ္ဆိုရင္ ဒီ(၁၃)ႏွစ္ (၁၃)မိုးမွာ ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕ အခက္အခဲျပႆနာေတြကို ဘယ္လိုရင္ဆိုင္ေတြ႔ ၾကံဳလာတဲ့တိုင္ေအာင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ သန္႔ရွင္းစြာျဖင့္ မျဖစ္ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းေပးေနတာကိုလည္း က်ေနာ္မ်ား လက္ေတြ႔ ေတြ႔ၾကံဳေနရပါတယ္။
ဤကိစၥမွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္၊ မလိုက္ေလ်ာႏုိင္တဲ့ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္။ ျဖစ္ႏိုင္၊ လိုက္ေလ်ာႏုိင္တဲ့ ေလာက ပါလတရားကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ျဖစ္လို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အေပါင္းအပါ ျပည္မရွိ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို ယံုၾကည္ကိုးစားစြာျဖင့္ ျဖစ္ေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ လံုးဝပံုအပ္ျခင္း သာျဖစ္ပါ တယ္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေစတနာကို ဤမွ်နဲ႔ဘဲ သိေလာက္ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လြတ္လပ္ေရး၊ ညီမွ်ေရးကို အစြမ္းကုန္ ေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းၿပီး ပါရမီအျပန္အလွန္ျဖည့္ၾကပါလို႔ ညီငယ္အေနျဖင့္ တိုက္တြန္းရင္း ခ်မ္းသာသုခအေပါင္းနဲ႔ ျပည္စံုၾကပါေစဆိုတာ ဆုေတာင္းရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ။ ( ၾသဘာသံမ်ား)
……………………………………………………………………………………………………………………………
ဒီေန႕ က်င္းပတဲ့ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲႀကီး ပထမေန႕ အခမ္းအနား ဒီတြင္ၿပီးဆံုးပါၿပီ ခင္ဗ်ား။ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ လူၾကီးမင္းမ်ားနဲ႕ ၾကြေရာက္တဲ့ ေလ့လာသူ ပုဂိဳလ္ႀကီးမ်ား ယခု အခမ္းအနား အျပီးမွာ ေခါက္ဆြဲနဲ႕ ေကာ္ဖီ သံုးေဆာင္ ရန္ၾကြၾကပါလို႕..။
No comments:
Post a Comment